به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر، این نشست با همکاری پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و با حضور انتظاری مدیرگروه جامعه‌شناسی دانشگاه علامه طباطبایی و محمدتقی کرمی عضو هیئت علمی این دانشگاه، در محل مرکز تحقیقات زن و خانواده وابسته به مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران برگزار شد.
در نشست نقد این کتاب، حجت الاسلام حسین بستان مدیرگروه علوم اجتماعی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و نویسنده این کتاب با اشاره به چگونگی روند نگارش این کتاب گفت: بر اساس اشراف اجمالی که از منابع موجود در این موضوع داشتیم، ارزیابی اولیه انجام شد و نقص‌ها و کاستی‌هایی که در کتاب‌های موجود دیده می‌شد و فاصله‌ای که این‌ها با هدفی که در بحث تحول در شورای عالی انقلاب فرهنگی مطرح شده بود، داشتند، چند شاخص یا معیار کلی برای تدوین متون اسلامی مطرح شد و محورهایی مشخص گردید. البته مقدورات فعلی ما در حدی نبود که علم دینی و الگوی انسانی و اسلامی به معنای تام و تمام آن در این کتاب بازتاب داده شود. شاید در تئوری بحث‌هایی شده، اما در تحقیقات میدانی هنوز به نتیجه نرسیده و این یکی از ضعف‌هایی است که وجود دارد. باید پیوند این بحث با واقعیت عینی جامعه بیشتر شود و از بحث تئوریک و نظری خارج گردد.
وی افزود: تاحدودی به اطلاعات استناد کردیم، ولی این‌که از دل این‌ها تئوری و فرضیه جدید دربیاید و دوباره مورد تجربه و آزمون قرار گیرد در این نوع کار به صورت خاص صورت نگرفته است، تا حدی که امکان داشت به لحاظ دسترسی به اطلاعات و داده‌ها، سعی شده مطالبی که ذکر می‌شود نسبت به منابع قبلی غنی‌تر باشد و معلومات و اطلاعات بیشتری در اختیار خواننده قرار بگیرد.
دکتر بستان در پایان سخنان خود با اشاره به این نکته که نگاه ما بیشتر با رویکرد اسلامی بوده است، گفت: برخلاف کارهای گذشته که بحث‌های جامعه‌شناسی آن پررنگ‌تر بوده، وزن بحث‌های اسلامی را در این‌جا بیشتر کردیم. رویه کار این بوده است که در هر بحثی به نظریه‌های جامعه‌شناسی و یا تحقیقات و دیدگاه‌هایی که وجود دارد، اشاره اجمالی شود. سپس بحث اصلی در زمینه نگاه اسلامی در آن موضوع مطرح گردد. نیز آنجایی که بحث جنبه کارکردی داشته، کارکردهای مثبت و منفی و نیز مارکسیستی و فمینیستی و .. بررسی شده و با تکیه بر آیات و روایات تبیین گردیده است.
در ادامه این نشست انتظاری مدیرگروه جامعه‌شناسی دانشگاه علامه طباطبایی با در خور تقدیر دانستن ورود شجاعانه به چنین مباحثی اظهار داشت: این کتاب در واقع کتاب ارزنده‌ای است و نشان می‌دهد کار استادانه‌ای در تنظیم مطالب صورت گرفته و تلاش شده است بین دیدگاه‌های مختلف انسجام برقرار شود، اما من با جامعه‌شناسی بودن آن هنوز کنار نیامده‌ام. جامعه‌شناسی زمانی مطرح می‌شود که نظرات دیگران آورده می‌شود، ولی وقتی نظرات خود آقای دکتر بستان مطرح می‌شود در واقع کار سبقه کلامی پیدا می‌کند.
وی با نقد به برداشت منطقه‌ای از اسلام گفت: باید زمان و مکان و موقعیت اجتماعی را هم در بحث از آیات و روایات در نظر گرفت. آیا برای همان دیدگاهی که فمینیست‌ها مطرح می‌کنند نمی‌شود آیات و روایات پیدا کرد؟ اگر آن‌ها روزی این تسلط را پیدا کنند و آیات و روایات تحویل ما بدهند چه؟
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی افزود: مثلا در جایی از کتاب آمده است تفکیک جنسیتی ارزش است. آیا واقعا در همه مواقع و شرایط ارزش است؟ شاید بشود گفت تفکیک جنسیتی یک اولویت است، اما نمی‌شود گفت یک ارزش است. ما در موقعیت‌های مختلف اقتضائات مختلف داریم. اگر جامعه‌ای گرایش هم‌جنس‌گرایانه داشته باشد آیا باز هم تفکیک جنسیتی ارزش است؟
همچنین کرمی عضو هیئت علمی این دانشگاه با ساختارمند خواندن این کتاب نسبت به کتاب‌های موجود در این زمینه گفت: کتاب‌هایی که به زبان فارسی نوشته شده‌اند، دور از فضای این حوزه هستند و نیز دور از فضای بومی کشور. اما درباره این کتاب باید ببینیم فرد بعد از خواندن با پارادایم کلی جامعه‌شناسی جنسیت آشنا می‌شود یا نه، صرف‌نظر از این‌که با آن پارادایم موافق باشد یا نباشد که به نظر این رخ نداده است. جامعه‌شناسی جنسیت منتقد بدنه اصلی جامعه‌شناسی است و در تمام کتاب‌های جامعه‌شناسی جنسیت مقدمه‌ای آمده است که مابه‌الامتیازهای جامعه‌شناسی جنسیت از بدنه اصلی جامعه‌شناسی را نشان دهد. نوع نگاه به جنسیت و مرکز قرار دادن آن به عنوان یک امر قابل تحلیل، معنای پارادایمی است که از این کتاب به دست نمی‌آید.
نظر شما