مبانی علوم‌انسانی
-
۲۴ روز قبل
گفت‌وگو با اسماعیل جمشیدی در باب تاریخ‌نگاری ذبیح‌الله منصوری؛
مدافع او نیستم
منصوری هیچ‌وقت سراغ آثار آکادمیک نرفت! همچنین سراغ ادبیات کلاسیک نرفت. شما در کارنامۀ ایشان ترجمه‌ای از داستایفسکی و هوگو و دیکنت و کافکا نمی‌بینید، او سراغ آثاری می‌رفت که بتواند انبوه مخاطب را حفظ کند. همچنین ما باید روی منصوری به‌عنوان مترجم قلم بکشیم. او در جامعۀ ما یک پدیده بود؛ جامعه‌ای که اهل کتاب نیست و عادت کرده که شفاهی باشد و هرگاه آمده کتبی شود، دولت مشکلاتی ایجاد کرد.
-
۲ ماه قبل
یادداشتی دربارۀ نظریه و تاریخ اجتماعی؛
نه آنکه عطار بگوید...!
مهم‌ترین کلیدواژه در بستر تفهمی مطالعات تاریخ اجتماعی، «جهانِ زیسته» است و این محور، آن‌چنان مستحکم است که اجازه نمی‌دهد نظریه‌های بیگانه با زمانه و زمینۀ بومیِ یک پژوهش، در چنان مطالعه‌ای، ارج و قدر و اهمیتی داشته باشند. حتی بهترین نظریه‌های برآمده از زمانه‌ها و زمینه‌های دیگر و حتی آن‌هایی که مبتنی بر دانش تفصیلیِ راجع‌به زیست‌جهان‌های دیگرند، باز نمی‌توانند به‌طور عام برای همۀ زیست‌جهان‌ها به کار آیند.
-
۲ ماه قبل
نگاهی به روش‌شناسی ماکس وبر در باب مسئلۀ خلاف واقع؛
امر خلاف واقع و روش‌شناسی علوم انسانی
امر خلاف واقع به نظر وبر برساختی ذهنی از جریان رویدادها است که به‌واسطة تعدیل یک یا چند شرط دگرگون می‌شود. وبر معتقد است «برای رسوخ در روابط علّی واقعی، روابط علّی ناواقعی برمی‌سازیم.» آنچه در اینجا اهمیت فراوانی دارد پرسش از علت یا علل رویدادهای تاریخی منفرد است. وبر برای پاسخ دادن به این پرسش در قالب اصطلاح «چه می‌شد اگر» از امور خلاف واقع استفاده می‌کند.