به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر؛ ده ونک یک حمام تاریخی دارد به عمر ۲۰۰ سال شاید هم بیشتر. طاق‌هایش محرابی شکل است و به سبک قدیمی. حتی خزینه دارد. یک باغ ایرانی درست رو به روی حمام قرار گرفته. حمامی که مهمترین کاربری امروز آن انباری است برای همه وسایل اضافه مسجد جامع ونک. در این حمام ۲۰ سالی است که کسی تن خود را نمی‌شوید. برعکس این دیگ‌ها و قابلمه‌ها و کف گیرها هستند که در این حمام کیسه به تنشان کشیده می‌شود آن هم سالی چند روز آن هم زمانی که مسجد شام بدهد!

این بنای تاریخی آن هم در کنار باغ ایرانی و مسجد جامع ونک، یک پتانسیل فرهنگی بسیار خوب است که اهالی ده ونک شاید ندانند کنار هم قرار گرفتن آنها چه مزیتی‌هایی دارد به همین دلیل است که می‌خواهند هر چه زودتر تنها حمام تاریخی محله شان تخریب شود تا دیگری اثری از این ساختمان زشت وسط کوچه بافی نماند. ساختمانی سفید رنگ که جلوتر از حسینیه مسجد قرار دارد به این علت که حسینیه مسجد تسلیم تعریض کوچه شده و عقب رفته و حمام را بی پناه گذاشته است به همین دلیل هر وقت خودوریی از این کوچه می‌گذرد باید مسیر تنگتری را از سر کوچه طی کند چون اکنون حدود چهار متر حمام پایش را جلوتر از بقیه ساختمان‌های اطراف گذاشته است.

حمام را به پارکینگ تبدیل کنید

از آن حمام پر از بخار تنها یک بنای تاریخی رو به تخریب بافی مانده‌است اما اهالی ده ونک نمی‌خواهند این حمام زنده بماند. آنها می‌خواهند هر چه زودتر این بنای ۲۰۰ ساله تخریب شود تا جای پارک خودروهایشان باز شود و یا زمین آن را به فضای حسینیه اضافه کنند.

.

این خواسته یک بار در حضور عضو شورای شهر تهران مطرح شد. چهارم بهمن ماه سال ۹۲ احمد مسجد جامعی عضو شورای شهر تهران در یکی از برنامه های تهرانگردی خود به همراه خبرنگاران و مسئولان شهرداری منطقه ۳ به باغ مستوفی الممالک و مسجد جامع ده ونک رفت و از این حمام تاریخی نیز دیدن کرد. در همان روز اهالی قدیمی ده ونک به دیدن مسجد جامعی و تیم همراهش آمدند.

حاجی ونکی یکی از قدیمی‌های ۷۰ ساله محل است که مسجد جامعی را همراهی می‌کرد و اطلاعاتی از گذشته این منطقه به او می‌داد. حاجی ونکی از بازماندگان ۱۲ طایفه اصیل ونک است می گفت: اینجا مسجدی مثل قرص ماه بود اما قدرش را ندانستیم و خراب شد. فقط از دوران قدیم یک علامت برای عزاداری امام حسین (ع) مانده است و یک حمام قدیمی که وقف مسجد بوده است.

مسجد جامعی: حمام حفظ شود

حاجی ونکی می‌گفت مردم این منطقه مشکل پارکینگ دارند و می‌گویند اینجا را خراب کنید و به جایش پارکینگ بسازید درحالی که این حمام از دوره صفویان باقی مانده است. در همین حین یکی از اهالی محل مسجد جامعی را دید و به او گفت: هر روز مشکل پارک ماشین در جلوی در خانه مان را داریم درحالی که این حمام متروک باقی مانده است. اما مسجد جامعی در پاسخ به همه این صحبت‌ها گفت که این بنا یک اثر تاریخی است و باید حفظ شود و برای حل مشکل پارکینگ چاره دیگری اندیشید.

نسخه‌ای که مسجد جامع برای این حمام پیچید حفظ آن بود. او معتقد است که در وانفسای تخریب و نوسازی بناهای تهران که اتفاقا کند هم پیش نمی رود، بهتر است از آنچه که باقی مانده به نحو مطلوبی بهره برد بنابراین حفظ و تغییر کاربری آن به مراتب بهتر از تخریب و از بین بردن صورت مسئله است.

کاربری‌های پیشنهادی تیم تهران گردی تبدیل این حمام تاریخی به یک حمام سنتی و یا مرکز فرهنگی و تاریخی بود چون این بنا در نزدیکی باغ ایرانی قرار دارد. اما بعد از گذشت ماه‌ها هنوز هم تکلیف آن مشخص نیست و بازهم از آن به عنوان انبار مسجد جامع ده ونک استفاده می‌شود.

سید علی حسینی، خادم مسجد می‌گوید: مسجد اینجا هم قدیمی است و طبق آنچه که در کتیبه‌اش نوشته‌اند «در سال ۱۰۸۰ قمری ساخته شده و در سال ۱۳۸۹ تعمیر شده است. ولی این حمام حدود ۲۰۰ سال دارد و از همان زمان وقف مردم شد و در مالکیت مسجد قرار گرفت. مردم می خواهند این حمام از بین برود تا راه کوچه و خیابان باز شود. شاید چون سر راه قرار گرفته است.»

او درباره حمامی صحبت می کند که سالها پیش برای استفاده عموم مردم به عنوان حمام وقف شد و اکنون صاحبان زیادی دارد که باید همه آنها اجازه دهند تا یا خراب شود و یا به یک مرکز فرهنگی تبدیلش کنند.

گره کور این حمام همین جاست جایی که نمی‌شود یک مالک برایش مشخص کرد و آن را تغییر کاربری داد چون وقف عموم مردم است. ولی حالا که همه مردم در خانه هایشان حمام دارند دیگر کاربری اولیه را ندارد اما تجمیع نظر مردم و مالکان برای تغییر آن نیز کار مشکلی است.

هنوز سازمان میراث فرهنگی این حمام را در فهرست میراث ملی ثبت نکرده است شاید چون این بنا ناشناخته مانده و اطلاعاتش و حتی کلیدش در دست هیات امنای مسجد جامع است و کارشناسان میراث فرهنگی به آن ورود نکرده اند.

هر چند که در زمان بازدید مسجد جامعی از این بنای تاریخی هم مدیر حوزه ریاست سازمان میراث فرهنگی و هم مدیرکل میراث فرهنگی استان به داخل این حمام رفتند و از اینکه چنین حمامی با معماری سنتی و طاقهای محرابی به انبار تبدیل شده اظهار تاسف کردند اما همان موضوع همانجا تمام شد و کسی به فکر رسیدگی به آن نیفتاد. حداقل می شد این بنای تاریخی را به عنوان یک اثر ملی ثبت کرد تا از تخریبش جلوگیری شود.