این سرویراستار در گفتوگو یی درباره وضعیت ویراستاری در بین ناشران ایرانی گفت: ویراستاری هم مثل دیگر پدیدهها به صورت ناقصالخلقه وارد صنعت نشر ما شده است؛ بهطوریکه بسیاری از افرادی که الان به عنوان ویراستار در موسسههای انتشاراتی ما کار میکنند اصول ابتدایی کتابپردازی را هم رعایت نمیکنند و در حد نمونهخوان هم نیستند.
او افزود: از سوی دیگر ما تعدادی ویراستار برجسته داریم که به خاطر اینکه ویراستاری از سوی ناشران جدی گرفته نمیشود و در میان آنان شان و جایگاهی ندارد دیگر کار ویراستاری نمیکنند و به کار دیگری مشغول شدهاند، چون معمولا ویراستاران برجسته با ناشر و صاحب اثر بر سر مسائل حرفهای چالش پیدا میکنند.
مرادی با بیان اینکه حوزه اختیار ویراستار باید گسترده باشد، گفت: چون در ایران شیوه رسمالخط ساماندهی نشده و یکپارچه نیست هر موسسه انتشاراتی برای خود شیوهای دارد و همین تفاوت رسمالخطها باعث ایجاد یک بلبشو در کتابها و شیوه استفاده از کلمات در آنها شده است؛ بنابراین تا زمانی که ویراستاری شان و منزلت پیدا نکند و جایگاهش در بالا بردن کیفیت یک اثر تعریف نشود همین بلبشو وجود دارد.
او در ادامه اظهار کرد: در حال حاضر تنها تعداد محدودی موسسه انتشاراتی مثل مرکز نشر دانشگاهی، انتشارات علمی و فرهنگی، انتشارات فرهنگ معاصر و... به صورت جدی به مساله ویراستاری توجه میکنند. تنها در این موسسات انتشاراتی است که همه چیز سر جایش است و متنها پریشان و درهم ریخته نیستند.
مرادی در ادامه درباره اهمیت ویراستاری گفت: با توجه به اینکه در ایران شاهد رکود کتاب و پایین آمدن تیراژ کتاب و تکرقمی شدن آن هستیم طبیعی است که موسسات انتشاراتی کوچک برای کاهش هزینهها ویراستار را از چرخه تولید حذف کردهاند که کاری اشتباه است چون ویراستار کیفیت یک اثر را بالا میبرد و این کیفیت باعث بیشتر دیده شدن و خوانده شدن اثر میشود؛ در حالیکه اثری که ویراستار نداشته باشد احتمالا از کیفیت لازم برخوردار نیست و از سوی مخاطب پس زده خواهد شد.
او افزود: ویراستار در واقع مشاور اصلی مدیر نشر برای گرفتن سفارش چاپ یک کتاب است. اوست که میتواند به مدیر نشر القا کند که یک اثر از نظر کیفی قابلیت چاپ و نشر دارد یا خیر. به همین خاطر ویراستار باید حتما علاوه بر زبان مادری، یک یا دو زبان خارجی بلد باشد که متاسفانه این موضوع در ایران وجود ندارد.
این ویراستار با اشاره به نقش مهم ویراستاران در نشر آثار گفت: ویراستار آثار فاکنر فصلهای کتابهای او را جابهجا میکرد و این قدرت و اختیار را داشت. کار ویراستار تنها جابهجا کردن کلمات نیست.
مرادی افزود: در عرصه نشر ما ویراستاران برجسته انگشتشمارند؛ کسانی که هم بازار کتاب را بشناسند و هم بتوانند با صاحب اثر تعامل کنند، اما موسسات نشر به این موضوع گردن نمینهند و همین امر باعث شده این ویراستاران برجسته از چرخه نشر خارج شوند و آدمهای نابلد جای آنها را بگیرند. به گمانم تعداد موسساتی که از ویراستار استفاده میکنند به 20 موسسه انتشاراتی نمیرسد که کار آنها هم در حوزه علوم انسانی است. بقیه از کسانی به جای ویراستار استفاده میکنند که نمونهخوان هم نیستند.
این ویراستار اظهار کرد: تلاش ما این است که اشکالها و ایرادها از بین برود. اما باید بدانیم که در کار نشر ما نگاهها غیرحرفهای است. برای دیگران گمان میشود که وجود ویراستار هزینههای تولیدی را بالا میبرد در حالی که این نوع نگاه اشتباه است. ناشران نیز باید تلاش کنند یک سرویراستار داشته باشند و چند ویراستار در حوزههای مختلف.
نظر شما