به گزارش «فرهنگ امروز» به نقل از مهر؛ کریم مجتهدی استاد بازنشسته فلسفه دانشگاه تهران در خصوص رابطه رشد علوم انسانی با نوع حکومتها گفت: علوم اعم از علوم انسانی یا علوم طبیعت یا علوم ریاضیات همه بدون استشناء یک ادعا دارند. این ادعا در عرصه دین در عصر جدید در غرب از زمان افرادی مثل فرانسیس بیکن در انگلستان و دکارت در فرانسه در قرن هجدهم شکل گرفت. فرانسیس بیکن می گوید: علم در جهت قدرت انسان کار می کند یعنی هدف علم قدرت دادن به انسان است. بیکن می گوید عقل در مقابل طبیعت باید سر تعظیم فرود بیاورد یعنی طبیعت را به اختیار در خود در بیاورد.

وی تصریح کرد: منظور بیکن استفاده کردن از علوم طبیعی و تجربی  است. یعنی اینکه انسان زمانی که می خواهد از علوم تجربی استفاده کند باید به عینه وضعیت طبیعت و روابط میان پدیدارهای آن را مشاهده کند ودقت نماید. و در طبیعت دخل وتصرف کند برای کسب قدرت، سپس همان قدرت را خودش ایجاد کند. این موضوع اشاره به مفهوم صنعت نیز دارد یعنی صنعت با دخل و تصرف در طبیعت، می کوشد اشیاء و لوازم مورد نیاز انسان را بسازد. در واقع صنعت یعنی دخل و تصرف در طبیعت. به همین دلیل است که باید طبیعت را درست بشناسیم.

این چهره ماندگار فلسفه با تأکید به رابطه علوم انسانی با حکومتها تشریح کرد: استفاده از علوم جدید بدون استثنا، بخصوص در کشورهای غربی یک سببب دارد. و آن شناخت درست مسائل از طریق روشهای ریاضی و تجربی است که می خواهند کسب قدرت کنند. طبیعی است که وقتی در علوم انسانی که ارتباط نزدیکی با حکومت و سازمانهای دولتی دارد، می تواند درباره نحوه و ساختار این سازمانها مطالعه و صحت و سقم آنها را تعیین و مدیریت اصول دقیق مدیریت جدید را بنیان نهد.

وی تصریح کرد: واژه تکنوکراسی، یعنی حکومت با توسل به استفاده از فنون و علوم یعنی همه چیز اصول علمی دارد. در نتیجه بحث در اصول حکومت و سازمانهای حکومتی از هر نوعی (دولت مجموعه سازمانهاست) بحث در علوم انسانی است.

وی با تاکید بر شناخت تمام علوم توسط نهادهای آموزشی و حکومتها بیان داشت: شناخت دقیق علوم انسانی به معنای واقعی کلمه می تواند بسیار مفید باشد. مسئله ما فقط این نیست که به اهمیت علوم انسانی در تشکیل سازمانهای دولتی و حکومتی کمتر توجه می کنیم، مسئله اصلی ما از این لحاظ است که خود این علوم انسانی را به معنای واقعا علمی و دقیق کار نمی کنیم.

مجتهدی یادآور شد: متأسفانه معمولا در نظام آموزشی ما کسانی رشته علوم انسانی را انتخاب می کنند که حد قبولی در رشته های علوم تجربی و علوم ریاضی را کسب نمی نمایند و این موضوع در تضعیف یادگیری و تعلیم آن نقش دارد.

مؤلف کتاب "فلسفه و فرهنگ" در پاسخ به اینکه مشکلات مربوط به علوم انسانی در جامعه ما چیست، گفت: در علوم انسانی مسئله ماهیت نیست مسئله نحوه تدریس علوم انسانی است،  یعنی ما با آسیب شناسی علوم انسانی روبرو هستیم نه با ماهیت علوم انسانی در یک جمله علوم انسانی در کشور ما درست تدریس نمی شود. در این نحوه تدریس چیزی عاید نمی شود و بی شک این موضوع به سازمانهای حکومتی لطمه می زند. متأسفانه این ایراد تدریس خاص علوم انسانی نیست و در سایر علوم نیز این ایراد وارد است و این آموزش منتج به نتایج لازم نمی شود.

وی تصریح کرد: مسئله اصلی کشور ما در علوم انسانی نحوه آموزش آن در دانشگاه و در دبیرستانهاست، اگر به علوم درست پرداخته شود این علوم با یکدیگر هماهنگی پیدا می کند و علوم طبیعی در مقابل علوم انسانی ادعای انحصار نخواهد کرد و علوم انسانی نیز می تواند در جایگاه خود بسیار مفید باشد. در نهایت مسئله مهم علوم انسانی و سایر علوم تعلیمات است.

دکتر مجتهدی در خصوص مشکلات معرفتی علوم انسانی انسانی پاسخ داد: علم خود معرفت است. ما در روشهای معرفتی خودمان اشکالاتی داریم که منتج به عدم تدریس صحیح و شناخت مناسب تمام علوم می شود. ما در تعلیمات و تدریس علوم انسانی اشکال داریم نه در خود استاد. و اساتید نیز در شناخت و نحوه تعلیم و تدریس باید به معرفتهایی دست پیدا کنند، البته این اشکالات در علوم طبیعی و ریاضی هم وجود دارد. بر اساس این تدریسها و تعالیم ما در علوم انسانی با مسائل گسترده تری روبرو می شویم، البته این آسیب شناسی عمومیت دارد و در برگیرنده شناخت علوم، نحوه تعلیم و نحوه تدریس می شود.