السدیر مک اینتایر (جماعت گرایی، فضیلتمحوری و سیاست)
مختار نوری با مقدمه فرهنگ رجایی
ناشر: قصیده سرا
تعداد صفحه: ۳۰۶ صفحه
قیمت: ۴۰ هزار تومان
فرهنگ امروز: مدرنیته و عناصر اصلی آن مانند عقلمحوری، فردگرایی، آزادیخواهی، تجربهگرایی، سودمندگرایی، سرمایهداری و... به اشکال مختلف مورد نقدمتفکران واقع شدهاند.این اثر کانون تمرکز خود را بر نقدهای جماعتگرایانهِ السدیرمکاینتایر نسبت به ابعاد اخلاقی-سیاسی مدرنیته استوار ساخته است.مکاینتایر متفکری بحراناندیش است که از بحران دنیای مدرن با عنوان«بحران اخلاقی»نام میبرد.هستۀ مرکزی نظام فکری مکاینتایر ناظر بر این موضوع است که نظامهای سیاسی دنیای مدرن دچار یک بحران اخلاقی شدهاند که او آن را در قالب «بحران اخلاقی عاطفهگرایی» تجزیه و تحلیل میکند. از نگاه این متفکر، انحطاط اخلاقی در یک سیر قهقرایی از عصر روشنگری آغاز شده و تا کنون ادامه دارد.مکاینتایر با تصویر نظام اخلاقی و فکری دنیای مدرن بهمنزلۀ یک کل، به سراسر آن نقدهای ویرانگری وارد میسازد.مکاینتایر مهمترین اثر خود، «در پی فضیلت» را با دعوت اهالی اندیشه به تصور یک دنیای خیالی آغاز میکند. او به آنها هشدار میدهد تا آثار مخربی مانند آلودگیهای زیست محیطی، فجایع ناشی از کاربرد علم ژنتیک، آلودگی و مضرات نیروگاههای هستهای و غیره را که فردگرایی، علمگرایی، تکنولوژی و سرمایهداری مدرن در دنیای معاصر بر جای گذاردهاند در نظر بگیرند. مکاینتایر معضل اصلی دولت سرمایهداری مدرن را وضعیتی میداند که بنابر اصطلاحات ارسطویی «حرص و طمع» نامیده میشود. میل به داشتن هرچه بیشتر کالا و ابزار پایۀ اصلی اقتصاد مصرفی و سرمایهداری معاصراست و دولت مدرن در خدمت نیروهای مسلط در چنین اقتصادی است. به نظر این اندیشمند منتقد، نظام سرمایهداری ساختار و ماهیت جوامع مختلف و زندگی شهروندان را در روند تحققبخشیدن به یک زندگی فضیلتمندانه با آسیبهایی جدی مواجه کرده است. از اینرو، مکاینتایر در نتیجۀ سلطۀ چنین شرایط در آثارشتلاش میکند ضمن شناخت وضع نابسامان موجود، راهکاری برای حل و فصل مسائل و معضلات ناشی از مدرنیته معرفی کند.پرسشاین استکه در نظام فکری مکاینتایر چه امکانی برای رهایی از بحران اخلاقی عصر مدرن وجود دارد؟ در پاسخ با ابتنای بر رهیافت «منطق درونی» توماساسپریگنز، این فرض بررسی شده است که او برای رهایی از بحران اخلاقی دنیای مدرن که ریشههای آن را در فردگرایی افراطیِ لیبرال و اخلاق سودمندگرا جستجو میکند، بازگشت به فضائل موجود در فلسفۀ اخلاقی و فضیلتمحور ارسطویی را تجویز میکند. اگرچه این اندیشمند جماعتگرا با نقدهای نیچه به مدرنیته و با آسیبشناسی اخلاق او از تجدد همدلی دارد، اما در نهایت راهحل او ناظر بر بازگشت به اخلاقِ فضیلتمحور است. اخلاقی که بیش از هر جا در یونان باستان و بیش از هر متفکر دیگری توسط ارسطو نظریهپردازی شده بود. نهایتاً اینکهمدعای اصلی مکاینتایر این است که انسان معاصر باید از فردگرایی افراطی و زیادهطلبانه در جوامع سرمایهداری مدرن به سوی ساختارهای همبستگیِ جمعی، خواه قدیمی، خواه جدید، حرکت نماید و پروژۀ او پیگیری رهاییبخشی انسان معاصر از چنین وضعیت نابسامانی است.واکنش او به نظام اخلاقی و فکری مدرن را میتوان با شایستگی یکی از غنیترین و مهمترین انتقادات در این زمینه به شمار آورد. هر انسانی که میخواهد فضائل اخلاقی را سرلوحۀزندگی فردی و جمعی خود در زمانۀ نابسامان معاصر قرار دهد، میتواند از مطالب این اثر بهرهمند گردد.خواندن این کتاب به اساتید،محققان و دانشجویان رشتههای مختلف علوم انسانی و علاقهمندان به فلسفۀ اخلاق و سیاست پیشنهاد میشود.
نظرات مخاطبان 0 1
۱۳۹۸-۰۲-۰۷ ۲۱:۴۰علیرضا پناهی 0 0