به گزارش فرهنگ امروز به نقل از فرهیختگان:

مجموعه‌های مختلفی در جهان امروزه عملکرد مؤسسات علمی و دانشگاه‌ها را مورد ارزیابی قرار داده و هر سال نسخه‌ جدیدی از رتبه‌بندی‌ مراکز علمی را مبتنی بر معیار و روش‌شناسی خود ارائه می‌دهند. گروه پژوهشی SCImago در دانشگاه گرانادای اسپانیا یکی از  همین مجموعه‌هاست که نظام رتبه‌بندی سایمگو را  از سال 2008 در بخش‌های مختلفی نظیر رتبه‌بندی مجلات علمی، رتبه‌بندی مؤسسات علمی، رتبه‌بندی مراکز تحقیقاتی و اخیراً هم رتبه‌بندی رسانه‌ها  ارائه می‌دهد. داده‌های این رتبه‌بندی‌ها در حوزه مقالات برپایه اطلاعات پایگاه استنادی اسکوپوس ارزیابی می‌شود. در جدیدترین نسخه رده‌بندی مؤسسات (2025) فعالیت پژوهشی و نوآورانه 9 هزار و 756 مؤسسه بررسی شده است.

سایمگو مؤسسات علمی را چگونه رتبه‌بندی می‌کند؟
رتبه‌بندی مؤسسات SCImago (SIR) بر اساس یک شاخص ترکیبی، مؤسسات فعال در حوزه علم و فناوری را رتبه‌بندی می‌کند. این شاخص ترکیبی شامل سه مجموعه مختلف از شاخص‌ها است که بر اساس عملکرد پژوهشی، خروجی‌های نوآورانه، و تأثیر اجتماعی (با اندازه‌گیری از طریق دیده شدن در وب) تعریف می‌شود. سایمگو تلاش کرده یک فرایند دقیق برای رفع ابهام نام مؤسسات انجام دهد و به همین منظور در گام نخست، مؤسسات پژوهشی به‌طور منحصربه‌فرد تعریف و شناسایی و پس از آن انتشارات و استنادها به هر مؤسسه با توجه به وابستگی نهادی نویسندگان در یک دوره 5ساله بررسی می‌شوند، البته با این قید که داده‌هایی ارزیابی می‌شوند که دو سال قبل از انتشار رتبه‌بندی ثبت شده باشند. دارای بودن حداقل ۱۰۰ اثر علمی در پایگاه داده Scopus در آخرین سال از دوره انتخابی به نحوی که حداقل ۷۵ درصد از اسناد منتشرشده آن شامل مقالات علمی، فصول کتاب، مقالات کنفرانسی، مقالات مروری باشد از جمله معیارهای ورود به این رتبه‌بندی است.

فعالیت مؤسسات در این رده‌بندی از سه وجه مورد توجه نظام رتبه‌بندی سایمگو قرار دارد. 50 درصد جایگاه مجموعه به عملکرد پژوهشی آن وابسته است که با 11 معیار اندازه‌گیری می‌شود. 30 درصد به حوزه نوآوری اختصاص دارد که با 3 معیار دانش نوآورانه، اختراعات و تأثیر فناوری اندازه‌گیری می‌شود. 20 درصد باقی‌مانده هم مربوط به فاکتورهای اجتماعی است که 6 معیار مختلف برای سنجش آن درنظر گرفته است.

تداوم روند نزولی جایگاه دانشگاه‌های ایران در سایمگو
در جدیدترین نسخه سایمگو عملکرد 195 مجموعه از ایران مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است که اغلب آن‌ها (164 مورد) دانشگاه بودند. در بین 20 دانشگاه برتر ایران در این رتبه‌بندی فقط دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران ارتقا را تجربه کرده و مابقی تغییرات همه نزولی بوده است. برخی مثل دانشگاه صنعتی اصفهان با 1019 پله، دانشگاه شیراز با 923 پله، دانشگاه تربیت مدرس با 737 پله، دانشگاه علم و صنعت با 582 و دانشگاه صنعتی شریف با 524 پله نزول را تجربه کرده‌اند.

در بین 10 دانشگاه نخست ایران، 6 مورد و در جمع 20 دانشگاه برتر نیمی از دانشگاه‌های علوم پزشکی هستند. بررسی وضعیت 7 دانشگاه منتخب کشور در نسخه‌های 4 سال گذشته این رتبه‌بندی نشان‌دهنده سیر رو به نزول این دانشگاه‌هاست. به عنوان نمونه جایگاه دانشگاه تهران از 735 در سال 2022 امسال به 1030 رسید یا دانشگاه تربیت مدرس از 1545 در عرض چهار سال در جایگاه 2 هزار و 752 دنیا قرار گرفته است. شریف که امسال 3 هزار و ششصد و چهاردهمین دانشگاه این رده‌بندی از جمع حدود 5 هزار دانشگاه است، سال 2022 در رده 2 هزار 146 قرار داشته است.