به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر؛‌ کتاب دائرة‌المعارف خانواده (نظریه‌ها و روشها) تألیف ورن ل. بنگستون، النس. اکاک،... که به همت عالیه شکربیگی و شهلا مهرگانی به فارسی ترجمه شده است و توسط انتشارات جامعه شناسان به زیور طبع آراسته شد.

این کتاب که شامل ۵ بخش با عناوین «آماده سازی بستری برای مطالعات آتی در حوزه خانواده»، «الگوهای در حال تغییر خانواده»، «تعامل های در حالت تغییر خانوادگی در درون و در طول نسل ها»، «خانواده ها و نیروهای وسیع‌تر اجتماعی»، «آماده کردن نسل بعدی پژوهندگان حوزه خانواده» در واقع مدعی است که دایره  المعارفی برای مطالعات جامعه شناسی خانواده است.

لازم به ذکر است که هر بخش از این کتاب شامل فصل های متعدد است که در کل کتاب را به ۲۴ فصل تقسیم کرده است. کتاب از مقدمه ای با قلم دکتر باقر ساروخانی استاد بازنشسته جامعه شناسی دانشگاه تهران که خود در حوزه جامعه شناسی دارای چند کتاب است می باشد. وی در این مقدمه یادآور می شود که این اثر سه جنبه اساسی دارد: از یک سو بحث از خانواده در جهان امروز و اهمیت و ضرورت آن است. از سوی دیگر از نظریه هسازی و نظریه ها در حوزه خانواده سخن به میان می آورد و سوم اینکه روش های پژوهشی و کاربرد آن را در خانواده مطرح می کند.

وی در ادامه این مقدمه ضمن تاکید بر نظریه و اهمیت آن به بیان چند نظریه در باب خانواده های ایرانی می پردازد و در پایان می گوید: با آنچه آمد، ملاحظه می شود که خانواده ایرانی امروزه در زمانی التهابی به سر می برد، منظور آن است که تغییراتی ساختاری، عمیق و فراگیر را تحمل می کند. مهاجرت وسیع زنان از خانه با گشوده شدن بازارهای کار ارتقای بی سابقه تحصیلی زنان، اندیشه تشارک و تحقق عمل و یا انتظار آن در عمل، جابجایی ملاک های همسر گزینی، کوچک شدن حجم خانواده که دورکیم از آن با عنوان اقباض تدریجی یاد می کرد و با آن انقباض کیفی خانواده و کاهش کارکردهای آن، همگی موجب شده اند که شاهد خانواده ای دیگر در تاریخ بشر باشیم. به نظر ما باید تعریف تازه ای از پدر و مادر و حتی فرزندان مطرح کرد.  داستان این اثر همین تحولات و تکوین خانواده ای نو در جهان امروز است.

در مقدمه ناشر یادآوری شده است که این کتاب حاصل کار مستقیم بیش از ۲۰۰ نفر نویسنده، ویراستار انگلیسی زبان و مترجمان و دست اندرکاران فارسی زبان است. در واقع یک اثر جهانی برای کمک به فقر منابع در زمینه مطالعات نهاد خانواده در همه جوامع منتشر می شود. در این اثر تلاش شده است تا سر حد امکان، دامنه وسیعی از نظریات پردازش شده موجود درباره مسائل متنوع خانواده پوشش داده شود؛ بنابراین یک سلیقه و رویکرد پژوهشی یا یک عقیده و مکتب فکری بر اثر غالب نیست و این کتاب مرجع قصد و توان القای نظریه یا مکتب خاصی را ندارد و کاملا از یک رویکرد علمی و روشمند استفاده کرده است.

این اثر برای از ابتدا تا انتها خواندن نوشته نشده بلکه هرکس با توجه به پرسشی که دارد، می تواند به بخش یا فصلی از کتاب که به آنن مربوط است مراجعه کند. اذا فصول از هم مستقل بوده و برای استفاده مستقل مشکلی برای خوانندگان ایجادنمی کنند.

از آنجا که در مطالعات خانواده در سراسر جهان رویکرد فمینیستی به عنوان یک رویکرد مطالعاتی وجود داشته و نویسندگان این اثر نیز تصمیم گرفتند به ارائه فصلی مرتبط با مباحث فمینیست بپردازند، مترجمان تصمیم گرفتند با توجه به ارزش های اسلامی، تکلمه ای در نقد فمینیسم( از دیدگاه اسلام و باتوجه به آیات و روایت) بر اثر بیفزایند. در این تکلمه همچنین تجارب غربی ها در همجنس گرایی، همباشی و به طور کلی پیامد های فمینیسم افراطی، از منظر آیات و روایات اسلامی به نحوی نسبتا روش مند به نقد کشیده شده است.

در پشت جلد این کتاب که قسمتی از پیشگفتار آمده است چنین می خوانید؛ نظریه ها، ساخت هایی اجتماعی هستند مبتنی بر تحقیق، عملکرد و تفکر خلاق که همواره در حال تغییرند، همچنین فرآیند نظریه پردازی به طور مستمر ادامه دارد. این دایره المعارف نسل جدیدی از فرهیختگان را برای این فرایند اسسی مهیا می نماید و با تنوعی بی نظیر در تقابل حوزه ها و دیدگاه ها به فرهیختگان کمک می کندف نظریه های موجود را بازسازی نمایند و نظریه های جدیدی درباره این موضوع ابداع نمایند که آیا خانواده های معاصر با حالتی ارتجاعی باقی مانده اند و یا در هم شکسته شده اند؛ چگونه و چرا؟ چگونه سیستم های خانوادگی از فرزندان، بزرگسالان و کهنسالان حمایت می کنند؟ این کتاب اطمینان می دهد که فرایند نظریه پردازی درباره چنین سوالاتی- و سوال های دیگر- ادامه خواهد دشت.

چرا لازم است که نظریه پردازی درباره خانواده استمرار یابد؟ امروزه بیش از هر زمان دیگری لازم است، فرهیختگان زمینه خانواده، پرسش گر باشند. برای کارآمد بودن، لازم است،سوالات جدیدی بپرسیم و فرضیه های تازه ای را مطرح کنیم. ما به چارچوب های تازه و روش هایی نیازمندیم که از میان انها بتوان به تفاوت ها و شباهت های زوج ها و خانواده ها در تمام دنیا پی برد. برای تحلیل حجم زیاد  اطلاعات موجود در مسئل خانواده، لازم است چارچوب های متناسبی برپا کنیم، اما باید به لحاظ فرهنگی جامع باشند. جدای از این که از مدل یا استعاره استفاده می کنیم، می توانیم دانسته های پیشین و نوین را درباره تنوع در خانواده ها در زمینه های مختلفف مستدل نماییم- بیماری و سلامتی، نیازمندی و کامیابی، کشمکش و هماهنگی و در زمان های صلح یا جنگ، در واقع، تفکر نظری ه ما کمک می کند تا تصویر عظیمی را مشاهده نماییم.

این کتاب به همت انتشارات جامعه شناسان در شمارگان ۱۱۰۰  در ۹۶۷ صفحه به قیمت ۵۶ هزار تومان منتشر و روانه بازار نشر کرد.