در این مراسم، علی‌اکبر ولایتی، مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل در سخنرانی خود با تقدیر رونمایی از ۱۱۰ اثر پژوهشی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در حوزه روابط فرهنگی و بین‌المللی، گفت: ترجمه و انتشار آثار پژوهشی در حوزه روابط فرهنگی و بین‌المللی به زبان‌های دیگر، ابتکاری است در راستای انتقال فرهنگ اسلامی ـ ایرانی که پس از انقلاب اسلامی ایران تحول یافته است و پیش از آن، انتقال مفاهیم ارزشی و فرهنگی به جوامع دیگر، در کشور ما صورت نمی‌گرفت.

وی در ادامه با بیان اینکه موضوع فرهنگ ایرانی به قدمت تاریخ بشر و فرهنگ اسلامی به قدمت تاریخ دین مبین اسلام است، افزود: ایرانی‌ها همیشه مردمی فرهنگی بودند و خواهند بود و بیشترین نقش را در تمدن اسلامی ایفا کرده‌اند و همچنان پرچمدار بازسازی و بازنگری تمدن اسلامی، ایرانیان هستند.

ولایتی ضمن اشاره به چند نکته در خصوص اهمیت ترجمه به عنوان ابزاری برای انتقال فرهنگ یک قوم به قومی دیگر است، گفت: اسلام سعه صدری دارد که آن را به ملت‌های مختلف منتقل کرده و موجب جهانی شدن همه دستاوردهایش شده است.

مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل ادامه داد: در حالی که بسیاری از مکاتب، مذاهب و روش‌ها نتوانستند بر اقوام و فرهنگ‌های دیگر مسلط شوند، اسلام در این باره موفق عمل کرد. برخی این بحث را مطرح می‌کنند که این تمدن مسلمانان و یا تمدن اسلامی است؛ پاسخ آن، هر دو تمدت‌هاست، یعنی هم تمدن اسلام و هم تمدن مسلمانان.

ولایتی همچنین گفت: هیچ کسی به اجبار دین مبین اسلام را نمی‌پذیرد، «لا إِکْراهَ فِی الدِّینِ قَدْ تَبَیَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَیِّ ...»؛ اسلام بر خلاف بسیاری از مکاتب و مذاهب، هر سخن نیکی را قبول می‌کند. زمانی که اسلام در جهان گسترش یافت، بهترین ارزش‌های هر قوم و فرهنگ و تمدنی را پذیرفت و داخل مجموعه فرهنگ اسلامی قرار داد که این هنر اسلام است.

مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل تأکید کرد: زمانی که اسلام با تمدن‌های دیگر مجاورت داشت آنها را نفی نکرد. گاهی ادعایی مبنی بر کتاب‌سوزی مسلمانان مطرح می‌شود؛ این اتهام واهی است زیرا اسناد تاریخی موجود خلاف این ادعای واهی را اثبات می‌کند.

وی در سخنان خود، از مهم‌ترین راه‌های انتقال فرهنگ‌ها ترجمه آثار به زبان‌های مختلف دانست و گفت: حنین‌ بن اسحاق و اسحاق‌ بن حنین، پدر و پسری هستند که در قرون دوم و سوم ۲۲۰ کتاب و رساله را از زبان‌های یونانی و سریانی به عربی ترجمه کردند. در نمونه‌ای دیگر، فارابی زبان یونانی یاد گرفت و دست به ترجمه کتاب «ما بعد الطبیعه» ارسطو کرد؛ چون ترجمه قبلی این کتاب دچار اشکال بود.

ولایتی در بخش دیگری از سخنانش به ترجمه کتب در تاریخ اسلام اشاره و تصریح کرد: از راه‌های دیگر انتقال فرهنگی ترجمه کتاب‌ها و انتقال دانشمندان بوده است. ابوریحان بیرونی، ابوسهل مسیحی و ابن‌سینا با اجبار به دربار غزنوی دعوت شدند. ابوریحان در دربار محمود عزنوی حاضر شد، ابوسهل مسیحی در مسیر فوت کرد و ابن‌سینا هم به دلیل مذهب شیعه که داشت، از خوارزم گریخت و ابتدا به دربار آل زیار و بعد به دربار آل‌بویه پناه آورد.

مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل سپس با بیان اینکه انتقال علما، کتاب و ترجمه، سه عامل مهم انتقال علم، فرهنگ و تمدن است، ادامه داد: اسلام جمع‌کننده همه تمدن‌ها است و اروپا، علم خود را با استفاده از تلاش‌های علمی مسلمانان آموختند و بارور کردند. این تأثیر به اندازه‌ای است که؛ کاغذ و باروت اختراع چینی‌هاست اما اروپایی‌ها آن را به نام مسلمانان می‌شناسند. اعداد ۰ تا ۹ اختراع هندی‌هاست اما در کشورهای اروپایی به آن اعداد عربی می‌گویند. بر این اساس تأکید می‌شود که مسلمانان در شکل‌دهی تمدن‌ بشری، نقش اساسی داشته‌اند.

ولایتی در ادامه سخنان خود، افزود: غربی‌ها معتقدند هر چه تمدن وجود دارد برای آنهاست در حالیکه تمدن متعلق به تمام بشر است نه یک قوم خاص. ما دلایل متعددی داریم که نشان می‌دهد مسلمانان تمدنی را که از یونان و روم گرفتند بسیار بر آن افزودند. حتی در تاریخ آمده که فیثاغورث حدود ۱۰ سال در ایران زندگی می‌کرد و بسیاری از علومش را از ایرانیان و هندی‌ها آموخت. بنابراین بسیاری از کتب ما که در بخش دوم ترجمه در اروپا منتقل و ترجمه شد، برای طالبان علم در اروپا سرآمد شد.

مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل یادآور شد: فرهنگ امروز مسلمانان در بیداری اسلامی جلوتر از غرب است، امروز مشخص است که فرهنگ غرب منحط شده و مناظرات اخیر کاندیداهای آمریکا این امر را تأیید می‌کنند، چرا که هر کدام سعی داشتند یکدیگر را به بی‌اخلاقی و بی‌ارزشی متهم کنند. این مناظرات درپوش را از جامعه‌ای که دچار ضدارزشی و بی‌اخلاقی شده برداشته است، بنابراین غرب امروز احتیاج به فرهنگ ما دارد. ما در سایه بیداری اسلامی و پرچم‌داری ایران در برابر چهره وارونه‌ای که غرب از اسلام نشان می‌دهد، ایستاده‌ایم.

وی در سخنان پایانی خود، ضمن تبریک انتخاب مجدد ابراهیمی‌ترکمان به عنوان رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در جلسه شورای عالی این سازمان، گفت: دکتر ابراهیمی‌ترکمان، فرد شایسته‌ای هستند و خداوند بر طول عمرشان بیفزاید.

در این مراسم همچنین ابوذر ابراهیمی‌ترکمان رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در سخننانی با گرامیداشت یاد و خاطره شهدای اقتدار فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، به برخی مشکلات پژوهشی در این سازمان پرداخت و گفت: در گذشته بخش پژوهش ناظر به داخل بود. این از جمله مشکلاتی بود که آن را احساس کردیم و بر آن شدیم تا این مشکل را مرتفع سازیم. اما به اعتقاد ما وظیفه اصلی محمل قرار گرفتن انتقال فرهنگی به خارج از کشور است، بنابراین همه تلاشمان را برای ارائه آثاری برای خارج از ایران کردیم خوشبختانه همکاران در سازمان با تدبیری که اندیشیدند شیوه ای در پیش گرفته شد که کارهای فرهنگی و پژوهشی زیادی که شاهد هستیم، ایجاد شد.

وی افرود: تمرکز بر فعالیت‌های فرهنگی در خارج از کشور را در همه بخش‌های سازمان از جمله در معاونت پژوهشی و آموزشی را در اولویت قرار دادیم که نتیجه آن در این مراسم و با رونمایی از بیش از ۱۱۰ جلد منشورات سازمان دیده می‌شود.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، با اشاره به اینکه این معاونت برای جماعت‌سپاری، ۴۵ کشور را بررسی کرد که از آن مدلی با ۱۳ موضوع تدوین شد، گفت: هر اثری که در هر کجای دنیا خودشان هم چاپ کنند و هم به فروش برسانند و در کتابخانه‌های ملی آن کشور توزیع شود ما حمایت می‌کنیم. از این طریق به هدف اصلی خود که تدوین آثار است رسیده‌ایم و هم با پول انتشار آن، کتاب‌های دیگری را می‌توانیم چاپ و ترجمه ‌کنیم.

ابراهیمی‌ترکمان همچنین تأکید کرد: تلاش ما این بود که با صرفه‌جویی و حذف فعالیت‌های اضافی، سازمان را به سمت وظیفه اصلی آن یعنی انتقال فرهنگ اسلامی ـ ایرانی به خارج از کشور هدایت کنیم. با توجه به آمار و گزارش‌های موجود، تا حدودی در این مأموریت موفق عمل کرده‌ایم.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: پیش از این برای ترجمه هر صفحه از کتاب به زبان‌های دیگر ۲۵ دلار می‌پرداختیم و با توجه به هزینه‌های چاپ آن، باید مبالغ زیادی برای ترجمه و انتشار کتاب‌های ترجمه شده صرف می‌کردیم. هر چند بعد از صرف این مبالغ هنگفت، در توزیع مناسب کتاب مشکل داشتیم و نمی‌توانستیم این ترجمه‌ها را به دست مخاطبان برسانیم.

ابراهیمی ترکمان در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اجرای موفقیت‌آمیز طرح تاپ (ترجمه از زبان فارسی به دیگر زبان‌ها)، خاطر نشان کرد: خوشبختانه امروز ۴۰ اثر از طرح تاپ رونمایی شد، ۶۰ اثر هم قرارداد امضا کردیم تا انتهای سال یا تا سه ماهه اول سال منتشر خواهد شد.

رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ادامه داد: بر اساس طرح تاپ، ذیل ۱۳ موضوع کلی (ایران‌شناسی، اسلام‌شناسی، شیعه‌شناسی، انقلاب اسلامی، تاریخ ایران، ادبیات و...) ۱۰۰ عنوان کتاب را به ناشران مختلف در سراسر جهان معرفی و اعلام می‌کنیم که هر ناشری این کتاب‌ها را ترجمه و منتشر کند، از ۳۰ درصد تا ۷۰ درصد از آن حمایت خواهیم کرد.

وی افزود: حمایت‌های ما هم به این طریق است که ۳۰ درصد تا ۷۰ درصد کتاب‌ها را خریداری می‌کنیم اما در قبال تحویل و دریافت کتاب، رسید تحویل کتاب‌ها به کتابخانه‌ها و دانشگاه‌ها و مراکز فرهنگی و مطالعاتی را می‌پذیریم. با این اقدام با هزینه‌ای که پیش از این برای ترجمه یک کتاب صرف می‌کردیم، می‌توانیم ۵ تا ۷ کتاب را به زبان‌های دیگر ترجمه و منتشر کنیم.

رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در توضیح فواید استفاده از این مدل برای ترجمه و انتشار کتاب‌های فارسی به دیگر زبان‌ها عنوان کرد: با اجرای طرح، کتاب به بهترین شکل ممکن توزیع می‌شود و به دست مخاطبان می‌رسد، هزینه‌های حمل و نقل کتاب‌های ترجمه شده در داخل حذف می‌شود، کتاب به شکل مطلوب توزیع می‌شود، کتاب ترجمه شده در e-book جهان قرار می‌گیرد و کتاب به صورت بومی کشورها ترجمه و منتشر می‌شود. همچنین با اجرای این طرح ۷ هزار فایل ترجمه شده از اول انقلاب در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی گردآوری شده است.

وی گفت: با کادرسازی و تربیت نیروهای انسانی کارآمد برای مدیریت در بخش‌های مختلف سازمان، به دنیال ارتقای کیفی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی بودیم که در آن موفقیت‌های بسیاری حاصل شده است.

بر اساس این گزارش، در ابتدای این مراسم، قهرمان سلیمانی، معاون پژوهشی و آموزشی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی طی سخنانی، ضمن تسلیت فرارسیدن سالروز شهادت صادق گنجی، اولین شهید اقتدار فرهنگی کشورمان به مدیریت و راهبری روابط فرهنگی بین‌المللی و سیاست‌گزاری و هماهنگی برنامه‌ها در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، اشاره کرد.

وی اظهار کرد: مجموعه فعالیت‌های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی معطوف به مدیریت روابط فرهنگی بین‌المللی است. آنچه که در طول این مدت بر آن تلاش شده، انتقال فرهنگ ایرانی و اسلامی به جهانیان بوده که این روند با بهره‌گیری از بدنه کارشناسی سازمان محقق شده است.

سلیمانی افزود: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در تلاش است تا با بهره‌گیری از دانش سازمانی و توان فرهیختگان در قالب فعالیت‌های متنوع و گوناگون مخاطبان خود را با گوشه‌هایی از تمدن کهن هفت هزار ساله این مرز و بوم و دستاوردهای انقلاب شکوهمند اسلامی ایران آشنا کند.

وی همچنین، بیان کرد: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی بر این باور است که برنامه‌ریزی در امور فرهنگی بین‌المللی باید براساس تحقیق، پژوهش و مطالعه باشد تا اثربخشی برنامه‌ها را شاهد باشیم. از این‌رو گفت‌وگوهای دینی میان ادیان الهی پیرامون چالش‌ها و گرفتاری‌های بشر و همچنین، گفت‌وگوهای فرهنگی در دستور کار قرار داده است که می‌تواند به بسیاری از رنج‌های جامعه انسانی پایان دهد.

سلیمانی در پایان سخنان خود، یادآور شد: مجموعه کار علمی که از سوی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی طراحی و تولید می‌شود، مُتکی بر دانش و فضیلت است، چراکه اگر غیر از این باشد نتیجه نهایی آن سودمندی حاصل نخواهد شد.

همچنین مطابق این گزارش، در این مراسم از دو تابلو متعلق به دو پروژه مهم پژوهشی مرکز مطالعات فرهنگی و ۱۱۰ اثر پژوهشی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی طی سال‌های ۹۴ و ۹۵ رونمایی شد.

برخی از کتاب‌های رونمایی شده به شرح زیر است: معماریان - امیدی/ جامعه و فرهنگ سودان، امیربهرام عرب احمدی/ جامعه و فرهنگ زنگبار، سیدحسن عصمتی/ جامعه و فرهنگ تونس، سیدمحمد صدرهاشمی/ جامعه و فرهنگ مصر، علیرضا علی آبادی/ جامعه و فرهنگ افغانستان، محسن حیدرنیا/ تاریخ فرهنگی و علمی سمرقند و بخارا، یحیی فوزی/ رویکردهای امام خمینی(ره) در عرصه بین‌الملل، مجتبی امیری/ ارتباط و شیوه‌های ارتباطی، نوید رسولی/ جستاری در فرهنگ ایتالیا، عباس قنبری/ حجاب از دیدگاه دختران و زنان مالزی، الیناز  فرمهینی/ تاثیرات زبان فارسی بر زبان سواحیلی، محمدصادق بیگلری/ دیپلماسی عمومی آمریکا (ترجمه) و طاهر رحمانی/ تاریخ اسلام در آفریقا (ترجمه).

بر اساس این گزارش، اسامی برگزیدگان هفته پژوهش سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، به این شرح معرفی شدند:

بخش تدوین و تالیف کتاب: محمدحسین امیراردوش، رایزن پیشین فرهنگی ایران در تاجیکستان- کتاب «وحدت اسلامی، بیداری اسلامی» اثر برگزیده، سیدمحمد صدرهاشمی - کتاب «جامعه و فرهنگ مصر» شایسته تقدیر

بخش ترجمه: رسول اسماعیل‌زاده، رایزن پیشین فرهنگی ایران در ترکمنستان- کتاب «اقلیم خاطرات»  ترجمه برتر.

بخش مقالات: محمدعلی ربانی، رئیس مرکز مطالعات فرهنگی - بین‌المللی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، سعیدرضا خلخالی، معاون اداره کل اروپا و آمریکا سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و عبدالرحیم حسن‌نژاد، کارشناس فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی

بخش طرح‌های پژوهشی: علیرضا خوشرو، رایزن پیشین فرهنگی ایران در سریلانکا.

رساله پایان ماموریت رایزنان فرهنگی ایران در خارج از کشور: حجت‌الاسلام و المسلمین محمدحسین مظفری، رایزن پیشین فرهنگی ایران در یونان، حجت‌الاسلام و المسلمین علی‌اصغر صابری، رایزن پیشین فرهنگی ایران در قزاقستان، علی کبریایی‌زاده، رایزن پیشین فرهنگی ایران در قرقیزستان.

عملکرد پژوهشی نمایندگی‌های فرهنگی ایران در خارج از کشور: رایزنی فرهنگی  جمهوری اسلامی ایران در عراق، رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ایتالیا، رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ارمنستان، رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در روسیه، رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران  در آلمان و رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در لبنان