فرهنگ امروز/بهار سرلک:
استاد دانشگاهی در کانادا ادعا میکند تنها فیلمی را که مارسل پروست، نویسنده فرانسوی در آن حضور دارد، پیدا کرده است. به گزارش روزنامه گاردین، فیلم سیاهوسفیدی که مهمانان یک عروسی را نشان میدهد و در سال ١٩٠٤ فیلمبرداری شده است، نگاهی گذرا به مرد حدودا ٣٠ سالهای که کلاهی لبهدار به سر دارد و کتوشلوار به تن و از پلهها پایین میآید، دارد. باقی مهمانها اکثرا زوج هستند. ژان-پییرسیروا-تراهان، استاد دانشگاه لاوال کبک معتقد است فیلمی که در سینمای ملی پاریس کشف کرده است احتمالا تنها فیلم از این نویسنده فرانسوی باشد.
سیروا-تراهان میگوید این فیلم، فیلم عروسی الن گرفول، دختر کنتس گرفول است. کنتس گرفول یکی از صمیمیترین دوستان پروست و الهامبخش او برای خلق شصیت اورین دوگوئرمانتس در کتاب «در جستوجوی زمان از دسترفته» است.
لوک فریس، مدیر انجمن «بازبینی مطالعات پروست» شکی ندارد که در این فیلم پروست نشان داده میشود. او به مجله «Le Point» گفته است: «از آنجایی که تمامی جزییات زندگی پروست را میدانیم، از طریق چندین منبع میدانیم که در آن سالها این نویسنده کلاه لبهدار به سر میگذاشته و کتوشلوار خاکستری به تن میکرد... گفتن این جمله که ما نخستین کسانی هستیم که پروست را از زمان همعصرهای او میبینیم، تکاندهنده است... حتی شاید بهتر بود او کمی آهستهتر از پلهها پایین میآمد! البته اگر فیلم را در حالت کُند قرار دهیم همهچیز خوب میشود.» ژان- ایو تادی، استاد دانشگاه سوربون که به مطالعه زندگی پروست پرداخته است، میگوید از این اتفاق خوشحال است: «همیشه فکر میکردم او را در فیلمهای خبری خواهیم دید. شکل صورت و نوع لباس پوشیدن او همگی مطابق اوست و شناسایی هویت او متقاعدکننده است.» او به مجله Le Point گفته است: «این کشف بسیار تاثیرگذار است چرا که پروست رابطهای مبهم با تصاویر متحرک داشت. باعث تعجب است که هیچکس فکر جستوجوی آرشیو فیلمهای گروفل به ذهنش نرسیده... این کشف نشان میدهد کشفیات بیشتری امکانپذیر است حتی در مورد نویسندهای که زندگی و آثار او را خیلی دقیق مورد بررسی و تحقیق قرار دادهایم.»
با این وجود سیروا- تراهان هنوز به کشف خود مشکوک است. او میگوید: «همهچیز ما را به این نتیجه رساند که این شخص پروست است. اما مدرک و شاهد دقیقی برای اثبات حدس خود نداریم. اما در هر حال، این فیلم مدرک باارزشی در دنیای «جستوجوی زمان از دست رفته» است.»
مارسل پروست در سال ١٩٢٢ و در سن ٥١ سالگی از دنیا رفت. مشهورترین اثر او «در جستوجوی زمان از دسترفته» بین سالهای ١٩١٣ تا ١٩٢٧ در هفت جلد منتشر شد. این رمان به خاطر داستان طویل و درونمایه «حافظه غیرارادی» یکی از شاهکارهای ادبیات فرانسه به شمار میرود. بهترین نمونه این درونمایه بخشی است که مربوط به «کیک مادلن» میشود و این بخش در ابتدای داستان «طرف خانه سوان» در جلد اول آمده است.
پروست در رمان «در جستوجوی زمان از دست رفته»، حافظه را محور داستان و کیک مادلن را یکی از عناصر کلیدی این داستان قرار داده است به صورتی که وجود این کیک در دل اصلیترین درونمایه داستان یعنی «حافظه غیرارادی» نقش اصلی را بازی میکند و خاطرههای گذشته شخصیت داستان با خوردن و بوییدن این کیک زنده میشود. در طول داستان قوه بینایی، شنوایی و بویایی خاطرات مهم راوی داستان را جلوی چشم او میآورد و گاهی همین خاطرهها باعث میشود داستان به بخشهای ابتدایی کتاب بازگردد. قدرت پروست در ادبیات و فرهنگ فرانسه تا آنجا پیش رفته که اصطلاح «مادلنِ پروست» امروزه برای اشاره به نشانههای حسی که خاطرهای را زنده میکند به کار میرود. این کتاب به همت مهدی سحابی در سال ١٣٦٩ به فارسی ترجمه و از سوی نشر مرکز در دسترس خوانندگان قرار گرفته است.
نظرات مخاطبان 0 1
۱۳۹۵-۱۱-۳۰ ۲۳:۵۵مهدی 0 0