اندیشه سیاسی

کل اخبار:123

  • میرموسوی ۱۳۹۵-۱۲-۲۳ ۰۹:۵۵

    گزارشی از همایش «وضعیت فکر سیاسی در ایران معاصر»سیدعلی میرموسوی/(۲)؛

    ادعاهای پسااسلام‌گرایی و فقه سیاسی در ایران معاصر

    ادعاهای پسااسلام‌گرایی موجب شد که اولین تحولی که ایجاد شود این باشد که اساساً فقه خود نمی‌تواند نظریه‌ای در ارتباط با دولت ارائه دهد. اساساً نظریۀ دولت امری است فرافقهی و شما بایستی از دیگر دانش‌های سیاسی برای نظریۀ دولت بهره ببرید و خود همین گرایش را تقویت کرد که ما بایستی به حوزه‌های دیگر دانش به‌ویژه فلسفۀ سیاسی و علم سیاست به تعبیر امروزی رجوع کنیم.

  • محمدجواد غلامرضاکاشی ۱۳۹۵-۱۲-۲۲ ۰۹:۵۳

    گزارشی از همایش «وضعیت فکر سیاسی در ایران معاصر»/محمدجواد غلامرضا کاشی(۱)؛

    چشم‌اندازهای تفکر سیاسی ایرانی معطوف به اینجا و اکنون ما

     اساساً جامعۀ جدید جامعۀ خلق سوژه‌های مدرن است؛ این فرایند نه فقط رو به کاهش نمی‌رود بلکه هر روز رو به افزایش است. سوژه‌ها حتی هرکدامشان یک سرشت هم ندارند، چه‌بسا در طول مدت‌زمانی که زندگی می‌کنند بارها غایت خودشان را از زندگی بازتعریف می‌کنند؛ بنابراین جامعۀ سیاسی مدرن علی‌الاصول قرار است بر یک بستر آشوبناک بنا شود.

  • ۱۳۹۵-۱۲-۱۱ ۱۱:۰۰

    مهرآیین: امتناع به چه معناست؟

    مصطفی مهرآیین گفت: پروژه فکری سید جواد طباطبایی عقیم و خودش مصداق امتناع است. این به امنیتی شدن اندیشه منجر می‌شود اما اکنون سید جواد طباطبایی کارش مچ‌گیری شده است. درصورتی که این اندیشه نیست. اندیشه‌ورزی قبل از هرچیزی یک فرم است و فرم ساده آن احترام به طرف مقابل است.

  • ۱۳۹۵-۱۲-۰۸ ۱۰:۰۰

    اندیشه‌های سلفی‌گری نقد شد

    کتاب «حیات برزخی؛ نقد اندیشه‌های سلفی‌گری ایرانی» که به همت عبدالعلی موحدی گردآوری شده، از سوی انتشارات امامت اهل بیت (ع) منتشر شد.

  • اشتراوس ۱۳۹۵-۱۰-۲۵ ۱۱:۲۴

    روش شناسی فهم فلسفه سیاسی اسلامی؛

    اشتراوس و روش شناسی فهم فلسفه سیاسی اسلامی

    به نظر اشتراوس وجود پدیده «پنهان‌نگاری» در فلسفه سیاسی اسلامی باعث شده تاکنون فهم درستی از آن صورت نگیرد. این پدیده به ما می‌آموزد که برای فهم متون سیاسی کلاسیک نمی‌توان از رهیافت‌های موجود و مسلط «پیشرفت‌گرایی» و «تاریخی‌گرایی» بهره جست، بلکه باید با روش و شیوه «فهم تاریخی واقعی» پیش رفت. 

  • ۱۳۹۵-۱۰-۱۲ ۱۵:۱۷

    اندرزنامه‌نویسی اصلی‌ترین جریان اندیشه سیاسی در ایران

    درس‌گفتار اندیشه ایرانشهری در افق مکتب خراسان برگزار شد

  • جلد 14 ۱۳۹۵-۰۹-۰۱ ۱۲:۱۰

    شماره ۱۴ فرهنگ امروز منتشر شد؛

    شماره چهاردهم نشریه «فرهنگ امروز» منتشر شد

    پرونده اندیشه شماره ۱۴ فرهنگ امروز به اندیشه سیاسی توماس هابز اختصاص دارد. پرونده ای که با توجه به سه کتاب لویاتان، بهیموت و شهروند در پی یافتن این پرسش است: توجه دوباره به اندیشه سیاسی هابز تحت تاثیر چه شرایطی رخ می دهد؟

  • ۱۳۹۵-۰۷-۰۵ ۱۰:۴۰

    «دولت در اندیشه سیاسی متفکران اسلامی معاصر» از راه می‌رسد

    کتاب «دولت در اندیشه سیاسی متفکران اسلامی معاصر» اثر عبدلیلا بلقزیز با ترجمه علیرضا سمیعی‌اصفهانی به زودی چاپ می‌شود.

  • اشتراوس ۱۳۹۵-۰۷-۰۴ ۰۸:۲۶

    متن سخنرانی لئواستراوس با ترجمه فرهنگ رجایی؛

    فلسفه سیاسی چیست؟

    فلسفه‌ سیاسی‌ باید از اندیشه سیاسی به طور کلی متمایز شود.در زمان ما، هر دو بکرات همسان تلقی‌ شده‌اند.برخی تا آنجا پیـش رفـته‌اند که عنوان فلسفه را پسـت مـی‌شمارند و در باره فیلسوفان به عنوان«دغل‌ بازان‌ مبتذل»صحبت می‌کنند.منظور ما از اندیشه سیاسی تعمق در باره آراء سیاسی یا ارائه تفسیری از آنهاست؛و منظور از فکر سیاسی هر«خیال، مفهوم، نوع، یا هر امر سیاسی بارز دیگری است کـه‌ در مـوقع تفکّر در باره آن، ذهن به خدمت گرفته می‌شود»و به اصول اساسی سیاسی می‌پردازد.

  • ترنس مالیک ۱۳۹۵-۰۶-۲۱ ۰۹:۰۵

    نگاهی به سینمای ترنس مالیک؛

    زیارتِ تعالی: «شوالیۀ جام‌ها» و فیلم‌های مالیک

    «شوالیۀ جام‌ها»، غنی‌ترین جست‌وجوی امر روحانی که تاکنون مالیک بدان دست زده، تحت‌تأثیر سلوک زائر است؛ تمثیلی از گرویدن به مسیحیت که مالیک آن را به‌روز می‌کند و در برابر لذت‌پرستی هالیوود، فرهنگ پسامدرن و شکاف فزایندۀ میان فقیر و غنی قرار می‌دهد. هرچند در «دنیای نو» و می‌توان ادعا کرد «درخت زندگی» نیز اشاراتی سیاسی وجود دارد، اما «شوالیۀ جام‌ها» نخستین فیلمی است که در آن جهان‌بینی روحانی مالیک آشکارا بر تفکر و مواضع سیاسی او تأثیر می‌گذارد.

  • ۱۳۹۵-۰۶-۱۳ ۱۱:۰۰

    اندیشه سیاسی فقیه مشروطه

    به تازگی گروه اندیشه انجمن اندیشه و قلم با همکاری پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات نشستی با حضور اکبر ثبوت(راوی و گردآورنده کتاب) و حمید پارسانیا(متولد ١٣٣٧ خورشیدی) پژوهشگر و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شد که بخش‌هایی از آن از نظر می‌گذرد:

  • رالز ۱۳۹۵-۰۶-۰۱ ۰۹:۵۰

    مقدمه‌ای بر نظریه‌ی سیاسی معاصر (۲)؛

     ایده وضعیت نخستین

    یک دلیل برای اینکه چرا وضعیت نخستین باید از احتمالات -ویژگی‎ها و شرایط خاص افراد- درون ساختار بنیادین انتزاع شود، این است که شرایط توافق منصفانه‌ی افراد آزاد و برابر بر اولین اصل عدالت برای آن ساختار باید منافع چانه‎زنی را از بین ببرد که به‎طور اجتناب‎ناپذیر در طول زمان در هر جامعه‎ای از گرایش‎های انباشتی اجتماعی و تاریخی ناشی می‎شود.

  • اندیشه سیاسی ۱۳۹۵-۰۵-۳۱ ۱۱:۵۰

    اندیشه‌های سیاسی غرب در دوران مدرن دیالکتیک اندیشه‌ها

    علیرضا اسمعیل زاد

    این کتاب به اندیشه‌های غرب در آستانه عصر روشنگری تا زمان حاضر می‌پردازد.

  • ۱۳۹۵-۰۵-۲۵ ۱۵:۴۰

    مفهوم سوژه دراندیشه سیاسی میشل فوکو

    واقعیت اینست که فوکو نه انسان و نه اندیشه را مکانیکی نمی‌ بیند. گرچه نحوه بیان دیرینه شناسی این توهم را ایجاد می‌ کند لکن در تبارشناسی کاملاً آشکار می‌ شود که سوژه به عنوان موجودی متفاوت از سایر موجودات عالم از جانب فوکو پذیرفته شده است.

  • ۱۳۹۵-۰۵-۲۴ ۱۲:۲۰

    نئولیبرالیسم یک پروژه سیاسی است/ گفت‌وگویی با دیوید هاروی درباره اینکه نئولیبرالیسم چیست و چرا این مفهوم اهمیت دارد

    افرادی مثل بیل گیتس و شرکت‌هایی همچون آمازون و سیلیکون وَلی که ما آنها را «طبقه سرمایه‌دار جدید» می‌نامیم، نسبت به صاحبان سنتی سرمایه در حوزه نفت و انرژی سیاست متفاوتی را دنبال می‌کنند. در نتیجه، اینها راه خود را می‌روند، پس مثلا بین حوزه انرژی و حوزه مالی، یا انرژی و سیلیکون وَلی رقابت گروهی تنگاتنگی در جریان است.

  • ۱۳۹۵-۰۵-۱۷ ۱۸:۲۰

    چالش استبداد با منافع عمومی

    محلاتی عبارت «منافع عامه» را بارها در کتاب «لئالی المربوطه فی وجوب المشروطه» تکرار می‌کند. این عبارت به واقع کلیدواژه فلسفه سیاسی محلاتی است و از نظر او نمی‌توان بدون توجه به «منافع عامه» حکومت مشروطه را تعریف کرد.

  • ۱۳۹۵-۰۴-۳۰ ۱۰:۰۲

    استعاره‌های سیاسی یک رمان آرمانشهری/حکایت قطاری که «تاریخ» می‌برد

    آبتین کلگار مترجم رمان «مرا به کنگاراکس نبر!» معتقد است آنچه بیش از اشارات مستقیم سیاسی در این اثر اهمیت دارد، نگرش قهرمانان نسبت به مسئله تاریخ و گذشته تاریخی یک کشور است.

  • لاوجوی ۱۳۹۵-۰۴-۰۱ ۰۹:۵۳

     نقدی بر روش‌شناسی مکتب کمبریج؛

    مکتب کمبریج: تقلیل ثابت‌های فلسفی به نسبیت‌های تاریخی

    اتصال بیش از حد متن به بافتار، الزاماتی از جهان واقعی را بر متن بار می‌کند و مفسر مجبور است تا برای مرتبط کردن متن به واقعیت، نهایت تلاش مذبوحانه‌ی خود را به کار بندد. اگرچه من نمی‌خواهم به‌تمامه‌ بر ایده‌ی واژه‌نمادی ضروری/ logographic necessity که اشتراوس از آن دفاع می‌کند صحه بگذارم، اما باید گفت که اگر قصد نویسنده (بنا به دلایل سیاسی...) پنهان کردن برخی آموزه‌ها و ایجاد ابهامی خودخواسته بوده باشد چه؟

  • کمبریج ۱۳۹۵-۰۳-۲۶ ۱۰:۱۷

    گزارشی از نشست روش‌شناسی مکتب کمبریج (۲)؛

    طرح شیوه‌ی جدید در تاریخ‌نگاری اندیشه‌ی سیاسی

    مکتب کمبریج نه تنها قادر به طرح شیوه‌ی جدید در تاریخ‌نگاری اندیشه‌ی سیاسی بوده، بلکه تفسیرهایی در مورد دولت مدرن، آزادی، ویرتو، جمهوری‌خواهی، رنسانس و غیره ارائه داده است که منجر به پرتوافکنی نوری رو به ظلمت گذشته‌ی تاریخی اندیشه‌ی سیاسی شده است؛ مکتبی که از نیمه‌ی دوم قرن بیستم میلادی تا اکنون توانسته بر تاریخ‌نگاری توده‌ای سنت فرانسوی و مدخل‌نویسی واژگانی سنت آلمانی برابری و حتی برتری یابد.

  • ۱۳۹۵-۰۳-۲۴ ۱۲:۴۰

    نگاهبانی آزادی/ درباره اندیشه سیاسی مونتسکیو

    یکی از نکات قابل‌توجه سیر فرهنگ و اندیشه جوامع غربی، پویایی و سرزندگی خاص و ویژه‌ای است که در آ‌نها مشهود است. هرروزه تئوری‌هایی جدید ارائه می‌شوند، نظریات قبلی را حک و اصلاح یا رد می‌کنند.

  • اسکینر- پاکاک ۱۳۹۵-۰۳-۲۳ ۱۰:۳۴

     گزارشی از نشست روش‌شناسی مکتب کمبریج (۱)؛

     کمبریجی‌ها چه می‌گویند؟

    مهم‌ترین مسئله‌ای که مکتب کمبریج در تاریخ‌نگاری فکری با آن مواجه بود، اینکه: «چگونه می‌توان به فهم اندیشه‌ی سیاسی در گذشته، به خصوص اوایل دوران مدرن، نایل شد؟» گرچه در خصوص این مسئله، پاسخ‌های متفاوتی از سوی مکاتب تاریخ‌نگاری داده شده بود، اما از نظر این مکتب، پاسخ‌های مذکور به جای فهم گذشته‌ی تاریخی، خود به مانع فهم تبدیل شده‌اند، به‌صورتی‌که هیچ‌گاه قادر به پا گذاشتن به اقلیم تاریخی اندیشه‌ی فکری نبوده‌اند.

  • ۱۳۹۵-۰۲-۰۸ ۱۱:۲۰

    کتاب «جریان‌شناسی تفکر سیاسی در جهان اسلام» منتشر شد

    کتاب «جریان شناسی تفکر سیاسی در جهان اسلام» به قلم محسن مهاجرنیا و توسط انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شد.

  • ارکون ۱۳۹۴-۱۲-۱۱ ۰۸:۴۱

    نگاهی به اندیشه سیاسی أرکون و الرفاعی؛

    چشم‌اندازیی در انسان‌گرایی عربی

    أرکون از هیچ کوششی جهت نقد جنبش‌های آزادی‌خواه عربی دریغ ننمود، بااین‌وجود که این کار وی باعث شده بود که برچسب خیانت و مزدور استعمار به وی اطلاق شود؛ دیدگاه وی دیدگاهی خردمندانه و آینده‌نگر بود، نگاه وی معطوف به آینده، یعنی پس از استقلال بود، به همین جهت نگاه خود را عمیق‌تر از بیرون راندن سربازان استعمارگر از کشور کرد.

  • ۱۳۹۴-۱۲-۰۳ ۱۲:۰۳

    مقدمه «تاسیس» اندیشه سیاسی جدید ایران

    در چنین شرایطی، که مدعیان دروغین فلسفه اُمید، آثار جواد طباطبایی را به فلسفه یأس متهم می‌کنند - که البته این تنها یکی از اتهامات انبوه آنان است- اگر معدودی اُمید، در این شرایط یأس‌آورِ کارِ تحقیقی و فلسفی دقیق و عمیق وجود داشته باشد، بدون شک جواد طباطبایی مهم‌ترین اُمید در منطقه حساس اندیشه سیاسی است، که کوشش‌های فکری او، در تاسیس اندیشه سیاسی جدید ایران، ایران را در آستانه تاریخ جدید خودش قرار داده است.

  • ۱۳۹۴-۱۲-۰۳ ۱۱:۲۵

    نشست مستشرقین و اندیشه سیاسی برگزار می شود

    چهل و چهارمین نشست علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با عنوان مستشرقین و اندیشه سیاسی اسلام برگزار می شود

  • هگل ۱۳۹۴-۱۱-۰۷ ۰۹:۰۴

    بازخوانی رسالۀ «دربارۀ نظام رایش» (۲)؛

    هگل در مقام دفاع از ماکیاوللی

    آنچه هگل را تبدیل به مدافع ماکیاوللی کرد، صرف مطالعۀ آثار او نبود، بلکه شرایط بحرانی مشابهی بود که هگل در آن قرار گرفته بود. نکبتی که رایش را فراگرفته بود البتّه صرفاً محصول عوامل داخلی نبود بلکه سیاست دوگانۀ انقلابیون فرانسوی منجر به تشدید آن شده بود. تندباد حوادث سیاسی و تاریخی چشمهای آرزومند به آزادی امّا بستۀ هگل نسبت به سرشت سیاست جدید و حقیقت قدرت را باز کرد و او را متوجّه این نکتۀ مهم کرد که منطق درونی قدرت در برابر دعاوی اخلاقی قرار می‌گیرد و آنگاه‌ که قدرت حقیقت خود را نشان می‌دهد، اخلاق یکسره رنگ می‌بازد.

  • رمانتیسم ۱۳۹۴-۱۱-۰۳ ۰۸:۵۰

    نگاهی به پیوند رومانتیسم و سیاست؛

    تقابل دیونیسوس و آپولون در عصر جدید

    منِ مطلق فیشته از رهگذر ابرانسانِ نیچه در هیئت هیتلر زاده می‎‎شود، نظم مطلوب هایدگر نازیسم را به رسمیت می‎‎شناسد، نقد اشمیت از رومانتیسم سر از ناسیونال‎‎سوسیالیسم درمی‎‎آورد و کمونیسم مارکس به گولاگ‎‎های شوروی راه می‎‎برد؛ و این‌گونه است که روح رومانتیک به‎‎سان شبحی سراسر جهان را درمی‎‎نوردد.

  • ۱۳۹۴-۱۰-۱۲ ۱۵:۴۵

    نشست «جایگاه وحدت در اندیشه سیاسی امام خمینی(ره)» برگزار می شود

    دومین نشست علمی تخصصی همایش بین المللی «گفتمان اسلام سياسی امام خمينی و جهان معاصر» با موضوع  «جایگاه وحدت در اندیشه سیاسی امام خمینی(ره)» برگزار می شود.

  • فیرحی ۱۳۹۴-۰۹-۳۰ ۰۹:۱۱

    داوود فيرحى؛

    فرد و دولت در فرهنگ سياسى اسلام

    عناصر نظارتى در فرهنگ سياسى اسلام، مختصات ويژه‌اى دارد. در تمايز با «فردگرايى فلسفی‌» دوران مدرنيته در غرب، كه با تاكيد به تفرد انسانها، جوهره شخص را از طريق تفاوتها و تمايزات او تعريف می‌كند، فرد مسلمان هيچ حقوقى مستقل از شريعت ندارد. بدين سان، در جامعه اسلامى، هرگز «حق و ناحق بودن‏» وجود ندارد و فرد و دولت صرفا ملزم به اطاعت از احكام و قوانين خداوند هستند

  • ۱۳۹۴-۰۸-۳۰ ۱۲:۴۵

    کتاب «برابری و رفع تبعیض» منتشر شد

    کتاب «برابری و رفع تبعیض» با مقدمه عمادالدین باقی و به کوشش اصغر زارع کهنمویی منتشر شد.