به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ «شب داریوش مهرجویی» و مراسم رونمایی از کتاب برزخ ژوری با همکاری نشر به‌نگار و مجله بخارا  عصر روز جمعه 17اسفند در عمارت روشنان برگزار شد.

بسیاری فیلم «گاو» را یک فیلم جریان‌­ساز در موج نوی سینما می­‌دانند و داریوش مهرجویی در مقام کارگردان این فیلم را یک پدیده نو در عصر خودش دانسته‌­اند. گاو بر اساس اقتباسی از کتاب «عزاداران بیل» اثر غلامحسین ساعدی ساخته شده است. البته موفقیت مهرجویی در فیلم­‌های اقتباسی به گاو ختم نمی‌شود و دیگر آثار او مانند «مهمان مامان» اثر هوشنگ مرادی‌کرمانی و «درخت گلابی» به قلم گلی ترقی سایر اقتباس‌­های موفق این کارگردان محسوب می‌­شود. علاوه بر اینها پیوند مهرجویی با ادبیات به اینجا ختم نمی‌شود و اکنون او پس از شش رمان به عنوان یک نویسنده هم شناخته می‌شود.
​
روزهای پایانی سال است و پایتخت مثل همیشه در هیاهوی خود به سر می‌برد. فضای باز عمارت روشنان میزبان شب داریوش مهرجویی و رونمایی از رمان تازه او «برزخ ژوری» است. هوا سرد است اما عده بسیاری برای ادای احترام به داریوش مهرجویی آمده‌اند. طبق معمول شب­‌های بخارا علی دهباشی میزبان این مراسم و سخنرانان آن است.

      

مجتبی گلستانی اولین سخنران نشست است که از راه می­‌رسد؛ بر روی ویلچر نشسته است و لبخند به لب دارد. به دنبال او شهرام اقبال‌زاده وارد می‌­شود. حالا دیگر همه منتظر داریوش مهرجویی هستند.

اقبال­‌زاده با حاضران خوش و بشی می­‌کند و خبر می‌دهد: «آقای مهرجویی گفته‌­اند با نیم ساعت تأخیر می‌­رسند.»

مراسم با سخنرانی پریا آقایی، مدیر انتشارات «به نگار» آغاز می­‌شود. او می‌­گوید: عمارت روشنان کتابفروشی انتشارات به‌نگار است و این نشر این افتخار را داشته است که چهار رمان را از داریوش مهرجویی منتشر کند.

       

در ادامه علی دهباشی، مدیرمسئول مجله بخارا توضیحاتی را درباره آثار مکتوب مهرجویی بیان می‌­کند. دهباشی می‌گوید: آقای مهرجویی از زمره کارگردانانی است که در کار نویسندگی هم دستی دارد. کارگردانی که در سینمای ایران از فلسفه کارش را آغاز کرد. از همان جوانی مقالاتی می‌­نوشت که یکی از آن­ها «روشنفکران رذل و مفتش بزرگ» است که ترجمه شده و توسط نشر هرمس منتشر شده است.


آشنایی با داریوش شایگان فصلی نوین در زندگی مهرجویی
دهباشی سپس به تسلط مهرجویی به دو زبان انگلیسی و فرانسه اشاره کرد و ادامه داد: احاطه مهرجویی به دو زبان فرانسه و انگلیسی امکان داد تا در دنیای گوناگون حرکت کند. آشنایی او با غلامحسین ساعدی فصل نوینی در کار هنری­اش بود و به کارنامه زرین سینمای ایران افزود. آشنایی او همچنین با دکتر داریوش شایگان کمک کرد در کارهایش دیدگاهی فلسفی داشته باشد. مهرجویی سال‌هاست که به فلسفه روی آورده و این موضوع در کتاب «برزخ ژوری» کاملاً نمایان است. دهباشی سپس بخشی از کتاب برزخ ژوری را برای حاضران خواند.

        

در ادامه این مراسم شهرام اقبال­زاده مترجم و ویراستار با اشاره به اینکه مهرجویی از معدود کارگردانان کتابخوان در حال حاضر است، بیان کرد: مهرجویی کارگردان مؤلف و فلسفه‌اندیش است. اکثر فیلمنامه­‌ها را خودش نوشته و حتی اگر متنی به زبان مبدأ بوده ترجمه کرد است.

این مترجم به شباهت­‌های شایگان و مهرجویی اشاره کرد و گفت: مرحوم شایگان شاگرد فردید بود و اعتقاد داشت شرق در فردیت است و غرب بی‌ریشه و سرزمین طاغوت است. البته این اواخر دیگر شایگان غرب­ستیز نبود و از دموکراسی غرب دفاع می‌­کرد و می‌­گفت آینده ما باید مانند غرب باشد. اما مهرجویی ضمن اینکه درس‌­خوانده غرب است و فرهنگ، سینما و ادبیات آمریکا و فرانسه را خوب می­‌شناسد نگاهی معتدل دارد. شایگان و مهرجویی متفکرانی هستند که به فرهنگ ایران اهمیت می­‌دهند و وجه مشترک هردو ایران­‌دوستی است.
 
خلاقیت فردی باعث پیشرفت مهرجویی شد
اقبال­زاده بیان کرد: رولان بارت اصطلاحی دارد با عنوان «مرگ مؤلف». یعنی نویسنده کاتب است. پیش از اثر او متن بوده و نویسنده می­‌خواند و متنی جدید می‌­آفریند. لوسین گلدمن می­‌گوید نویسنده فاعل جمعی است؛ یعنی انسان متأثر از زیست و جهان فردی است. مهرجویی به عنوان نویسنده متأثر از ادبیات فرانسه و فلسفه غرب است و جدا از این­ها خلاقیت‌های فردی بسیاری دارد. او در جوانی‌­اش به ترجمه اشعار شاعران ایرانی و نوشتن مقالاتی درباره صادق هدایت پرداخت. کار سینما کار جمعی است و کار نویسندگی کار فردی و مهرجویی در این رمان دغدغه‌اش را بیان می‌­کند که زادن و مردن است.

سخنران بعدی شب داریوش مهرجویی، مجتبی گلستانی پژوهشگر و منتقد ادبی بود. او به نگاه فلسفی در آثار مهرجویی اشاره کرد و گفت: نام مهرجویی جزء قله های هنر ایران محسوب می‌­شود. چیزی که در همان صفحات آغازین رمان برجسته است فارغ از بحث‌های فلسفی، مطرح کردن زندگی یک کارگردان است که در یک جشنواره رئیس هیئت داوران است و به بیماری سختی مبتلا شده. کم نیستند داستان‌­ها و رمان‌هایی که در تاریخ ادبیات این­گونه به مقوله مرگ پرداختند و اضطراب­‌های مرگ را بررسی کردند.

       

وی افزود: در رمان «بیگانه» اثر آلبرکامو شخصیت اصلی در زندان می‌فهمد زندگی چیست. هایدگر در بحث از «مرگ» و «هرروزگی» به داستان مرگ ایوان ایلیچ اثر تولستوی اشاره می­‌کند که آنجا ایلیچ نمی‌تواند خوب بمیرد. تأمل فلسفه چیزی جز تأمل بر مرگ نیست. مارتین هایدگر فیلسوفی است که معنای مرگ برایش مهم است. برای هایدگر مواجهه با مرگ مواجه شدن با نیستی است. آنچه که ما از هایدگر یاد می­‌گیریم که نیستی را درک می‌­کنیم.

گلستانی در پایان با اشاره به معنای فلسفه مرگ در رمان «برزخ ژوری» تصریح کر­د: در برزخ ژوری ما در این موقعیت قرار می‌گیریم که هستی را بفهمیم. مهرجویی در این رمان تجربه مرگ را مطرح می­‌کند و سوال برایمان مطرح است باتوجه به تجربه عدم بپرسیم که هستی چیست و این موقعیت را مطرح می‌کند که انسان برای زیستن نیاز به چه چیزی دارد.

پس از ساعتی سرانجام داریوش مهرجویی وارد مراسم می‌شود. حاضران ­همه از جای خود بلند می­‌شوند و تشویق می‌کنند.

به دعوت شهرام اقبال­زاده، کامشاد کوشان، نویسنده و فیلمساز چند دقیقه­‌ای صحبت کرد. کوشان نخست به آشنایی خود با مهرجویی اشاره کرد و گفت: آشنایی من با مهرجویی خارج از ایران بود و من به عنوان مصرف­‌کننده هنر نگاه کردم. فیلم­‌های ایشان با درایت به جامعه خود را نگاه می­‌کند. کارگردان روح زمانه خود است و در مقاطع مختلف خودش را نشان می‌­دهد. داریوش در آثارش نگاه مشاهده‌گر خودش را نشان می‌­دهد و رمانش هیچ مغایرتی با فیلم‌­هایش ندارد. روایت‌­های ایشان روان است و عنصر مشاهده­گری از همه مهم‌­تر است.

پایان این مراسم به صحبت­‌های داریوش مهرجویی و پاسخ او به پرسش‌های حاضران اختصاص داشت.

سینما با رمان‌نویسی تفاوتی ندارد
مهرجویی در پاسخ به این پرسش که چرا کمتر کار سینمایی می‌­کند، گفت: به دلیل مسائل اقتصادی در سینما با بن‌­بست روبه‌رو شده‌­ایم. به هرحال سینما با رمان­‌نویسی تفاوتی ندارد. مشخص کردن شخصیت‌­ها و پروراندن آن­ها در مسیر داستانی است که باید داستان جذابی باشد.

         

این فیلمنامه‌نویس و کارگردان ادامه داد: من تاکنون 6 رمان نوشته‌­ام و باز هم ادامه می‌دهم. نقاشی هم می­‌کنم و آثاری کشیده­‌ام که به زودی به نمایش درمی­‌آید.

مهرجویی با اشاره به فرهنگ غنی ایران افزود: دانشمندان ما به جهان خدمات بسیاری کرده‌اند برای مثال رازی کتابی نوشته است به نام «الحاوی فی‌الطب» که 22 جلد است و به همه امراض اشاره دارد. به نظر شما می­‌توان از کنار این آثار ساده گذشت. این دانشمندان هم عربی می‌­دانستند و هم فارسی و احاطه بر افکار کل جهان داشتند.

در پایان این مراسم داریوش مهرجویی رمان برزخ ژوری برای علاقه‌مندانش امضا کرد.