فرهنگ امروز/ عزیزالله حاجی مشهدی

همزمان با آشکار شدن دیرهنگام شیوع ویروس کرونا در ایران در پی تعطیلی تالارهای نمایش فیلم و تئاتر با هدف پیشگیری از ابتلای شهروندان به این بیماری و آلوده شدن آنها به این ویروس نوظهور و خطر گسترش آن از طریق تماشاگران فیلم‌ها، در عمل با رکود کامل کار سینماها روبه‌رو شدیم.
آمار فروش فیلم‌ها در نمایش همگانی(بعد از پایان تب و تاب‌های خاص جشنواره فیلم فجر) به خوبی نشان می‌داد که بار دیگر با نمایش فیلم‌هایی مثل «خوب، بد، جلف 2» به کارگردانی پیمان قاسم‌خانی(بدون در نظر گرفتن ملاحظات کیفی و میزان مطلوبیت چنین فیلم‌هایی) در کنار چند فیلم تازه و نیز ادامه نمایش فیلم پرفروش «مطرب» می‌توانستیم به رونق دیگر باره بازار نمایش فیلم‌های سینمایی دلخوش شویم و شاهد آن باشیم که تماشاگران پُرشماری به سینماها کشانده شوند تا در کنار این همه گرانی و تورم و بالا رفتن بی‌حساب و کتاب قیمت‌ها در بازار، هنوز هم بتوانند از سینما به عنوان مناسب‌ترین و ارزان‌ترین سرگرمی سالم خانوادگی استفاده کنند. هر چند به لحاظ اقبال عمومی تماشاگران، به‌طور معمول، تعداد مخاطبان سینما در اسفند ماه هر سال همواره از دیگر ایام سال کمتر بوده و برای رونق بخشیدن به سینماها به ویژه در روزهای پایانی سال باید چاره‌اندیشی می‌شد. با این همه تجربه جهانی نیز نشان می‌دهد که تعطیلی سینماها یکی از راه‌های مناسب مقابله با گسترش ویروس کروناست. اگر این ویروس از ابتدای ورود به بدن افراد با نشانه‌ها و تظاهرات آشکاری همراه می‌بود شاید با گذاشتن ماموری که بتواند با تب‌سنج‌های دستی، دمای بدن تماشاگران را در بدو ورودشان به سینما اندازه‌گیری و با جلوگیری از ورود افرادی که تب دارند، ایمنی سایر تماشاگران را تامین کرد اما متاسفانه با توجه به دو هفته دوران نهفتگی این ویروس مهلک با چنین تمهیداتی نمی‌توان از انتقال این ویروس پیشگیری کرد. با این حساب، تعطیلی سینماها را باید مناسب‌ترین و عاقلانه‌ترین کار برای پیشگیری از انتقال این ویروس خطرناک دانست. در چنین شرایطی به راستی چه راهکارهایی برای حمایت از سینماداران و فیلمسازان و تهیه‌کنندگان از یک سو و برای مخاطبان آثار سینمایی و سینما دوستان از سویی دیگر اندیشیده شود؟
به نظر من در نخستین گام، حذف مالیات متعارف و معمول حاصل از فروش بلیت و تخصیص آن به عنوان «کمک بلاعوض» به سینماداران(با توجه به جدول زمان‌بندی نمایش در گروه‌بندی‌های نمایش فیلم‌ها) و نیز در نظر گرفتن هفته‌های نمایش جبرانی در ماه‌های بعد از گشایش دوباره سینماهای کشور و در مراحل بعدی بررسی چگونگی امکان توزیع و تکثیر فیلم‌ها با استفاده از شبکه نمایش خانگی برای رسیدن فیلم‌ها به دست مخاطبان و علاقه‌مندان فیلم‌های جدید همچنین عرضه اینترنتی یا نمایش آنلاین برخی از تولیدات سینمایی آماده نمایش همگانی، می‌تواند کارساز باشد و مناسب‌ترین راه‌های برون‌رفت از دشواری‌های مرتبط با شرایط بحرانی امروز برای دست‌اندرکاران تولید فیلم باشد.
 به نظر می‌رسد که لازم است، مدیران سینمایی در وزارت ارشاد نیز با استفاده از برخی تجارب بین‌المللی برای کاهش آسیب‌های ناشی از تعطیل شدن ناگهانی و غیرمنتظره سینماها، چاره‌جویی کنند. برای مثال ببینند که در چین با تعطیل شدن ناگهانی نزدیک به 70هزار سالن سینما و حدود نیمی از سینماهای کشور ایتالیا و سایر کشورهای جهان در جهت حمایت از فیلمسازان و تهیه‌کنندگان و سینماداران چه تمهیداتی اندیشیده‌اند؟ صد البته نباید فراموش کردکه تنها با تامین بخشی از حقوق و منافع مادی این دسته از دست‌اندرکاران تولید و پخش فیلم نمی‌توان از دامنه وسیع این آسیب‌ها به تولیدکنندگان و دفاتر پخش و سینماداران کم کرد بلکه باید به فکر سایر نیروهای شاغل در سینما- از بازیگران و هنروران عادی سینما گرفته تا نویسندگان فیلمنامه و بسیاری از عوامل فنی تولید فیلم - نیز بود تا در چنین شرایط دشواری، آسیب کمتری ببینند. البته نباید فراموش کرد که جبران این خسارت‌ها به سادگی امکان‌پذیر نیست و خواه و ناخواه بسیاری از عوامل تولید فیلم در جریان تعطیلی سینماها به ‌طور جدی آسیب خواهند دید. شاید وزارت ارشاد بتواند با واسطه «خانه سینما» از طریق شناسایی اقشار آسیب‌پذیر سینما، بخشی از این فشارهای مادی و روحی روانی را کاهش دهد و درست همانند وقوع برخی حوادث طبیعی مثل: سیل، زلزله و... دولت نیز متعهد به جبران بخشی از ضرر و زیان وارده به سینماگران و عوامل تولید فیلم باشد تا بعد از فروکش کردن تب و تاب‌های روزافزون شیوع این ویروس مرگبار همه ‌چیز به شرایط عادی برگردد.

روزنامه اعتماد