کوروش کمالی سروستانی اظهار کرد: سعدی شاعر بزرگ ایران‌زمین، منادی صلح و عشق و دوستی، و شاعری است ماندگار در ذهن و زبان ایرانیان و جهانیان. سعدی شیرازه‌بند زبان و ادبیات فارسی و پایه‌گذار «مکتب ادبی شیراز» است. رمز و راز شکوه و ماندگاری آثار سعدی همچون دیگر شاعران کلاسیک جهان رویکرد انسان‌گرایانه و خداجویانه به ارزش‌های مشترک فرهنگ جهانی همچون عشق، دوستی، صلح، احترام به یکدگر، حکمرانی عاقل و عادل، شادی و نشاط و مرگ و زندگی است. مدارا و مهربانی، رنج و مقاومت، زیبایی و شادمانی، کم‌آزاری و خدای‌ترسی از ویژگی‌های آثار و جهان‌بینی سعدی و دلیل ماندگاری و اقبال به او در فرهنگ جهانی است.

او افزود: در جهان اسلام سعدی بانفوذترین شاعر ایرانی بود و به ویژه در دو امپراتوری بزرگ اسلامی، امپراتوری عثمانی در آناتولی و بالکان و امپراتوری گورکانی در هند که فارسی زبان فرهنگی هر دو آن‌ها به شمار می‌رفت شهرت و محبوبیتی کم‌نظیر داشت. در واقع از درون همین دو امپراتوری بود که آوازه سخن سعدی از مشرق به مغرب‌زمین رفت.

کمالی سروستانی در ادامه بیان کرد: سعدی زاده شیراز و برآمده فرهنگ ایرانی ـ اسلامی در قرن هفتم هجری و سیزدهم میلادی است قرنی که در تاریخ بشری و به ویژه تاریخ اروپا نطفه‌های آغازین روشنگری با آثار پترارک و بوکاچو پیوند خورده است. پیوندی که در قرن‌های بعدی به رنسانس تبدیل می‌شود و شکوفایی اروپا. طرفه آن‌که آن‌چه بعدها ویژگی‌های ادبیات روشنگری شناخته می‌شود پیش از این در آثار سعدی خلق شده بود.

او گفت: سعدی اصل ساده‌نویسی را که یکی از ارکان رمان عصر تجدد بود، در نثر خویش به‌کار گرفت و ایجاز را که یکی دیگر از این ارکان بود، به یکی از بارزترین ویژگی‌های سبک روایی خود تبدیل کرد. این سبک روایی به‌ویژه در گلستان سعدی چنان مورد توجه قرار گرفت که آن را به نوعی همان قصارگویی در غرب می‌دانند. چنان‌که آثار پاسکال و نیچه در این امر سرآمد است.

کمالی سروستانی اظهار کرد: گلستان سعدی نخستین کتاب فارسی بود که به یک زبان اروپایی ترجمه شد و زمینه آشنایی شاعران، نویسندگان، فیلسوفان و اندیشمندان غرب را فراهم کرد. «سعدی سنت‌شناس و سنت‌آفرین بود» و از منادیان روشنگری در قرن هفتم، و به همین دلیل است که شاعران و اندیشمندانی چون ولتر، هوگو، دیدرو، لافونتن، گوته، شیلر، پوشکین، رنان، امرسون، بالزاک، موسه و بسیاری دیگر از او متأثر شدند.

فرهنگ امروز: مدیر مرکز سعدی‌شناسی در ادامه گفت: با توجه به همین ویژگی‌ها مرکز سعدی‌شناسی و مرکز فرهنگی شهر کتاب در بخش علمی یادروز سعدی به نسبت میان سعدی و داستان‌نویسی امروز ایران خواهند پرداخت و در نشست‌های علمی مجازی و حضوری این مراسم در شیراز و تهران داستان‌نویسان معاصر ایران بر خوان سعدی خواهند نشست و از این نسبت سخن خواهند گفت. در این نشست‌ها مصطفی مستور پیرامون «حکایات سعدی و مفهوم داستان مدرن»، ابوتراب خسروی پیرامون «روایت در حکایات سعدی»، محمد کشاورز پیرامون «عنصر مکان در حکایات سعدی»، فرهاد حسن‌زاده پیرامون «بازآفرینی حکایت‌های سعدی»، اکبر صحرایی پیرامون «زاویه دید در حکایات سعدی»، امین فقیری پیرامون «گلستان سعدی و من»، مرجان فولادوند پیرامون «سعدی و گشایش مرزهای زبانی»، احمد اکبرپور پیرامون «شگردهایی برای معشوق زمینی» و مجید قیصری پیرامون «تصویر سعدی در کلام سعدی» سخنرانی خواهند کرد.

او همچنین بیان کرد: علاوه بر این بخش استادان سعدی‌پژوه در بخش تخصصی اندیشه و آثار سعدی به موضوع‌های مختلف خواهند پرداخت. دکتر اصغر دادبه پیرامون «حد همین است سخندانی و زیبایی را»، دکتر حسین معصومی همدانی پیرامون «سخن سعدی»، دکتر فرح نیازکار پیرامون «سعدی و گستره صلح»، دکتر جواد دهقانیان پیرامون «سعدی شیرازی و حاجی بابای اصفهانی» و دکتر امین‌رضا نوشین پیرامون «مجازات به احترام عدالت؛ مقایسه سعدی و کنفوسیوس» سخنرانی خواهند کرد.

کمالی سروستانی افزود: همزمان با یادروز سعدی یازدهمین شماره دوفصلنامه سعدی‌شناسی که ۱۸ جلد پیشین آن به‌صورت مجموعه مقالات چاپ شده بود منتشر خواهد شد که دربرگیرنده متن سخنرانی‌های علمی یادروز سعدی در سال ۱۴۰۱ است.

او در پاسخ پرسشی درباره ماندگاری سعدی گفت: آفرینش غزل‌های عاشقانه، روایت عارفانه، قصاید فاخر، مجالس حکیمانه، نصیحۀ‌الملوک خردمندانه و رباعیات و قطعات شاعرانه، هر روز بر صیت سخن او از کران تا به کران قلمرو زبان فارسی و ادبیات جهانی می‌افزاید و سعدی همچنان می‌ماند و می‌پاید و بر ماست که غفلت و نیسان ناخواسته از سعدی را به آشتی و پیوندی دوباره با سعدی بدل کنیم و آن را به امتداد ایام پیوسته گردانیم که نیک می‌دانیم نبض سبز زندگی در گنج‌خانه دولتش جاری است.

ساعت ۱۶ روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه ۵ و ۶ اردیبهشت‌ماه نشست‌هایی حضوری در مرکز فرهنگی شهر کتاب برگزار خواهد شد و کلیه سخنرانی‌ها از اول تا دهم اردیبهشت‌ماه در فضای مجازی منتشر خواهد شد.