فرهنگ امروز / محمد دهقانی: با این که در دوران مدرن سعدی و آموزه­‌های او را بسیاری از متجددان و روشنفکران ایرانی به دیده تردید یا انکار نگریسته و مخصوصاً این آموزه او را که «دروغی مصلحت‌­آمیز به از راستی فتنه‌­انگیز» مروج بی­‌صداقتی و دروغگویی دانسته و از آن مستمسکی برای نفی همه آموزه‌­های سعدی ساخته‌­اند، به نظرم یکی از راستگوترین هنرمندان ایران است. منظورم این نیست که او هرچه نوشته راست و درست و عین حقیقت است یا در گفتار او ناهمسانی و تعارض و تناقضی وجود ندارد، بلکه او را آینه تمام­‌نما و راستگوی همه زیبایی‌­ها و زشتی­ها و تضادها و تعارض­‌هایی می‌­دانم که در فرهنگ و جامعه ایرانی وجود داشته و هنوز هم متأسفانه پابرجاست.

ما ایرانیان اگر بخواهیم تصویر نسبتاً واقعی و گویایی از خود و فرهنگمان به دست آوریم، ناگزیر باید سعدی را جدی بگیریم و در آیینه آثار او به‌­دقت نظر کنیم.

سعدی سخنگوی راستین جامعه و فرهنگ ایرانی است. نباید از تصویر ناساز و ناخوشایندی که او گاهی از ما و جامعه­‌مان نشان می‌­دهد رویگردان شویم و انکارش کنیم. باید آن را شجاعانه بنگریم تا به ضعف­‌ها و زشتی­‌های خود واقف شویم و آنها را برطرف کنیم.

منبع: ایبنا