محسن طلایی ماهانی پژوهشگر فلسفه، مؤلف و مترجم کتاب «ویتگنشتاین» اظهار کرد: لودویگ ویتگنشتاین، فیلسوفی است که نگاه به «فلسفه» را به هم میریزد.
وی درباره انگیزه ترجمه این اثر آوروم استرول در میان انبوهی از ترجمههایی که این روزها در بازار کتاب به چشم میخورد، گفت: ابتدا باید این بحث را مطرح کنم که شخصیت ویتگنشتاین چه رابطهای میتواند با ایران داشته باشد؛ و در درجه دوم، کتاب «استرول» چه ویژگیهایی دارد که آن را برای ترجمه انتخاب کردم.
طلایی ماهانی توضیح داد: دیدگاه ویتگنشتاین در ایران میتواند تأثیری مناسب بر حوزه علوم انسانی در ایران داشته باشد تا ذهن از خیالبافی و بیهودگی رها شود؛ زیرا ما در ایران به دنبال علاج نیستیم. کسی هم مقصر نیست. رویکردهای ماست که بسیار دور از واقعیت است.
این عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و دانشکده سازمان سنجش و آموزش کشور، ادامه داد: ویتگنشتاین، فلسفه را به هم میریزد و نگاه ما به فلسفه را با زلزله مواجه میکند. در رویکرد ویتگنشتاین به فلسفه میتوان دریافت که فلسفه، باید درمان شود و فیلسوف باید نقش درمانگر را داشته باشد. نگاه ویتگنشتاین به موضوعات، توصیفی است و کمتر خود را گرفتار تبیین میکند و بیشتر به سراغ توصیف میرود. از منظر این فیلسوف، بیشتر مسائل فلاسفه شامل این میشود که صورت مسئله آنها غلط است.
مؤلف کتاب «دینباوری: ابنسینا ــ ویتگنشتاین» با اشاره به این که فلسفه باید کاربردی شود، اظهار کرد: در ترجمه این کتاب به دنبال آن بودم که چاپ آن بتواند به مردم کشورم کمک کند تا از آن ذهن اسطورهگرایی دور شوند، چرا که با این ذهن، ما بیش از حد تخیلگرا شدهایم که البته در فلسفه اسلامی نیز ابنسینا به این رویکرد کمک میکند.
طلایی با بیان این که از ویتگنشتاین 50 کتاب تألیفی به جا مانده است، گفت: تمامی نظریات این فیلسوف، موجز و مختصر است و در این اختصار، دقتی خاص دیده میشود که البته این امر میتواند در دقت ویتگنشتاین در«زبان» باشد، زیرا از وی بهعنوان فیلسوف زبانی نیز یاد میکنند.
این پژوهشگر فلسفه درباره خلأهای موجود در زمینه فلسفهپژوهی و الزام ترجمه این اثر اظهار کرد: استرول کتابی درباره «ویتگنشتاین» نوشته است که اثری مانند آن در کشور تألیف نشده است. این فیلسوف دیدگاههای متفاوتی داشته است که استرول در این کتاب به صورت جامع، مختصر و دقیق به آنها پرداخته است. در برخی منابع، ویتگنشتاین را دارای دو جریان فکری میدانند اما استرول در این کتاب نشان میدهد که این فیلسوف دارای سه جریان فکری بوده است.
وی ادامه داد: استرول به عنوان یک فیلسوف تحلیلی، اختصار عقاید ویتگنشتاین را در این کتاب رعایت کرده و طرحی کلی از وی و نظریاتش را در کتاب فراهم آورده است.
طلایی در ادامه گفتوگو، در پاسخ به سؤالی درباره زمینههای مغفولمانده بررسی زندگی و سیر فکری ویتگنشتاین اظهار کرد: در بحث تلقی ویتگنشتاین از فلسفه، کار خاصی انجام نشده است، وی کتابی با عنوان «پژوهشهای فلسفی» دارد که در آن از متنی معروف به «متن شکسته» استفاده کرده است که ذهنهای درگیر با اسطوره را به هم میریزد. «بازیهای زبانی» و مسئله «شباهتهای خانوادگی» که وی مطرح میکند، از دیگر موضوعاتی است که نیاز به تمرکز بیشتر دارد.
وی بهترین کتابهایی که درباره ویتگنشتاین تألیف و ترجمه شده را آثار تالیفی و ترجمهای مالک حسینی دانست و توصیه کرد کتاب «لودويگ ويتگنشتاين: ربط فلسفه او به باور ديني» نوشته ويليام دانالد هادسن به ترجمه مصطفی ملکیان نیز مطالعه شود.
وی مسئله اساسی تفکر در ایران را در نبود فکر بین ایرانیان دانست و افزود: «تفکر» مسئلهای است که کمتر در میان اعضای نخبه جامعه دیده میشود. نخبگان ما بیشتر به دنبال مدرک و نوشتن هستند.
علاقهمندان به مطالعه صفحات ابتدایی کتاب «ویتگنشتاین» نوشته آوروم استرول با ترجمه محسن طلایی ماهانی که بهتازگی از سوی انتشارات حکمت در 194 صفحه قطع رقعی (شوميز)، با شمارگان هزار نسخه، به بهای 12 هزار تومان به چاپ رسیده است، به اینجـــــا مراجعه کنند.
نظر شما