به گزارش فرهنگ امروز به نقل از روزنامه اطلاعات؛ بخشی از میراث فرهنگی و نشان هویت تاریخی و فرهنگی ملت ها است. کشور ایران نیز از جمله کشورهایی است که در این زمینه موقعیت ویژه و ممتازی دارد و صنایع دستی آن به عنوان هنری برخاسته از فرهنگ و تمدن این مرز و بوم، در تمامی دنیا شناخته شده است.
بر این اساس، از آنجا که امروزه پارهای لغات و اصطلاحات جدید در عرصه صنایع و هنرهای گوناگون وارد شده، حفظ لغات و اصطلاحات مربوط به این صنایع و هنرها ضروری مینماید.
همچنین صیانت از این لغات به شکل گرد آوردن آنها در یک مجموعه مدون، به عنوان «اصطلاحنامه»، کمک شایانی به اهل پژوهش خواهد کرد، تا جدای از جستجوی زمانبر و دشوار، در میان منابع متعدد، به مرجعی مطمئن و مناسب دسترسی یابند. بر این اساس، بنیاد ایرانشناسی طرح «اصطلاحنامه صنایع دستی و هنرهای سنتی» را با پرداختن به صنایع معماری و فلزکاری آغاز کرد.
در اصطلاحنامه معماری، حدود ۴۴۵۰ مدخل درباره هنرهای وابسته به معماری سنتی؛ شامل: گچبری، آجرکاری، کاشیکاری، آینهکاری، ارسیسازی، زمردگری، نقاشی دیواری و کاربندی (از ۱۲۶ منبع) ارائه شده است.
به علاوه، فلز و صنایع دستی مربوط به آن نیز به نوبه خود یکی از عرصههای درخشش فرهنگ و هنر ایرانی است. کشف فلز در ایران، از دوران کهن، سبب آفرینش صنعت و هنری شد که تاریخ هفتهزار ساله آن گواه روشنی بر توانایی و دستیابی هنرمندان ایرانی به هنری تازه و تکامل آن طی قرون متمادی بوده است و فلزکاری به عنوان یک هنر و صنعت با سابقه درخشان در ایران، شایسته توجه پژوهشگران علاقهمند به هنرهای ایرانی است.
بر این اساس، در اصطلاحنامه فلزکاری، جدا از مراجعه به فرهنگنامهها و لغتنامهها، از۱۰۰ منبع معتبر پژوهشی استفاده شده و برای نخستینبار واژهنامهای از لغات و اصطلاحات مربوط به صنایع دستی فلزی مشتمل بر ۳۳۰۰ مدخل جداگانه استخراج شد، که در آن واژههای رشتههای گوناگون فلزکاری؛ از جمله: میناکاری، قلمزنی، ملیلهکاری، طلاسازی و… آورده شده است؛ در حالیکه واژهنامههای پیشین این حوزه تنها به یک رشته از فلزکاری اکتفا کردهاند. یکی دیگر از نقاط قوت این اثر، توجه به واژههایی است که در گذر زمان و با ورود مظاهر تمدنی جدید، در مشاغل و هنرهای سنتی ایرانی به تدریج به بوته فراموشی سپرده شدهاند. به علاوه این اثر اصطلاحات گوناگونی درباره مواد و ابزار کار، تزئینات و طرح های فلزکاری، واژگان مربوط به حرفههای مرتبط و… را نیز در برمیگیرد.
مجری طرح «اصطلاحنامه معماری» ندا صحراپیما و فائزه عقیقی و مجری طرح «اصطلاحنامه فلزکاری» خانم زهره شیرینبخش، از پژوهشگران بنیاد ایران شناسی هستند. کار روی این اصطلاحنامه در سال ۱۳۹۱ آغاز شد و پس از بازسازی و ویراستاری دوباره در پایان سال ۱۳۹۳ «اصطلاحنامه معماری» و در ابتدای سال ۱۳۹۴ «اصطلاحنامه فلزکاری» به زیور چاپ آراسته شدند. «اصطلاحنامه معماری» با بهای ۲۴۵۰۰۰ ریال و «اصطلاحنامه فلزکاری» با بهای ۲۰۰۰۰۰ ریال در دسترس علاقهمندان قرار دارد.
نظر شما