به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر؛ قایقرانی در آب‌های خروشان را رفتینگ می‌گویند؛ این رشته ورزشی هم برای گردشگران جذاب است و هم برای ورزشکاران. حتی کمیته‌ای نیز برای آن در فدراسیون قایقرانی تشکیل شده که البته اکنون معلق است.

با این حال چند سالی است که رفتینگ کم‌کم در میان گردشگران طبیعت‌گرد به عنوان یکی از شاخه‌های اکوتوریسم جا افتاده است.

کیانوش محرابی یکی از افرادی است که سال ۸۲ در نپال با رشته قایقرانی در آبهای خروشان (رفتینگ) آشنا شد و تلاش کرد که این رشته ورزشی و گردشگری را به ایران آورده و در رودخانه‌های خروشان ایران نیز آن را برگزار کند.

به همین دلیل نه تنها در بخش گردشگری و ورزش سعی کرد از دوستانش در کشورهای هند و نپال اطلاعاتی را به دست بیاورد بلکه بخش امداد و نجات آن را نیز آموزش دید و از سال ۸۲ تا ۸۶ آن را به یک طرح ملی تبدیل کرد. نظر او بر این بود که این رشته ورزشی و گردشگری می‌تواند هم برای مردم اشتغال‌زایی کند و هم گردشگری رودخانه را توسعه دهد. در این میان پای ورزشکاران قایقرانی نیز به این مناطق گردشگری باز می‌شود.

به همین دلیل از سال ۸۶ این کار را در ایران آغاز کرد و یک طرح درباره اینکه چطور می‌شود گردشگری رودخانه را در ایران توسعه داد، برای سازمان میراث فرهنگی آماده کرد و یک طرح هم به فدراسیون قایقرانی برای استفاده از این ظرفیت ورزشی داد.

رایزنی‌های او با فدراسیون جهانی رفتینگ نیز موجب شد تا این فدراسیون دو استاد را برای شناسایی رودخانه‌های مناسب رفتینگ به ایران بفرستد. چون او و تیمش متوجه شده بودند که شناسایی رودخانه مناسب کار بسیار مشکلی است.

در سال ۸۷ رودخانه‌های البرز در کرج، چالوس، سفیدرود و هراز شناسایی شدند و این تیم را به آن نتیجه رساندند که این رودخانه‌ها می تواند برای ورزشکاران مناسب باشد اما رودخانه‌های زاگرس پر آب تر هستند. پس از آن افراد علاقه‌مند جذب شدند و در دوره‌های آموزشی آن شرکت کردند و همین باعث شد که انجمن رفتینگ ایران تشکیل شود.

در جریان شناسایی رودخانه‌ها، هراز یکی از رودخانه‌هایی بود که بخش هایی از آن قابلیت برگزاری تورهای گردشگری رفتینگ را داشت.

سنگ پرانی به گردشگران رودخانه

کیانوش محرابی مدیر انجمن رفتینگ ایران در این باره به خبرنگار مهر می‌گوید: به نوبه خودمان رودخانه‌های زیادی را شناسایی کردیم البته افراد دیگری هم بودند که آنها هم مکان‌هایی را شناسایی کرده‌اند. ما سعی کردیم که استاندارد کار کنیم. حتی از سال ۸۴ نیز افرادی قایق به داخل رودخانه می‌انداختند اما سعی کردیم تا استانداردهای شناسایی و برگزاری دوره‌های آموزشی استاندارد را مشخص کنیم. یکی از مکان‌هایی که سعی شد کار را از آنجا آغاز کنیم، روستای معدن و دره یاس و دره بید در چهارمحال و بختیاری بود. سعی کردیم به اهالی روستا بگوییم که رودخانه می تواند منبع اشتغالزایی باشد اما بسیاری از آنها نمی خواستند با ما همکاری کنند.

محرابی دلیلش را ترس مردم از رودخانه می دانست او می گوید: مردم به ما سنگ می زدند و نمی خواستند ما آنجا باشیم.

محرابی و تیمش یکی دو بار مسابقات را برگزار کرده و مدیر کل وقت میراث فرهنگی استان چهارمحال و بختیاری پیش روی خبرنگاران و عکاسان از او قول گرفت که سال دیگر نیز این مسابقه را برگزار کند، اما سال بعد این جشنواره را بدون اطلاع محرابی برگزار کرده و آن را به گروه دیگری سپردند!

توسعه تورهای رفتینگ؛ کاسبان دست به کار شدند

اما در این میان همین افراد کار را پیش بردند؛ همان گروهی که محرابی مدعی است مدتی قبل برای برخی از گردشگران رودخانه مشکل ایجاد کرده بودند اما آنها توانستند بعد از مدتی تورهای گردشگری رفتینگ را توسعه داده و برگزار کنند آنقدر که برخی از دفاتر خدمات مسافرتی در تهران نه تنها تبلیغ این تورها را انجام می‌دهند بلکه از علاقه مندان نیز ثبت نام کرده و بابت برگزاری تورهای دو روزه حدود ۴۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان هزینه می‌گیرند آن هم برای اقامت در هتل دو ستاره با امکاناتی که باید توسط گردشگران تهیه شود و رفت و آمد به چهارمحال و بختیاری نیز باید با اتوبوس باشد.

اکنون کیانوش محرابی که به تازگی از اندونزی برگشته و مقام ریاست کمیته رفتینگ توریستی و حفاظت از رودخانه‌ها را از فدراسیون جهانی رفتینگ به دست آورده، در سمت مدیر انجمن رفتینگ ایران نسبت به برگزاری این تورها هشدار می‌دهد و می گوید: این تورها غیر استاندارد برگزار می‌شود.

محرابی می‌گوید: در ایران تنها ۲۰ نفر هستند که از این فدراسیون جهانی مدرک بین‌المللی راهنمای تور رفتینگ را گرفته‌اند اما الان افرادی که تورهای گردشگری رودخانه ارمند را برگزار می کنند نه تنها این مدرک را ندارند بلکه آن را غیر استاندارد نیز برگزار می کنند.

اتفاق مهم دیگری که محرابی مدعی رخ دادن آن است مربوط می شود به برگزاری دوره های آموزشی راهنمایان رودخانه. چون از نظر او نحوه برگزاری این دوره‌های آموزشی و ارائه کارت راهنمای گردشگری رودخانه که توسط همین افراد صادر می شود نیز غیراستاندارد است.

محرابی از این موضوع اظهار تاسف می‌کند که چند وقت پیش در رودخانه زاینده‌رود که درجه سختی آن به یک هم نمی‌رسد تور رفتینگ برگزار شده و چند نفری فوت کرده‌اند! چون راهنمای حرفه‌ای نداشته‌اند.

او می‌گوید اکنون جوانان استان چهارمحال و بختیاری مشتاق شرکت در دوره های آموزشی راهنمای رودخانه شده‌اند آن هم دوره‌هایی که افراد غیر متخصص برگزار می‌کنند و برای ۶۰ نفر یک استاد در رودخانه ای (رودخانه باغ بهادران) به مدت سه روز آموزش می‌دهد که درجه سختی آن به اندازه جوی آب است! درصورتی که اصل مهم در آموزش راهنمای رودخانه شناسایی سختی ها و بالا و پایین رفتن‌های قایق و هدایت آن است و این کار باید در رودخانه‌ای خروشان انجام شود.

محرابی ادامه می‌دهد: بنابراین اصل برگزاری این دوره‌ها اشتباه است با این حال افراد زیادی درحال شرکت در این دوره‌ها هستند و روزی می رسد که تعداد زیادی مدرک راهنمای رودخانه به افراد داده شده که استاندارد نیست. آنها هم هر کدام می‌توانند یک قایق در آب انداخته و جان مردم را به خطر بیاندازند. 

او می‌گوید: باید بعد از یک دوره آموزشی تستی گرفته شود و به شرکت‌کنندگان نمره تعلق بگیرد این نمره واقعی آنهاست یعنی اگر کسی در این دوره موفق نشد باید خوشحال باشد که حداقل چیزی یاد گرفته و باید بیشتر تلاش کند اما جالب اینجاست که همه ۶۰ نفری که در این دوره های آموزشی شرکت می کنند، قبول می شوند!

محرابی از این موضوع اطهار نگرانی می‌کند که برگزاری تورهای گردشگری توسط افرادی که اینگونه آموزش دیده‌اند و مسلط به اتفاقات رودخانه نیستند، موجب مشکل شود و همین موضوع باعث شود که از نظر مردم رفتینگ یک ورزش و یا تفریح خطرناک جلوه پیدا کند. بنابراین رفتینگ سال آینده با وجود چنین راهنمایانی با خطر جدی رو به رو خواهد شد.