به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر، ‌نشست مطبوعاتی همايش ملي «قرآن و معرفت‌شناسی» روز گذشته ۳۰ مهرماه با حضور حجت‌الاسلام والمسلمين دكتر علیرضا قائمی‌نیا دبیر علمی همایش و اسلام سواری دبیر اجرایی همایش برگزار شد.

در ابتداي اين نشست اسلام سواری دبیر اجرایی همایش درباره برپایی این همایش گفت:‌ همایش با سخنرانی آیت‌الله علی‌اکبر رشاد رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی آغاز می‌شود؛ سپس سید یحیی یثربی ‌استاد فلسفه و حجت‌الاسلام قائمی‌نیا نیز سخنرانی خواهند داشت. پس از آن سه مقاله برتر همایش نیز قرائت خواهد شد.

وی در ادامه افزود: انتهای برنامه میزگردی با اساتید حوزه قرآن و معرفت‌شناسی با حضور آیت‌الله رشاد، دكتر سید یحیی یثربی، ‌حجت‌الاسلام و المسلمين دكتر قائمی نیا، دكتر رضا ‌سلیمان حشمت و دكتر حسین کلباسی برپا می‌شود.

سواري در بخش ديگري از سخنان خود گفت: ۵۰ مقاله از ابتدای فراخوان به دبیرخانه همايش ارسال شده که از این تعداد ۲۲ مقاله داخلی به تأیید رسید و در شش فصل در كتاب «قرآن و معرفت‌شناسي» به چاپ رسيده است كه اين شش فصل عبارتند از: «امکان و اقسام معرفت»، ‌»تعریف و منطق در قرآن»،‌ «ابزار معرفت در قرآن»، ‌»هرمنوتیک و زبان شناسی»، «علم و مابعدالطبیعه» و «معرفت دینی و نقد نسبی گرایی»

در ادامه اين نشست حجت‌الاسلام والمسلمين دكتر عليرضا قائمی‌نیا دبير علمي همايش با اشاره به تعریف معرفت شناسی و معنای وسیعی آن،‌ گفت: مفاهیم مهم در حوزه معرفت شناسی در مجموعه مقالات همایش لحاظ شده است این مفاهیم شامل معناشناسی،‌ زبان شناسی، معرفت شناسی و هرمنوتیک است که اين مباحث همه از سنخ دانش‌های نزدیک به معرفت شناسی است.

وی با اشاره به اینکه معرفت شناسی از قرن بیستم به طور مستقل در قالب یک دانش در آمده است، افزود: گرچه در یونان باستان و آثار افلاطون و ارسطو مباحثی دراین رابطه مطرح شده ولی به طور مستقل از قرن بیستم رواج یافته و این مباحث به تدریج به ایران وارد شده و‌ بزرگانی چون علامه طباطبایی در تفسیر المیزان، شهید مطهری، شهید بهشتی و ... مباحثی در این باب مطرح کردند. پس از انقلاب اسلامی نیز در حوزه و دانشگاه افرادی چون آیت‌الله جوادی آملی در کتاب «شناخت شناسی در قرآن» که بعدها به «معرفت شناسی در قرآن» در تجدید چاپ تغییر نام داد، مباحثی را مطرح كرده‌اند.

عضو هيات علمي گروه معرفت‌شناسي در ادامه افزود: معرفت شناسی از مباحث امکان، اقسام، انواع، ساختار، توجیه و شکاکیت تشکیل شده است در هرمنوتیک نحوه فهم متن، ‌امکان فهم معنا، ‌نحوه ایجاد پیش فرض‌ها و انتظارات خواننده و تأثیر در نقش و قصد گوینده یا نویسنده مطرح می‌شود. مجموعه‌ای از مباحث از این دست چند رویه یک سکه هستند ما اگر در حوزه متون دینی از معرفت سخن بگوییم مجبور هستیم از معنایی این چنینی سخن بگوییم.

قائمي‌نيا با بیان اینکه کار معرفت شناسی، ‌هرمنوتیک و زبان شناسی که عملاً سه دانش مستقل هستند در حوزه متون دینی با هم تقارب پیدا می‌کنند، توضیح داد: از ۱۰ سال پیش تصمیم برپایی این همایش گرفته شده بود تا اینکه در سال ۹۰ و ۹۱ اقدامات انجام شد و اکنون نیز به دنبال گسترش آن هستیم.

سردبير مجله علمي ـ پژوهشي ذهن یادآور شد: هر دانش جدیدی که به فهم قرآن کریم کمک کند، قطعاً خدمت بزرگی به تفکر اسلامی می‌کند. دراین همایش همین اندازه که خود پرسش معرفت شناسی قرآنی مطرح شود، کفایت می‌کند این حوزه خصلت بینا رشته‌ای دارد نسبتی بین علوم قرآنی و تفسیر و مباحث هرمنوتیکی و ... برقرار می‌شود و ما تلاش کردیم این زمینه‌ها را گسترش و مطرح کنیم. متأسفانه هنوز دراین رابطه‌های مراکز علمی و حوزه‌ها فعال نشده‌اند چرا که مطالعات بین رشته‌ای دشوار و تخصصي است.

همايش ملي «قرآن و معرفت‌شناسي» به همت گروه معرفت شناسي پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي و همكاري گروه‌هاي فلسفه و علوم قرآني دانشگاه علامه طباطبايي(ره) در ۵ آبان ماه برگزار خواهد شد.

همايش ملي «قرآن و معرفت‌شناسي» با اهدافي چون استخراج مباحث معرفت‌شناختي از قرآن كريم؛ عرضه‌ي نظرات جديد معرفت‌شناختي به قرآن و اخذ نظر و پاسخ قرآن كريم؛ نقد مباني معرفت‌شناسي غرب بر مبناي تعاليم قرآني؛ و بهره‌گيري از آموزه‌هاي معرفتي قرآن در اصلاح و توسعه‌ي معرفت‌شناسي اسلامي، و سخنراني آيت‌الله علي‌اكبر رشاد، دكتر سيد يحيي يثربي، حجت‌الاسلام‌ والمسلمين دكتر عليرضا قائمي‌نيا (دبير علمي همايش) و برخي از اساتيد فلسفه و علوم قرآني دانشگاه علامه طباطبايي برگزار خواهد شد.