به گزارش فرهنگ امروز به نقل از شبستان؛ به مناسبت فرا رسیدن هفته وحدت با حجت الاسلام والمسلمین سید علیرضا حسینی، دکترای علم حقوق و کارشناس کلام پیرامون این مساله مهم و حیاتی در جوامع اسلامی به گفتگو نشسته ایم؛ گفتگوی ما با این استاد حوزه و دانشگاه و مولف کتاب های "گامی به سوی اتحاد"،"صحابه در مکتب تشیع"، "سنت در اوج غربت"،" ماجرای بیعت" و "نقد و بررسی سب و لعن" را درباره وحدت و ابعاد آن می خوانید:
آقای حسینی! با توجه به شرایط کنونی جهان اسلام که کشورهای مختلف به ویژه کشورهای شیعی همچون عراق و سوریه در آتش جنگ و کشتار می سوزند، وحدت چگونه ممکن می شود و آیا می توان از آن انتظار خاموش کردن آتش فتنه ها را داشت؟
آنچه موجب وحدت می شود، حقیقت است؛ حقایق را می توان با بیان شیوا و روشن بیان کرد یعنی چیزی که به طور معمول موجب می شود، دشمن به وسیله آن اختلاف و تفرفه بیندازد، دروغ و تهمت است. اگر حقایق آن چنان که هست، با استدلال و برهان برای مردم روشن شود، زمینه ای برای شایعه پراکنی و دروغ پردازی باقی نمی ماند. از همین روی گاهی مشاهده می شود بسیاری از کتاب هایی که به وسیله اهل علم و دانش و با شناخت جوامع تالیف می شود، هر چند موجب روی آوردن مردم به سوی حق و دور ماندن از انحرافاتی که در طول تاریخ انجام شده، می شود اما هیچ صدمه ای به وحدت نمی زند.
جالب است شیخ زکزاکی در صحبت های خود اشاره دارد که ما با تمام فرقه های اسلامی گرم هستیم و بلکه با مسیحیان نیز اتحاد داریم. از همین روست که مشاهده می شود شیخ زکزاکی در مدت کوتاهی توانست ۲۵ میلیون نفر را با حقایق تاریخی آشنا کند تا این که به مکتب اهل بیت علیهم السلام روی آورند. در حقیقت این روشی بود که ائمه معصومین علیهم السلام در پیش گرفتند و ایشان در محیطی بودند که بیشتر مردم به مقام آن ها معرفت نداشتند اما به واسطه رفتاری که داشتند، جذابیت لازم را ایجاد کرده و مردم به سوی آنها گرایش پیدا می کردند.
در همین زمینه روایتی نقل است که معاويه بن وهب از امام صادق (ع) در مورد چگونگي برخورد با غير شيعه سئوال كرد. امام (ع) پاسخ دادند: «به اماماني كه به ايشان اقتدا كرده ايد بنگريد، و آن گونه كه ايشان رفتار مي كنند رفتار كنيد. به خدا سوگند ايشان از بيمارانشان عيادت مي كنند و بر جنازه هايشان حاضر مي شوند و به نفع و زيانشان شهادت مي دهند و امانتشان را ادا مي كنند». (الكافي ،ج ۲، ص۲۱۹)
همچنین، آیه ۱۰۸ سوره انعام بر همین مساله تاکید دارد: «وَلاَ تَسُبُّواْ الَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِ اللّهِ فَيَسُبُّواْ اللّهَ عَدْوًا بِغَيْرِ عِلْمٍ؛ چيزهايی را که آنان به جای الله می خوانند، دشنام ندهيد که آنان نيز، بی هيچ دانشی، از روی کينه توزی به الله دشنام دهند.»
البته این بدان معنا نیست آن چه که آنها می پرستند، مورد احترام باشد، بلکه نباید اعتقادات و احساسات آنها را جریحه دار کرد تا بتوان دعوت به سوی حق داشت.
اخبار موثق رسیده نیز حاکی از آن است که غرب و استکبار جهانی که پرورش دهنده گروه های تکفیری همچون داعش هستند، با دروغ پردازی ها و سوء استفاده از افرادی که از فرهنگ دور بوده و غالبا ناآگاه و جاهل هستند، برای انجام مقاصد و اهداف خود استفاده می کنند و این امر نشان می دهد دشمن از عنصر جهل و ناآگاهی بهره های بسیاری در راه رسیدن به مطلوب خود می برد.
بنابراین، ما اگر بتوانیم به جامعه و دنیا آگاهی دهیم، بسیاری از فعالیت ها و جنایات داعش نیز خنثی شده و دشمن، ابزاری این چنینی کمتری خواهد داشت.
با این توصیف مهم ترین عواملی که موجب وحدت در جهان اسلامی می شود، کدام اند؟
اما عواملی که موجب وحدت در عالم اسلام شود، بسیار است و دشمن بیشتر بر مسائلی تکیه دارد که باعث ایجاد تفرقه می شود. به طور مثال مساله مهمی که در وحدت میان مسلمانان تاثیرگذار است، توحید بوده که اگر بر اساس آیات و روایات این اعتقاد و عنصر مهم تعریف و تشریح و تبیین شود، مشرک دانستن مسلمانان منتفی شده و این امر سدی برای ادامه جنایات و خونریزی ها خواهد شد.
به خاطر دارم در همایشی که در زاهدان برگزار شده بود، میان ما و برادران اهل سنت، صحبت از معیارها و عوامل وحدت به میان آمد. در این بین یکی از مولوی ها بیان کرد برای رسیدن به وحدت باید با تاریخ کاری نداشته باشیم و امروز با یکدیگر متحد شویم. من گفتم پیامبر (ص) فرمودند: «إِنِّی تَارِكٌ فِیكُمُ الثَّقَلَیْنِ مَا إِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا، كِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِی أَهْلَ بَیْتِی وَ إِنَّهُمَا لَنْ یَفْتَرِقَا حَتَّى یَرِدَا عَلَیَّ الْحَوْضَ؛ همانا من میان شما دو چیز سنگین و گران بها مى گذارم، اگر بدان چنگ زنید هرگز پس از من گمراه نشوید: قرآن و عترت من أهل بیتم، و این دو از هم جدا نشوند تا در كنار حوض بر من درآیند.»
در آستانه ولات حضرت رسول اکرم (ص) و با توجه به اینکه ایشان خود از مهمترین کانون های وحدت اسلامی هستند، آیا می توان از شخصیت، ابعاد وجودی و سیره نبوی برای وحدت بهره گرفت؟ چگونه و با چه کیفیتی؟
شخصیت پیامبر (ص) و بزرگواری ایشان اقتضا می کرد که منافقان را رسوا نکنند تا جامعه مدینه باقی مانده و اسلام بتواند رشد داشته باشد و به نقاط دیگر جهان صادر شود. لذا رویه رسول اکرم (ص) بر آن بود که منافقان را رسوا نمی کردند هر چند آنها اعتقاد واقعی به اسلام نداشتند.
بنابراین ما نیز باید مقید به این شیوه بوده و با یکدیگر همکاری داشته باشیم و کاری کنیم که جاذبه ما بیش از دافعه مان باشد. مطابق با سیره پیامبر (ص)، این روش نه تنها در میان مسلمانان، بلکه باید در برخورد با اهل کتاب نیز لحاظ شود. خداوند در آیه ۶۴ سوره آل عمران به این امر اشاره و می فرماید: «قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ تَعَالَوْاْ إِلَى كَلَمَةٍ سَوَاء بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ أَلاَّ نَعْبُدَ إِلاَّ اللّهَ وَلاَ نُشْرِكَ بِهِ شَيْئًا وَلاَ يَتَّخِذَ بَعْضُنَا بَعْضاً أَرْبَابًا مِّن دُونِ اللّهِ فَإِن تَوَلَّوْاْ فَقُولُواْ اشْهَدُواْ بِأَنَّا مُسْلِمُونَ؛بگو : ای اهل کتاب، بياييد از آن کلمه ای که پذيرفته ما و شماست پيروی کنيم: آنکه جز خدای را نپرستيم و هيچ چيز را شريک او نسازيم و بعضی از ما بعضی ديگر را سوای خدا به پرستش نگيرد اگر آنان رويگردان شدند بگو: شاهد باشيد که ما مسلمان هستيم.»
بنابراین، می توان از مساله توحید به عنوان یکی از مشترکات میان اهل کتاب و مسلمانان نیز در راستای رسیدن به وحدت بهره جست و آن را محور قرار داد تا بتوان با مخالفان اصل توحید برخورد داشت و توحید و یکتاپرستی را تقویت کرد.
از سوی دیگر وقتی خداوند درباره یهود و نصاری اینچنین می فرماید، پس به طریق اولی مساله وحدت باید میان مسلمانان از اهمیت بیشتری برخوردار باشد که در صورت ایجاد این وحدت، راه نفوذ دشمن بسته شده و آتش فتنه ها در جهان اسلام خاموش می شود.
نظر شما