فرهنگ امروز: محمد جبارپور در این یادداشت سرگذشت روم باستان، پس از حمل به یونان و فتح این کشور را روایت می‌کند. رومیان پس از تصرف یونان به شدت تحت تأثیر فرهنگ آن‌ها قرار می‌گیرند.

رومیان مردمانی سخت­کوش و پرتلاش بودند[۱] و به لحاظ آیینی، خدایان را پرستش می­ کردند؛ اما بعد از فتح یونان، صورت فرهنگی آنان را پذیرفتند، [۲] ولی به علت قدرت بیشتر، همان قالب فرهنگی را در ابعاد بزرگ­تر در جامعه پیاده کردند.

انحراف‌های فرهنگی روم باستان

روم بعد از مدتی با لشگرکشی به کشورهای اطراف، توانست امپراطوری عظیمی را شکل دهد و به لحاظ فرهنگی هم فرهنگ یونانی را گستراند. برای مثال، چرخه نظام اجتماعی پنجاه‌ هزار مردم آزاد را چهارصد هزار برده عهده ­دار بودند و از طرف دیگر، چون بُعد روحانی آن­ها به علت کنار گذاشتن پرستش خدایان مانند یونانیان تضعیف شده بود، با روی‌ آوردن به هیجانات کاذب در صدد رفع این مشکل بودند. از جمله اقدامات رومیان، مبارزات دو به دوی انسان­ها با هم بود که می ­بایست یک نفر از طرفین کشته می‌شد، در غیر این‌ صورت، هر دو طرف کشته می­ شدند. مردم با دیدن این صحنه ­ها لذت می­ بردند و به هیجان می­ رسیدند.

یا انحراف­های فرهنگی دیگری که در آن زمان وجود داشت؛ میل به عیاشی و خوردن زیاد بود. به نحوی که برای این­که سیری مانع خوردن آن­ها نشود، بعد از خوردن زیاد به کنیزان و خادمان خود دستور می‌دادند با پرهایی که در گلوی آن­ها فرو می ­کردند، غذاهای قبلی را در کاسه­ هایی تخلیه کرده، با خوردن شربت­های اشتهاآور، مجدداً شروع به خوردن غذا می ­کردند.

با بسط حکومت روم، داد و ستد بین نقاط مختلف رونق گرفت. از طرف دیگر، غنیمت­های سرزمین‌های تصرف شده، سیل­ آسا به شهر رم سرازیر می­ شد. وضع اقتصادی رومیان خوب شد و همه در فکر جمع­ آوری مال و ثروت بودند. در تجمل­گرایی و رفاه ­طلبی رقابت درگرفت و در مسابقات و بازی­ها و همچنین برای بنای خانه­ ها مبالغ هنگفتی هزینه می­ شد.

جامعه روم دچار تجمل­گرایی و لذت­ طلبی شده­ بود و رومی ­ها در فرهنگ و تمدن بیش از همه از یونانی­ها تقلید می­ کردند و چون قومی قدرت­مند بودند، معمولاً تقلیدهای‌شان از یونانی­ها، بسیار بزرگ­تر و وسیع ­تر از نمونه یونانی آن انجام می­ شد. از جمله این تقلیدها، نظام برده­ داری بود. در روم هم برده وجود داشت، اما تحت‌تأثیر یونان نظام اجتماعی، سیاسی و اخلاقی روم به سرعت به یک نظام برده­ داری بسیار بزرگ‌تر و بی­رحم­تر از یونان تبدیل شد. رومیان هر روز قصد سرزمین جدیدی را می­ کردند و بعد از تصرف هر سرزمین، اسیران جنگی و ساکنان آن سرزمین را به بردگی می ­گرفتند. [۳]

پی نوشتها:

[۱]. نیاکان اصلی رومی­ها اقوام عشایری از نژاد هند و اروپایی بودند که حدود ۲۰۰۰ ق. م از اروپای مرکزی به شمال ایتالیا کوچ کردند. این قبایل کم­کم در سایر مناطق ایتالیا پراکنده شدند. زندگی این قبایل در ابتدا از طریق گله­داری می­ گذشت که بعد از اسکان به کشاورزی پرداختند تا این­که حدود سال ۱۰۰۰ ق. م با استفاده از آهن و ساختن ابزارها و سلاح­های محکم­تر و بعد از استفاده از آن سلاح­ها، توانستند بخشهای بیش­تری از جنوب ایتالیا را تصرف کنند. آسمان به زمین الصاق شد، چاپ اول، ص ۸۱.

[۲]. بعد از فتح یونان، رفت و آمد فلاسفه به روم زیاد شده و تحت تأثیر این رفت و آمدها، فلسفه یونانی­ مآب آن روز (فلسفه اپیکوری و رواقی) در روم رواج پیدا کرد. از آن­جا که رومی­ها اندیشه چندان مدونی نداشتند، به سرعت قالب و ظاهر تمدن یونانی را پذیرفتند و مدتی بعد هم به کلی دین سنتی­شان دگرگون شد و خدایان دوازده­ گانه المپی یونان با دوازده خدای اصلی روم یکی شد. همان، ص ۸۴.

[۳] . آسمان به زمین الصاق شد، چاپ اول، ص ۷۲.

منبع: سدید