روشنفکران و کرونا

در وضعیت کنونی شیوع کرونا نیز به نظر می‌رسد روشنفکران موظفند از گوشه‌های انزواجویانه خویش بیرون بیایند و متعهدانه با بیان و زبانی قابل فهم و انضمامی، به نقد دولت و جامعه بپردازند. این کار می‌تواند چنان که کامو نشان داد، با روایت دقیق و موشکافانه و صد البته به دور از حب و بغض آنچه در جامعه می‌گذرد، صورت پذیرد.

جواد مجابی از دهخدا می‌گوید

انجمن ایرانشناسی نشست «دهخدا؛ روشنفکر مدرن ایرانی» را با سخنرانی جواد مجابی برگزار می‌کند.

ناظمی: تاریخ انقضای متن‌های آل‌احمدی به سر آمده است

امیر ناظمی گفت: متن‌های کتاب «دغدغه ایران» هرکدام یک جلال آل‌احمد امروزی را به یاد من می‌آورد در حالیکه دیگر تاریخ انقضای متن‌های آل‌احمدی گذشته و نیاز داریم تا روشنفکر ما با عینک تخصصی و مشخصی به مسائل نگاه کند.

روشنفکران ما برای تبیین راه توسعه باید از امیرکبیر عبور کنند

استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران گفت: امیرکبیر یک تلاشگر توانمند و خلاق در مسیر توسعه بود و روشنفکران ما برای تبیین راه توسعه از امیرکبیر هم باید عبور کنند.

آقاجری: گفتمان انقلاب برآمده از نوعی اسلام‌گرایی مدرن روشنفکرانه بود

در دومین نشست همایش «چهل سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی» که با حضور هاشم آقاجری عضو گروه تاریخ دانشگاه تربیت مدرس، مهدی محسنیان راد عضو گروه علوم ارتباطات دانشگاه امام صادق، محمدباقر خرمشاد استاد علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی و علی‌محمد حاضری استاد جامعه‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس برگزار شد مباحثی درباره ابعاد گوناگون انقلاب اسلامی مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

بررسی اندیشه دکتر علی شریعتی در گفت‌وگو با داوود فیرحی: شریعتی؛ متفکر دوران گذار

انقلاب پشت انقلاب رخ نمی‌دهد؛ بنابراین متفکری که متفکر انقلابی است، در پساانقلاب باید از آن تفسیر کرد. ما نمی‌توانیم روشنفکری داشته باشیم که منادی انقلاب باشد. ما باید روشنفکری داشته باشیم که منادی اصلاح باشد که بگویید چه‌کار باید بکنیم. هیجان اصلاح کم است. بنابراین در آن تبدیل‌شدن روشنفکر به یک قهرمان-مثل شریعتی- خیلی سخت است.

فیلسوف بود/ شهیدمطهری و فلسفه در گفت‌ وگو با علی‌اکبر احمدی‌ا فرمجانی

البته با مسامحه و توسع می‌توان ایشان را روشنفکر دینی هم خواند؛ کما اینکه برخی غزالی و حافظ را هم با مسامحه و توسع روشنفکر دینی خوانده‌اند. این کار اشکالی ندارد اگرچه به نظر من باید کاربرد این اصطلاحات به نحو جدی‌تر و دقیق‌تر باشد.

غیر از جلال و شریعتی روشنفکر نمی‌شناسم/ غرب در حال افول است

ابراهیم فیاض، استاد دانشگاه تهران با بیان اینکه روشنفکر کسی است که در چندین حوزه مطالعه کند، گفت: کارِ روشنفکر این است که با فضای جامعه درگیر شود.

تقابل روشنفکران رادیکال با اتحادیه‌های کارگری حزب توده

رهبران حزب توده تصمیم گرفتند از صنعت نفت، کناره گیرند. در عوض بین کارگران غیرنفتی، چون رفتگران، لایروبان قنات، رانندگان تاکسی، نخ‌ریسان و شاگردان نانوایان، اتحادیه‌های محلی تشکیل دهند. گروهی از روشنفگران رادیکال آبادان، ناراضی از این تصمیم حدود ۲۰۰ نفر از کارکنان شرکت نفت ایران و انگلیس را در «اتحادیه کارگران ایران» گردآوردند.

فقدان یک روشنفکر متعهد معاصر

اسلامیه با نوشتن «رستم و سهراب» فقط یک نمایش‌نامه ننوشته بود بلکه داشت فرضیه‌ای را درباره یکی از مهم‌ترین متون تاریخ ادبیات ایران طرح می‌کرد و بر روی مقدمه این نمایش‌نامه خیلی کار کرده بود.

احسان شریعتی: شریعتی به مثابه روشنفکری پسااستعماری به ما چه می‌آموزد؟

احسان شریعتی گفت: شریعتی به مثابه روشنفکری پسااستعماری با ملاحظه جغرافیایی حرف می‌آموزاند که مای ایرانی مسلمان دو زمان داریم؛ زمان اجتماعی و زمان تقویمی.

بار مسئولیت بلوم، کامو، آرون و قرن بیستم فرانسه

تونی جات

لئون بلوم و رمون آرون به دلایل کاملاً متفاوت تنها در پایان عمر طولانی خویش توانستند در مأوای احترام، تحسین و در بعضی محافل تملق تقریباً همگانی آرام بگیرند. کامو که از این هر سه پس از سی و پنج سالگی برخوردار شده‌بود، دوازده سال بعد چون شخصی نگران و بسیار منفور درگذشت؛ سی سال طول کشید تا از او اعاده حیثیت شود...

روشنفکر ما عجول است/حلقه های بررسی اندیشه هابرماس در ایران

محمد امین قانعی راد عضو هیات علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور در نشست نقد و بررسی کتاب «هابرماس و روشنفکران ایرانی» گفت: ما در ایران سه حلقه بررسی اندیشه های هابرماس داریم.

چیستی ذاتی و عرضی دین/ گوهر و صدف دین با حقایق دینی سر و کار دارد

روشنفکران ایرانی، بحث از ذاتی و عرضی دین را در مباحث بسط تجربه نبوی و قرائت‌های مختلف از دین مطرح کردند تا بشری بودن دین را نشان دهند.

درخواست روشنفکران آلمانی از دولت/ ویلای توماس مان را نجات دهید

روشنفکران آلمانی برای حفاظت خانه توماس مان نویسنده مشهور این کشور، از دولت خواستند چاره‌ای بیندیشد.

هابرماس و ابژه‌های ایرانی

«هابرماس و روشنفکران ایرانی» مجموعه گفت‌وگوهای علی‌ پایا و محمدامین قانعی‌راد با ١٦ روشنفکر ایرانی ازجمله شاهرخ حقیقی، محمدرضا نیکفر، حسین بشیریه، یوسف اباذری، مراد فرهادپور، حسینعلی نوذری، مسعود پدرام و سعید حجاریان درباره آرا و اندیشه‌های متفکر شهیر آلمانی، یورگن هابرماس و نوع و نحوه یادگیری و اثرپذیری این روشنفکران از برخی جنبه‌ها و ابعاد تفکرات فلسفی و اجتماعی و سیاسی اوست.

روشنفکران ما جرأت تفکر مستقل ندارند/ فردید، شارح هایدگر نبود

رجبی دوانی با بیان اینکه روشنفکران ما هنوز به بلوغ فکری نرسیده اند وحرف های دیگران را عیناً تکرار می کنند، گفت: فردید گزارشگر و شارح هایدگر نبود و تنها فلسفه خودش را بیان می کرد.

روشنفکران، تاریخ خودمان را نمی شناسند

«شاپور رواسانی» پژوهشگر حوزه اقتصاد اجتماعی تاکید کرد: در پرداختن به تاریخ خودمان، تحت تأثیر مطلق غرب هستیم و روشنفکران ما عمدتاً تاریخ دنیا را می‌شناسند نه تاریخ خودشان را.

از فيلسوف منطقی تا شاعر روشنفكر

كتاب دكتر موحد را مي‌توان خلاصه ٢٠ سال تلاش يكي از استادان مهم فلسفه تحليلي (موحد) در ايران دانست. اين كتاب به خوبي به خوانندگان يادآور مي‌شود كه در اين ٢٠ سال چه بر اين «تاريخ منطق» گذشته است. مقالات گذشته نويسنده ناظر بر اين بوده كه امري در كنار سنت قديمي منطق ما وجود دارد و ما بايد بپذيريم كه در كنار سنت فلسفي خودمان، امري دقيق‌تر به نام «سنت جديد منطق» وجود دارد.

افشای چگونگی فریب سیاسی روشنفکران قرن بیستم در یک کتاب

کتاب روشنفکران و سیاست نوشته مارک لیلا وبا ترجمه محسن قائم مقامی از سوی نشر ماهی منتشر شد.

فرهيختگان عوام‌گرا

انقلاب ١٣٥٧ ايران ضربه‌اي تكان‌دهنده به وجدان روشنفكري ايراني وارد كرد، ناتوان از توضيح پديده‌اي كه رخ داده، روشنفكران ايراني نمي‌توانستند نسبتي ميان دو فضاي قبل و بعد از انقلاب بيابند و از تبيين علل و عوامل اين دگرگوني بزرگ ناكام ماندند.