به گزارش فرهنگ امروز به نقل از روزنامه شرق؛ کییرکگور فیلسوف و متاله دانمارکی میگوید هر انسان درهرحال در یکی از این سه مرحله زندگی میکند: مرحله لذتطلبانه، مرحله اخلاقی و مرحله عاشقانهزیستن. امروزه اخلاقمداران در وضعیت تناقضآلودی زندگی میکنند. از یکسو با یک سلسلهارزشهای اخلاقی روبهرویند که متعلق به جهان گذشته است و از سوی دیگر با ارزشهای جدید. امروزه مفاهیم و ارزشهای جهان جدید از جمله آزادی، حقوقبشر، رعایت حقوق اقلیتها و... مطرح است که در گذشته مطرح نبوده است و در فضای دوگانهای قرار داریم. برای انسانی که میخواهد زیست اخلاقی داشته باشد اولویت با کدام ارزشهاست؟ محور کتاب «چالشهای زیست اخلاقی» در قالب ١١ گفتوگو با متفکران و نواندیشان دینی درباره مفهوم زیست اخلاقی در دنیای مدرن و پاسخ به این سؤال است.
حبیبالله پیمان در «ایجاد فضای مشترک» درباره ارزشهای جهان قدیم و ارزشهای جهان جدید و چگونگی سازگاری با این تغییرات گفته است. محمد توسلی در «ایجاد فضا- تغییر تدریجی و جمعی امور» چگونگی فائقشدن بر تناقضات زندگی مومنانه و دنیای واقعی را با ارجاعاتی به برخی کشورهای مسلمان همچون مالزی توضیح میدهد. سروش دباغ در «سرمشق سوم» از سنتز اخلاقی خاص حاصل ترکیب اخلاق جهان قدیم و اخلاق جهان مدرن میگوید و راهی را جلوی پای خواننده میگذارد که نه تماما مبتنیبر «حق» باشد و نه تماما مبتنیبر «تکلیف». امیر رضایی در «تناقض، پدیدهای تاریخی» از تغییر صورتبندی پارادایم جدید نسبت به پارادایم قدیم و ایجاد ازخودبیگانگی در شرایط انسداد اجتماعی و دیکتاتوری و بالندگی تفکر در شرایط آزادی میگوید. عزتالله سحابی در «ارزشی قربانی ارزشی دیگر» بر عدم مغایرت تناقض بین ارزشهای اسلام و ارزشهای دنیای مدرن دست میگذارد و وجود گرایش دنیایی و تمدنساز را در دین ممکن میداند. احسان شریعتی در «آگاهی و شجاعت تغییر» وجود تناقض بین واقعیت و اصول اخلاقی را امری همیشگی میداند و ایمان کانتی را در مقابل ایمان سنتی قرار میدهد و عنوان میکند که برای اخلاقیبودن مذهبیبودن کافی نیست. علی قاسمی در «تغییر خود و تکیه بر ارزشها» از ارزشهای محلی، بومی و منطقهای و تفاوت آن با ارزشهای فرامنطقهای و فرامرحلهای میگوید که جنبه رهاییبخش و استعلابخش داشته و در هر موقعیتی میتواند مورد خطاب قرار بگیرد. حسن محدثی انتقادات و ایرادات واردشده بر نظریه اخلاق وظیفهگرایانه کانتی را مورد توجه قرار میدهد. از نظر او و با وامگیری از ماکس وبر، وظیفهگرایی اخلاقی نسبت به اخلاق مسئولیت بیتوجه است و فقط در چنبره اخلاق اعتقاد گیر کرده است. آخرین گفتوگو با مصطفی ملکیان انجام شده است. او در «معضلات عملی زیست اخلاقی» از شروط درونی و بیرونی زیست اخلاقی میگوید. کف نفس (یا انضباط شخصی)، آلتروئیستبودن (نوعدوستی و دیگردوستی) و آلتونوموس (خودفرمانروابودن) از نظر او سه شرط درونی زیست اخلاقیاند. آزادی، عدم الزام احکام غیراخلاقی و وجود ضروریات و نیازهای بدیهی زندگی از جمله شروط بیرونی زیست اخلاقی هستند.
نظر شما