به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ اصغر فرهادی،‌ فیلمساز نام آشنای ایرانی و سینماگری است که در سال‌های اخیر آثارش در جهان مطرح شده و جوایز متعددی از جشنواره‌های جهانی گرفته است از آن جمله می‌توان به جایزه اسکار، گلدن گلوب،‌ کن و خرس طلایی جایزه برلین که به ترتیب برای فیلم‌های جدایی نادر از سیمین، فروشنده و درباره الی گرفت، اشاره کرد. چندین کتاب درباره سینمای اصغر فرهادی نوشته شده است و در برخی موارد به طور اختصاصی به یک فیلم او پرداخته شده است؛ در این بین اسماعیل میهن‌دوست نویسنده،‌ کارگردان و منتقد، گفت‌وگوهایی که از فیلم «رقص در غبار» تا فیلم «فروشنده» با ‌اصغر فرهادی در سال‌های مختلف انجام داده است را در قالب یک کتاب با عنوان «رودر رو با اصغر فرهادی» گنجانده است.

مهرزاد دانش مقدمه‌ای بر این کتاب نوشته و به وجوه تمایز این اثر با سایر کتاب‌هایی که درباره فرهادی نوشته شده است اشاره کرده است؛ همچنین این کتاب را در چند دسته مختلف بررسی کرده است. «رو در رو با اصغر فرهادی» از گفت‌وگو درباره نوجوانی فرهادی شروع می‌شود و به فیلم‌هایی مانند رقص در غبار، شهر زیبا،‌ چهارشنبه سوری، درباره الی،‌ جدایی نادر از سیمین، گذشته و فروشنده می‌پردازد. همچنین در این کتاب شاهد عکس‌هایی از صحنه‌های فیلم‌ها و عکس‌هایی از گفت‌وگوهای حضوری میهن‌دوست و فرهادی هستیم. در پایان کتاب نیز مشخصات جوایز فیلم‌های اصغر فرهادی آورده شده است.

اسماعیل میهن‌دوست

 اسماعیل میهن‌دوست، در گفت‌وگو با ایبنا درباره این که چرا سراغ انتشار چنین کتابی رفته است گفت: از همان اوائل دهه 80 که دبیر کارگردانی مجله صنعت سینما بودم قصد داشتم گفت‌گوهای مفصلی را با فیلمسازان مختلف انجام دهم که به غیر از انتشار بخشی از آنها در مجله بخش کامل این گفت‌وگوها در قالب کتاب منتشر شود. از جمله گزیده آن گفت‌وگوها درباره فیلمسازان مختلف، در دو جلد کتاب «جهان نو سینمای نو»  توسط  نشر چشمه منتشر شده است.

او در ادامه بیان کرد: از اولین فعالیت‌های فرهادی در سینما به این استنباط رسیدم که استعداد و پدیده جدیدی وارد سینمای ایران شده است که در ابتدا بیشتر جنبه فیلمنامه‌نویسی او برجسته بود.  اولین گفت‌وگو و برخورد حضوری‌ام با فرهادی سال 1383 به بهانه اکران فیلم دوم او یعنی شهر زیبا بود. فیلم شهر زیبای او حتی نسبت به فیلم قبلی‌اش چند پله بالاتر بود. زمانی که فیلم چهارشنبه سوری فرهادی اکران شد رشد او به حدی بود که  به نظرم آمد این فیلمساز جوان به‌رغم کارنامه ‌اندکش، از چنان پتانسیلی برخوردار است که می‌توان یک کتاب درباره فیلم‌هایش منتشر کرد. همان زمان بود که این موضوع را با او مطرح کردم و استقبال کرد.

وی افزود: در آن زمان فرهادی هنوز فیلمسازی جهانی نشده بود ولی موقعیت خودش را در ایران تثبیت کرده بود. تصمیمم برای کتاب به زمان اکران فیلم چهارشنبه سوری و گفت‌وگو درباره آن فیلم برای چاپ در مجله صنعت سینما برمی‌گردد. پس از آن توافق، بین این گفت‌وگوها فاصله ایجاد شد؛‌ من به جز نقد و نظر در حوزه سینما فعالیت فیلمسازی هم داشتم و گرفتاری‌های فیلمسازی فرهادی هم مزید برعلت شده و باعث به تعویق افتادن ادامه گفت‌وگوها شد. تا اینکه  فیلم جدایی نادر از سیمین ساخته شد و قبل از این که فیلم به برلین برود یا اسکار بگیرد، تصمیم گرفتیم گفت‌وگو درباره فیلم‌های از قلم افتاده را برای کتاب انجام دهیم. به گمانم تا سال 88 طول کشید.

این منتقد و فیلمساز درباره تغییراتی که در چاپ‌ سوم این کتاب صورت گرفته است گفت: چاپ اول و دوم این کتاب تا فیلم گذشته را شامل می‌شد و در آخرین چاپ این کتاب گفت‌گویی درباره فیلم فروشنده اضافه شده که مفصل‌ترین گفت‌وگوی کتاب و حدود 120 صفحه را به خود اختصاص داده است. در چاپ سوم که نشر چترنگ آن را منتشر کرده است تغییر محتوایی فصل‌های قبل از فیلم فروشنده را ندارد ولی همه آنها ویرایش مجدد شده‌اند؛ و البته  مقدمه و پیشگفتار جدید هم به کتاب اضافه شده است.

نویسنده و کارگردان فیلم «برخورد خیلی نزدیک» درباره مخاطبان این کتاب گفت: ما موجود واحدی به نام مخاطب نداریم، مخاطب از طیف‌های متنوع تشکیل شده است. در خصوص این کتاب هم، اگر چه ‌در وهله اول اهالی سینما مخاطب آن تلقی می‌شوند، ولی به دلیل طیف مخاطبین متنوعی فیلم‌های فرهادی حوزه وسیعی را شامل می‌شود که به عنوان مثال این موضوع شامل فیلمساز برجسته جهانی دیگر ما، مرحوم عباس کیارستمی‌ نمی‌شود. اقشار محدود و خاصی فیلم‌های کیارستمی ‌را دنبال کرده‌اند؛ به طبع کتاب‌هایی که در رابطه با او نوشته شده است مخاطب محدودتری را شامل می‌شود. ولی بنا بر جنس سینمای فرهادی که مخاطبین جدی و عام و خاص را توام در بر می‌گیرد و با توجه به موفقیت‌های جهانی‌اش طیف متنوعی را شامل می‌شود.

او درباره دلیل اهمیت این کتاب و اطلاعاتی که به مخاطب می‌دهد بیان کرد: در وهله اول انگیزه من گفت‌وگویی در باب مفاهیم سینمایی، بیان سینمایی و سبک خاص فرهادی، چه در زمینه فیلمنامه‌نویسی و چه در زمینه کارگردانی بود؛ این کتاب برای علاقه‌مندان حرفه‌ای سینما و دانشجویان سینما جنبه  کارگاهی دارد و بحث‌های خیلی تخصصی کارگردانی و فیلمنامه برای آنها خیلی  مفید است. ولی صحبت‌هایی که درباره بستر فیلمنامه و انگیزه‌های فرهادی برای ساختن هر کدام از این‌ فیلم‌ها می‌شود و همچنین بررسی فیلم‌ها از جنبه‌های مختلف اجتماعی، سیاسی، جامعه‌شناختی و روانشناسی بحث‌هایی را پیش می‌کشد که برای طیف‌های مختلف غیر سینمایی هم جذاب است.
 

این کارگردان از دلایل جذابیت کتاب «رودر رو با اصغر فرهادی» گفت: غیر از نفس گفت‌وگوی رودرو که گاهی چالش برانگیز است و به طبع کتاب را جذاب می‌کند تلاش من برای برخورد حرفه‌ای غیر جانبدارانه و در عین حال غیرمغرضانه و متعادل با فیلم‌های فرهادی چه زمانی که فیلمساز جوانی بود و موفقیت‌های اولیه خود را پشت‌سر می‌گذاشت و چه مقطعی که به یک فیلمساز برجسته جهانی تبدیل شده بود، می‌تواند از دلایل دیگر جذابیت کتاب محسوب شود.

وی افزود: ویژگی مورد اشاره و عدم موضع تخریبی و یا ستایش‌آمیز افراطی باعث شده گفت‌وگو در مورد فیلم‌ها حالت زنده‌ و پویایی پیدا کند و گاه موقعیت‌هایی پیش می‌آید که چه در مورد نکات سینمایی یا غیر سینمایی اتفاق نظر بین ما حاصل نشده بحث‌ها حالت چالشی پیدا می‌کند و قضاوت به مخاطب واگذار می‌شود. به عبارتی این کتاب مونولوگ یا مصاحبه صرف نیست، منظور این است که کتاب تک‌گویی فرهادی نیست که من مشابه یک مصاحبه‌گر فقط سوال کنم و ایشان جواب دهد؛ بلکه اغلب فضای دیالوگ به کتاب حاکم است. البته من تلاش کردم فضایی ساخته و بستری  فراهم کنم که بیشتر فرهادی حرف زده و درباره شیوه‌ها و مفاهیم مختلف فیلم‌هایش مفصل صحبت کند.

کارگردان «ترومای سرخ» در پاسخ به این سوال که آیا پیش از انتشار این کتاب،‌ کتاب‌های دیگری درباره اصغر فرهادی منتشر شده است گفت: قبل از این کتابی که گفت‌وگومحور باشد و به گونه‌ای نقد و تحلیل شفاهی تک به تک فیلم با حضور خود فرهادی باشد نداریم. ولی دوستان و همکاران دیگر نقد و نظرشان در مورد فیلم‌های فرهادی در قالب  کتاب نوشته‌اند.

این منتقد همچنین درباره اثرگذاری کتاب «رودر رو با اصغر فرهادی» برای نگارش کتاب‌های بعدی درباره فرهادی اظهار کرد: عمده کتاب‌هایی که درباره فرهادی و سینمایش منتشر شد بعد از موفقیت‌های جهانی فرهادی بود لذا ربطی به تاثیر کتاب من نداشته بلکه موفقیت و موقعیت فرهادی و فیلم‌هایش مزید بر علت نگارش چنین آثاری شده است.

وی ضمن اظهار تاسف در کم شدن سرانه مطالعه در ایران اظهار کرد: فضای مجازی امکاناتی دارد ولی نمی‌تواند جای کتاب را بگیرد کما اینکه در تاریخ سینما ابتدا تصور می‌شد با ورود تلویزیون سینما از بین می‌رود، ولی چنین نشد و سینما به حیات خود ادامه داد و مخاطبان خودش را حفظ کرد. در حال حاضر هم با شیوع وسیع اینترنت و فضای مجازی در مقوله کتاب و کتاب‌خوانی اگرچه احساس خطر می‌شود ولی چنین موقیعتی در قیاس با فضای مجازی ایجاد شده است.

اسماعیل میهن‌دوست در پایان گفت: کتاب یک کارکرد دارد و فضای مجازی کارکردی دیگر؛ خواندن مطالب در سایت‌ها، اپلیکیشن‌ها، کانال‌ها وگروه‌ها ظرفیت محدودی دارد و نمی‌توان آن را جایگزین مطالعه کتاب کرد. همچنین سطح مباحث و حجم مطالب در اینترنت و فضای مجازی پایین‌تر از کتاب است. سنت کتاب خواندن در کشورهای دیگر در کنار استفاده از فضای مجازی جایگاه خودش را حفظ کرده و منسوخ نشده است. اما در ایران در این زمینه افراط و تفریط صورت می‌گیرد؛ و این موضوع به علاوه بحران و تورم اخیر اقتصادی که باعث کم شدن درآمد خانواده‌ها و بالا رفتن قیمت کتاب شده، کتاب و کتابخوانی موقعیت خطیری پیدا کرده است.


انتشارات چترنگ کتاب «رودر رو با اصغر فرهادی» اثر اسماعیل میهن دوست را در 1000 نسخه، 496 صفحه و با قیمت 62000 تومان منتشر کرده است.