جنبش چپ

کل اخبار:34

  • ۱۳۹۹-۰۴-۲۹ ۱۱:۰۰

    در کتاب «در دفاع از پوپولیسم چپ» مطرح شد: نقدهای واردشده بر پوپولیسم چپ ناشی از چیست؟

    شانتال موف در کتاب «در دفاع از پوپولیسم چپ» معتقد است بسیاری از نقدهای واردشده بر پوپولیسم چپ ناشی از عدم فهم این رویکرد است.

  • ۱۳۹۹-۰۴-۱۱ ۱۷:۰۰

    نقد رمان محمود دولت‌آبادی؛ «زوال کلنل»؛ هیاهویی بسیار برای هیچ/روایتی چپ‌محور از انقلاب

    گل محمدی، پژوهشگر و منتقد ادبی، نقد بر رمان «زوال کلنل» از روی ترجمه انگلیسی آن نوشته است. به باور این منتقد دولت‌آبادی انقلاب ۵۷ را صرفا بر اساس عقاید ایدئولوژیک حزب توده تحلیل کرده است.

  • ۱۳۹۹-۰۲-۲۴ ۱۳:۰۰

    زندگی در برابر زنده ماندن؛ کرونا و وادادگیِ جریانِ چپ‌

    جریان چپ به جای پرداختن به مسئله‌ی اصلی «معنای زندگی» و آفرینش مبانیِ متافیزیکیِ مقتضی، هنوز به دنبال برداشتی رمانتیک از آرمان و سازوکارهای تحقق کوتاه‌مدتِ آن است.

  • ۱۳۹۹-۰۲-۱۶ ۱۳:۳۰

    گفت‌وگو با حسن گل محمدی به مناسبت زادروز کارل مارکس: دانش تئوریک جزنی از طبری و کیانوری بیشتر بود/لنین نخستین تحریف کننده مارکس

    گل‌محمدی می‌گوید که لنین نخستین تحریف کننده مارکس بود و ایرانیان و حزب توده نیز بیشتر خرده دانشی از آموزه‌های ایدئولوژیک مارکسیسم لنینیسم داشتند و مارکس را نمی‌شناختند. به باور گل محمدی دانش تئوریک مبارزانی چون جزنی از مارکسیسم بیشتر از دانش کسانی چون طبری بود.

  • ۱۳۹۹-۰۱-۲۴ ۱۳:۰۰

    بیژن اشتری در گفت‌وگو با مهدی تدینی مطرح کرد: کمونیسم کج و معوجی در ایران داشتیم/ اندیشه چپ را مترقی می‌دانم

    بیژن اشتری در گفت‌وگوی زنده اینترنتی که در اینستاگرام با مهدی تدینی داشت گفت: هیچ اندیشه‌ای شاید در صد سال اخیر به اندازه کمونیسم در سیاست، فرهنگ و هنر ما تاثیر نگذاشته است. البته بدفهمی‌هایی هم در این باره از روی کتاب‌های ترجمه شده دست دوم و دست سوم به وجود آمده و یک کمونیسم کج و معوج داشتیم.

  • ۱۳۹۸-۱۱-۱۹ ۱۲:۳۰

    استالینیسم و فقر فلسفه از عوامل شکست چپ‌های مبارز در دوران پهلوی

    شانزدهمین چاپ «شورشیان آرمانخواه؛ ناکامی چپ در ایران» نوشته مازیار بهروز منتشر شد. نویسنده از استالینیسم و فقر فلسفه به عنوان عوامل شکست مبارزه جریان چپ در دوران پهلوی یاد کرده است.

  • ۱۳۹۸-۱۱-۰۵ ۱۲:۳۱

    نصرالله حدادی/ روایت کتاب‌هایی که از ایام رفته بر جنبش چپ در ایران می‌گویند

    در این ایام، و در روزهایی که حساس‌ترین برهه در سال‌های پس از پیروزی انقلاب را می‌گذرانیم، سری به موزه‌های مانند زندان قصر بزنیم و با دیده عبرت به آن‌ها بنگریم و با خواندن این کتاب‌ها، بیش از پیش به آنچه که در دوران پهلوی دوم، بر جنبش چپ در ایران رفته، اِشراف پیدا می‌کنیم.

  • ۱۳۹۸-۱۰-۲۴ ۱۴:۰۰

    نشست «چپ و نقد ادبی معاصر ایران» برگزار می‌شود

    نشستی با موضوع «چپ و نقد ادبی معاصر ایران» در سرای اهل قلم برگزار می‌شود.

  • ۱۳۹۸-۰۶-۰۵ ۱۳:۳۰

    تعامل دو سنت تاثیرگذار اسلامی به نمایندگی روحانیون و چپ مارکسیستی در یک کتاب

    «روحانیت و اندیشه‌های چپ در ایران معاصر» نوشته محمد صدرا، عضو هیئت علمی دانشگاه زنجان از سوی انتشارات امیرکبیر منتشر شده است. این کتاب بر ظهور ارانی در ایران تا شکل‌گیری انقلاب اسلامی تاکید کرده است.

  • جلال ۱۳۹۸-۰۵-۱۶ ۱۰:۳۸

    مفهوم متغیر روشن‌فکر در ایران دهۀ ۱۹۶۰ (۱۳۴۰ش) (۲)/ نگین نبوی؛

    ظهور «روشن‌فکر متعهد»

    منظور آن‌ها از مفاهیم «تعهد» و «مسئولیت»، که در این فقرات برگزیده ذکر شد، این است که چیزی که آن‌ها می‌نویسند، باید مرتبط و مؤثر در جامعه باشد. بدین‌ترتیب در اینجا تمایزی بین مفاهیم «روشن‌فکر» و «دانشور» (scholar) بسط یافت. چون روشن‌فکر بودن، بنا به تعریف، ضرورتاً برابر بود با کسی که اینجا و اکنون متعهد به جامعه است و نمی‌تواند «از زندگی روی برگرداند و در کلمات پناه بگیرد»، دانشور کلاسیکی که خودش را با پژوهش در گذشته قانع می‌کند، حتی ناشایسته‌تر شد. بنابراین تبدیل شد به یک مورخ یا دانشور که ‌گاه ابزاری برای فرار از مسئولیت در نظر گرفته می‌شد.

  • ۱۳۹۸-۰۵-۱۵ ۱۵:۳۰

    روحانیت و اندیشه های چپ در ایران معاصر منتشر شد

    روحانیت و اندیشه های چپ در ایران معاصر نوشته محمد صدرا به همت نشر نی به بهای ۵۵ هزار تومان منتشر شد.

  • روشنفکری ۱۳۹۸-۰۵-۱۴ ۱۱:۴۰

    گفت‌وگو با مراد ثقفی دربارۀ زمینه‌های همکاری روشن‌فکران با دولت در تاریخ معاصر (۲)؛

    همکاری نخبگان لیبرال و چپ با دولت پهلوی

    این همکاری همۀ ابعاد را دربرمی‌گرفت، اما با این حال، وقتی به تاریخ دورۀ پهلوی دوم نگاه می‌کنید، متوجه می‌شوید که در طی زمان، ابعاد تکنیکی ماجرا کاهش می‌یابد و ابعاد ایدئولوژی‌سازی افزایش. البته نمی‌دانم که واقعاً این کارکرد تا چه اندازه مؤثر بود، اما می‌دانیم که از سال‌های ۵۲، ۵۳ و ۵۴ دورۀ خاصی شروع می‌شود. این دوره‌ای است که شاه تصور می‌کند تمام اپوزیسیونِ خودش را خلع‌سلاح کرده است.

  • مراد ثقفی ۱۳۹۸/۰۴/۱۰

    «نه طبقه، نه متوسط» در گفت ‌و گو با مراد ثقفی؛

    در دفاع از طبقه متوسط

    در ادبیات چپ‌گرایان نوعی تحقیر و تفرعن طبقه متوسط وجود دارد. مثلا بوردیو جایی آنقدر بد می‌گوید که خودش هم متوجه می‌شود و می‌گوید من منظورم این قدر هم بد نیست اما کاملا معلوم است، منظورش تحقیر است به خصوص جایی که می‌گوید، افراد این طبقه یک بچه بیشتر ندارند و تولیدشان کم است!

  • ۱۳۹۷-۱۲-۱۱ ۱۴:۰۰

    وقتی فیلسوفان چپ به ادبیات روی می‌آورند/خوانشی ضدامپرالیستی از ادبیات مدرن غرب

    کتاب «مدرنیسم: پنج خوانش سیاسی» شامل پنج مقاله به قلم تری ایگلتون و فردریک جیمسون است که در آن با توجه به نظام نقادی مارکسیستی به خوانشی ضدامپرالیستی از ادبیات مدرن غرب پرداخته‌اند.

  • ۱۳۹۷-۱۱-۱۶ ۱۳:۳۰

    گفت‌وگو با امیر طیرانی به مناسبت سالروز درگذشت مصطفی شعاعیان: اندیشمند چپ منتقد مارکسیسم ایرانی/تفکر جبهه‌ای در خدمت مبارزه

    شعاعیان تنها چپ مستقل در جریان مبارزات بر علیه رژیم پهلوی بود که نقدهای بنیان‌افکنی به سازمان‌های مارکسیسم لنینیسم در ایران داشت. تفکر او در مبارزه جبهه‌ای بود و بیشتر یارانش مذهبی بودند.

  • ۱۳۹۷-۰۹-۱۹ ۱۱:۰۷

    اتراق موقت در اردوگاه چپ/ حیات سیاسی نیما یوشیج و صادق هدایت در گفت‌وگویی با  زنده یاد  دکتر انور خامه ای

    به نظر من نیما مارکسیست واقعی بود! این افراد حزب توده مثل طبری و امثالهم مارکسیست بودند اما از نوع قلابی‌اش! در واقع مارکسیست‌های نوع شوروی و نوکر آنها بودند! نیما به احتمال زیاد آثار مارکسیستی را خوانده بود و آشنایی کامل با این اصول داشت و به زبان روسی در کنار عربی و فرانسوی مسلط بود. آل احمد هم با نیما ارتباطات زیادی داشت و البته من خیلی زودتر با نیما ارتباط برقرار کردم و اولین کسی بودم که به خانه نیما رفتم. بعداً آل احمد را هم با خودم به خانه نیما بردم و او رفت و آمد با نیما را آغاز کرد و همراه خودش کیانوری یا طبری را هم می‌برد! من می دانستم نیما کسی نیست که با این حقه بازی‌های حزب توده سر و کار داشته باشد و به او چیزی نمی‌گفتم.

  • ۱۳۹۷-۰۷-۰۹ ۱۳:۰۰

    گفتمان چپ آدرس اشتباهی به جامعه داد/ این کتاب از خون حرف می‌زند اما مخالف خون‌ریزی است

    ​کورش کرم‌پور، شاعر در گفت‌وگوی مفصلی به وضعیت شعر مدنی، شعر سیاسی و شعر اجتماعی پرداخت. او در این گفت‌وگو به اشتباهات لیدرهای جریان چپ و روشنفکر جامعه اشاره کرد و آنها را مقصران اصلی شکل نگرفتن شعر مدنی دانست.

  • ۱۳۹۷-۰۵-۲۹ ۱۶:۰۰

    دوران انقلاب‌ها به سر رسیده است/زندگی سیاسی تروتسکی در گفت‌وگو با هوشنگ ماهرویان

    در ایران کسی تمایل نداشت کتاب ترجمه شده هوشنگ وزیری از تروتسکی را بخواند زیرا از بالا این را تلقین و تعیین کرده‌ بودند که تروتسکی منحرف است.

  • آبراهامیان ۱۳۹۶-۱۱-۰۷ ۱۵:۱۵

    یرواند آبراهامیان؛

    میراث چپ در تاریخ‌نویسی معاصر

    جنبش‌های چریکی معاصری که در ایران ظهور کردند، تاحدی به تاریخ مدرن توجه داشتند، اما متون اصلی آنان (نظیر اثر مسعود احمدزاده تحت عنوان «مبارزۀ مسلحانه: هم استراتژی هم تاکتیک» و کتاب «تاریخ سی‌سالۀ ایران» نوشتۀ بیژن جزنی و همچنین یادداشت‌های مصطفی شعاعیان) کمتر بر منابع اصلی و بیشتر بر منابع دست‌دوم، شایعات، منابع مستعمل و گرایش‌های سیاسی نویسندگان آن‌ها متکی بود. آنان در بحث‌وجدل، یدی طولانی داشتند، اما اطلاعات تاریخی‌شان اندک بود.

  • مالجو ۱۳۹۶-۱۰-۳۰ ۱۵:۲۱

    صوت/ گفتگوی تاریخ، اقتصاد و جامعه شناسی (۱)

  • تامپسون ۱۳۹۶-۱۰-۱۳ ۱۲:۲۷

    محمد مالجو/ درباره‌ انتشار ترجمه‌ فارسی «تکوین طبقه‌ کارگر در انگلستان» اثر ادوارد تامپسون؛

    تاریخ‌نگاری تامپسونی چگونه راهی است؟

    هم‌دلی تامپسون با تهی‌دستان و فرودستان و دگراندیشان و دگرباشان و آرمان‌هاشان به‌هیچ‌وجه به این‌جا نمی‌رسید که تقدیس‌شان کند. اگر آرمان‌هاشان را والا می‌انگاشت، اما خطاهاشان را هم‌دلانه به تیغ نقد می‌کشید، بس بی‌محابا، بدون واهمه از جزم‌اندیشان. تکریم جان‌های شیفته‌ای که برای تحقق آرمان‌های والا در گذشته‌ها به خاک و خون درغلطیدند در تقدیس‌شان نیست، در شناسایی نقصان‌هاشان و اجتناب از تکرار خطاهاشان در اکنون است.

  • ۱۳۹۶-۰۹-۲۵ ۱۶:۴۰

    معرفت کاذب و پیوند آن با انکار تاریخ/ پاسخی به سخنرانی محسن حکیمی

    ایشان در سخنرانی خود به‌درستی از دولت انگلیس همچون تشکل سراسری سرمایه‌داران این کشور نام برده‌اند اما به طبقه کارگر توصیه می‌کنند که فکر تشکل سراسری خود را از طریق دولت کنار بگذارد و از اتخاذ هر دستگاه عقیدتی و تشکیل هرگونه سازمان فکری و نظری منضبط یا حزب مخصوص خود بپرهیزد و تنها با اتکاء به موجودیتش، خود را به‌صورت شورایی سازمان دهد.

  • شریعتی ۱۳۹۶/۰۹/۰۱

    گفت‌وگوی فرهنگ امروز با ابراهیم فیاض؛

    ترکیب سلفی‌گری شیعی و پدیدارشناسی اگزیستانسیالیستی سارتر در اندیشۀ شریعتی

    یک عده به شریعتی عاشقانه نگاه کردند، یک عده هم از روی تنفر. آن‌ها که عاشقانه نگریستند، به یک نوع تندروی عملی سوق یافتند و ضربه‌های زیادی به اندیشۀ او زدند و از او دور شدند. امروز کسانی که عاشق شریعتی بوده‌اند، مثل چپ‌های اسلامی، بیشترین نقد را به شریعتی وارد می‌کنند.

  • طبری ۱۳۹۶-۰۸-۰۹ ۰۸:۴۱

    بازسازی جهان‌شناسی احسان طبری و هم‌کیشانش؛

    طرح اجمالی جغرافیای خیالی مارکسیسم-لنینیسم ایرانی

    نقشه‌ی جغرافیای سیاسی جهان، دستخوش تحولات شگرفی شده است. جغرافیای مفهومی چپ هم زیروزبر شده است. «چپ جدید» یا «چپ معاصر» دیگر روایت‌های مارکسیسم راست‌کیش از سیر تاریخ و مسیر آینده‌ی بشر را نمی‌پذیرد و آن را تک‌خطی، اروپامحور و غایت‌انگارانه می‌داند و نقد می‌کند.

  • احمدی ۱۳۹۶-۰۸-۰۱ ۱۱:۰۵

    سخنرانی بابک احمدی و محسن حکیمی در همایش بازخوانی انقلاب روسیه و تأثیرات آن بر ایران؛

    چهره دوگانه اکتبر

    مفهوم دیکتاتوری پرولتاریا خطری بود که بلشویک‌ها به آن دامن زدند. ریشه این مفهوم در خود مارکس است. این روزها مارکسیست‌های پیشرو و انتقادی بر این باورند که مارکس سازنده این مفهوم نبود. چنین نیست. این مفهوم را کارل مارکس ساخت و هرگز نمی‌توان فهمید معنای دقیقش چیست. اگر پرولتاریا اکثریت جامعه است، چه نیازی به دیکتاتوری است. به علاوه دیکتاتوری اکثریت هم مذموم است.

  • مازیار بهروز ۱۳۹۶/۰۵/۲۵

    پرسش‌ و پاسخ مکتوب فرهنگ امروز با مازیار بهروز؛

    آیا چپ ایرانی همسو با چپ جهانی گام برمی‌دارد؟

    تفاوت اصلی سوسیال‌دموکراسی با کمونیسم در دو محور اساسی جلوه‌گر شد. کمونیسم خواهان گذر از نظم سرمایه‌داری و ایجاد نظام شورایی (ولی در اصل سیادت حزب کمونیسم) بود و بنابراین لیبرال‌دموکراسی را مردود شناخته و «دیکتاتوری پرولتاریا» را جایگزین آن نمود. در برابر این، سوسیال‌دموکراسی با قبول فعالیت در چارچوب نظم سرمایه‎داری و قبول اصول لیبرال‌دموکراسی، قدم در جهت تعدیل و اصلاح سرمایه‎داری برداشت.

  • گرامشی ۱۳۹۶-۰۳-۰۶ ۱۴:۲۸

    پری اندرسون؛

    وارثان گرامشی

    کاربستِ خلاقانه [ی میراث فکری گرامشی] فارغ از قیدوبندهای نهادیْ به خارج [از ایتالیا] مهاجرت کرد. نمایش آثار و نتایج این روند، ناگزیر تااندازه‌ای دلخواهانه است. اما به‌طور نسبی و مقایسه‌ای از میان کاندیداهای احتمالی، در انتخاب چهار مورد از اقتباس‌های اصلی و شاید چهار اقتباسِ اصلیِ اندیشه‌ی گرامشی از دهه‌ی هشتاد تردیدی نمی‌توان داشت. آیا این اقتباس‌ها الگویی را شکل می‌دهند؟ از برخی جهات به‌طرزی‌ چشم‌گیر. همه‌ی این اقتباس‌ها را اندیش‌ورزانی صورت دادند که از زادبوم خود دور افتاده بودند.

  • ۱۳۹۶-۰۲-۳۱ ۱۷:۴۰

    فعالیت فکری سیا برای برچیدن بساط چپ فرهنگی/ سازمان سیا فرنچ تئوری می‌خواند

    تامس دبلیو بریدن، سرپرست سابق فعالیت‌های فرهنگی در سیا، توان حملات فرهنگی این سازمان را در گزارش داخلی صریحی به سال ١٩٦٧ چنین توضیح می‌دهد: «شور و شوق ناشی از موفقیت ارکستر سمفونی بوستون [که با حمایت سیا برگزار شد] از یادم نمی‌رود، یعنی وقتی این ارکستر در پاریس تحسینی بیشتر از صد سخنرانی جان فاستر دالس و آیزنهاور برای آمریکا به همراه داشت».

  • ۱۳۹۶-۰۱-۱۵ ۱۸:۰۰

    چپ تاریخی از شکست‌های متوالی است/ صد سال پس از انقلاب اکتبر در گفت‌وگو با انزو تراورسو، متفکر ایتالیایی

    در غرب مفهوم «پوپولیسم» بیشتر ناظر به کسانی است که از آن استفاده می‌کنند تا کسانی که این واژه بر ایشان اطلاق می‌شود. این سلاحی است که احزاب حکومتی و رسانه‌های حامی ایشان به کار می‌برند تا همه نقدها را لکه‌دار کنند؛ نقد پوپولیستی‌بودن لایحه الخمری [که اعتراضات شب‌خیزان در پاسخ به آن پاگرفت]، نقد پوپولیستی‌بودن سیاست‌های اقتصادی اروپا ... مفهوم توتالیتاریسم نیز به همین‌منظور به کار می‌رفت، هم معرف کمونیسم بود و هم فاشیسم تا همه شکل‌های لیبرالیسم‌ستیزی را در بر بگیرد.

  • ۱۳۹۵-۱۱-۲۶ ۱۷:۰۰

    فاشیسم، واکنشی به چپ/گفت‌وگو با مهدی تدینی، مترجم و پژوهشگر درباره نسبت افراط‌گرایی و محافظه‌کاری جدید

    فاشیسم چه بود و از دل چه شرایطی سر بر آورد؟درباره فاشیسم پژوهی و نظریات مربوط به فاشیسم آثار کمی در فارسی موجود است، مثلا یک کار کلاسیک بهیموت نوشته فرانتس نویمان است که سال‌ها پیش محمدرضا سوداگر آن را ترجمه کرده بود. خوشبختانه در سال‌های جدید مهدی تدینی چندین اثر در این زمینه ترجمه و تالیف کرده است.