به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ کتاب دو جلدی «آثار معماری قدسی»، از آثار استاد فقید و چهره ماندگار معماری ایران، زنده‌یاد دکتر حسین زمرشیدی در برگیرنده 23 عنوان از مقاله‌های او است که در دانش‌نامه‌ها و نشریه‌های تخصصی معماری انتشار یافته یا در همایش‌های گوناگون ارایه شده‌اند.
عمده مقاله‌های این اثر به ویژه در جلد نخست به بررسی ابعاد و ویژگی‌های گوناگون معماری مساجد در نقاط مختلف ایران و در دوره‌های تاریخی می‌پردازد. در این بخش، بیش از تکیه بر شهرت مساجد بر شاخصه‌های معماری بسیاری از آن‌ها توجه شده و با دقت به بررسی عناصری مانند نماسازی‌ها، انواع و قابلیت ایوان‌ها، شبستان، محراب، قوس‌ها و تاق‌ها، مسجد ـ مدرسه‌ها و فضاهای دیگر در مسجدها پرداخته می‌شود.
در این مجموعه، تنها بخش‌های اصلی مسجد مورد پژوهش قرار نگرفته و کوچک‌ترین و شاید کم‌اهمیت‌ترین اجزای آن مانند تالار اجتماعات، کتابخانه، وضوخانه و حتی خدمات بهداشتی را بررسی می‌کند و جای‌جای پیش‌نهادها و راهکارهایی برای اجرای هر چه مناسب‌تر تمام اجزا به ویژه برای مساجد در حال ساخت و اصلاح مساجد دیگر در دوران معاصر که بیش‌تر مورد توجه نگارنده این مقاله‌ها هستند ارایه می‌شود.
این کتاب با ارایه مقاله‌هایی درباره اصول طراحی و قواعد مسجدسازی و همچنین بیان اصطلاحات فنی و تخصصی معماری اسلامی در تمام دوره‌ها می‌تواند به عنوان دست‌نامه‌ای برای پژوهش‌گران معماری و دوست‌داران شناخت دقیق بناهای اسلامی مورد استفاده قرار گیرد. در این کتاب درباره خط معقلی و خط بنایی در آثار معماری ایران و نیز موضوع تاق و قوس که حوزه‌های تخصصی‌تر مورد تحقیق و تدریس استاد زمرشیدی بوده‌اند و بسیاری از فراگیران مباحث معماری دکتر زمرشیدی را با آثاری که در این حوزه‌ها نگاشته‌اند می‌شناسند، مقاله‌هایی به چشم می‌خورد.
جلد دوم این مجموعه، شامل مقاله‌هایی از حسین زمرشیدی است که بیش‌تر در مجله‌های علمی تخصصی مانند بنا، مطالعات شهر ایرانی اسلامی و مطالعات معماری ایران انتشار یافته‌اند و از محتوای علمی بالایی برخوردارند. در جلد دوم، در کنار معرفی مبانی معماری ایران از دوره‌های تاریخی پیش از اسلام تا روزگار معاصر و بیان پدیده‌های بدیع در معماری این سرزمین، به تفصیل به حرفه و هنر کاشی‌سازی و کاشی‌گری و سبک‌های گوناگون آن در معماری ایرانی که ریشه در سفال و سفال‌سازی دارد پرداخته می‌شود.
از موضوع‌ها و حوزه‌های مورد توجه دیگر در این اثر، پرداختن آن به معماری گرمابه‌های قدیمی در ایران و نیز معماری و ساختمان‌سازی مسکونی قابل اشاره هستند. در دو مقاله هم با معرفی دو اثر اسلامی در معماری اسپانیا، مسجد قرطبه و کاخ الحمرا، به ارکان و ویژگی‌های معماری آن‌ها پرداخته و تأثیر و تأثر آن در معماری دیگر پهنه‌های جهان اسلام را وجه همت مطالعات خود قرار داده است.
در کنار این‌ها، در مقاله‌هایی از این مجموعه، ویژگی‌های هنرمندانه و کاربردی در معماری بارگاه حضرت امام رضا علیه‌السلام هم مورد مطالعه قرار گرفته و آن مکان قدسی را به عنوان «موزه هنرهای ایرانی- اسلامی دنیا» معرفی می‌کند. در یک مقاله هم به شکلی جداگانه به بررسی و معرفی شاخص‌های معمارانه مسجد گوهرشاد در مجموعه حرم رضوی می‌پردازد.
مجموعه دو جلدی آثار معماری قدسی با تصویرهایی فراوان و کیفیت مناسب چاپ و کاغذ، جزییات بناهای اسلامی را به شکلی ریزبینانه و قابل درک و استفاده برای پژوهش‌گران و علاقه‌مندان به نمایش می‌گذارد.
جلد نخست این اثر در سال 1394 انتشار یافت و جلد دوم آن در آیین یکمین سالگرد درگذشت استاد حسین زمرشیدی که در ماه بهمن 1398 در کتابخانه و موزه ملی ملک برگزار شد، رونمایی شد. بنا بر وصیت زنده‌یاد دکتر حسین زمرشیدی، کتابخانه ارزشمند ایشان همراه با برخی آثار طراحی معماری و سه تابلوکاشی نفیس که حاصل دانش و هنر دست استاد زمرشیدی‌اند به کتابخانه و موزه ملی ملک اهدا شد تا همگان بتوانند از این گنجینه ارزشمند بهره‌ای ببرند.
نظر شما