به قلم محمد دهقانی منتشر می‌شود: انتشار حواشی آثار و مقالات مینوی پس از چهل سال/ «زندگی‌نامه فلسفی نیچه» در دست نگارش

محمد دهقانی از انتشار حواشی آثار مجتبی مینوی و نقدهایی که او بر سایر نویسندگان وارد کرده است با عنوان «ویراستار خاموش» خبر داد.

گفت ‌و گو با محمد دهقانی، پژوهشگر و مترجم کتاب «دانش خطرناک»: رازگونگی شرق از بین رفته

خطای سعید در اینجاست که گویی شرق‌شناسی را تنها یا مهم‌ترین ابزار و اصولا برنامه غرب برای استعمار می‌داند. این درست نیست وگرنه بالاخره شرق‌شناسی هم مثل علوم دیگر یکی از ابزارهایی بود که دولت‌های استعمارگر برای استعمار شرقی‌ها از آن استفاده کرده‌اند.   وقتی انقلاب شد و غربزدگی را خواندم نوجوان  بودم. اما همان زمان هم به نظرم رسید که خیلی از این مطالب درست و منصفانه نیست،    متوجه شدم که آل‌احمد بلاغت و بلکه مبالغه مستعار به خرج داده است. الان که طبیعی است اصلا اعتباری برای آن حرف‌های آل‌احمد و امثال او قائل نباشم.

محمد دهقانی: سعدی، جامع‌ترین سخن‌گوی فرهنگ ایرانی است

محمد دهقانی در نشست تخصصی «پیوند سعدی با فرهنگ ایرانی» که در روز سعدی به صورت مجازی برگزار شد با اشاره به این که بسیاری از متفکران ایران و جهان سعدی را جامع‌ترین سخن‌گوی فرهنگ ایرانی می‌دانند بیان کرد: جامعیت سعدی و پیوند وثیقی که او با فرهنگ ایرانی دارد موجب شده است در ایران مدرن، سعدی هم دوستانی داشته باشد که در ستایش او غلو می‌کنند و هم دشمنانی که گویی به خون او تشنه‌اند.

سنت تاریخ‌نویسی معاصر ما سخت ایدئولوژیک است

دهقانی می‌گوید: کل سنت تاریخ‌نویسی معاصر ما متاسفانه سخت ایدئولوژیک است، یا ایدئولوژی ناسیونالیستی و یا انواع ایدئولوژی‌های چپ‌گرایانه یا ایدئولوژی‌های مذهبی.

مواجهه‌ای محققانه با نابغه‌ای ناآرام و پرنویس

کتابی که افسانه‌هایی درباره شخصیت ابن‌سینا را می‌پیراید

گفت‌وگو با دکتر محمد دهقانی به بهانه ترجمه کتاب «چین و ژاپن»، سفرنامه نیکوس کازانتزاکیس: رندی دیدم نشسته بر خِنگِ زمین

هم این کتاب و هم کتاب سیر آفاق کازانتزاکیس که وزارت ارشاد متاسفانه اجازه تجدید انتشارش را نمی‌دهد از شاهکارهای فن سفرنامه‌نویسی است. در دنیای امروز دیگر از سفرنامه‌نویس انتظار نمی‌رود که فقط مناظر و مرایای جایی را که به آن سفر کرده است برای ما توصیف کند. این کار را امروزه با یک دستگاه تلفن همراه به آسانی می‌توان انجام داد. مهم تفسیر و گزارشی است که سفرنامه‌نویس از منظر ویژه خود درباره مناظر و مرایا و آدم‌ها به دست می‌دهد. کازانتزاکیس منظری ویژه دارد. با اندیشه و زبان مخصوص خود پنجره‌ای به روی ما می‌گشاید که تصویری تازه از جهان در برابر چشم ما می‌گذارد.

زبان را به‌زور به خورد مردم نمی‌شود داد

این نویسنده و منتقد ادبی در گفت‌وگویی اظهار کرد: از زمین و زمان غلط می‌شنوم؛ فضای مجازی جای خود دارد، اما از فضای غیرمجازی هم غلط‌های زیادی می‌شنوم. در رادیو و تلویزیون ترکیب‌های غلطی به کار می‌برند که اصلا لازم نیست. مثلا می‌گویند «پای کار بودن» یا «ورود کردن» که هیچ‌کدام از این‌ها اصلا زبان فارسی نیستند.

ابوریحان بیرونی تاریخ و ادبیات ایران، عصر غزنوی

محمد دهقانی

هیچ مبالغه نکرده‌ایم اگر ابوریحان را یکی از معدود دانشمندان جهان بشمریم که، با عدول از معیارهای فکری و عقیدتی حاکم بر روزگار خودشان، بنیادهای تازه‌ای برای دانش بشر پی افگنده و زمینه‌های تحول آن را فراهم کرده‌اند.

تاریخ و ادبیات ایران، عصر غزنوی ناصرخسرو

محمد دهقانی

ناصر خسرو را می‌توان به تعبیر امروزی، اومانیستی دانست که انسان را مرکز و محور خلقت الهی و از این رو صاحب آزادی و اختیار و مسئولیت کامل در قبال سرنوشتش می‌بیند

محمد دهقانی: بعد از فردوسی، سعدی بیش از همه به فرهنگ ایران باستان توجه کرده است

محمد دهقانی، پژوهشگر ادبیات فارسی گفت: سعدی با این حال که یک مسلمان اهل سنت محافظه‌کار است، به شدت به فرهنگ ایران باستان توجه دارد و می‌توانم بگویم بعد از فردوسی او تنها کسی است که بیش از همه شاعران و نویسندگان به فرهنگ ایران عهد باستان توجه کرده است.

تاریخ و ادبیات ایران منوچهری

محمد دهقانی

این مجموعه صرفا تاریخ و ادبیات ایران پس از اسلام را دربرمی‌گیرد و می‌کوشد تاریخ ادبی ایران را در پیوند با تاریخ عمومی جهان ببیند.

محمد دهقانی: کازانتزاکیس بین الهام شرق و فلسفه غرب در رفت و آمد است

محمد دهقانی گفت: کازانتزاکیس به شدت شیفته شرق است و حتی در سفرنامه‌های دیگرش نظیر «گزارش به خاک یونان» ادعا می‌کند که پدرانش عرب بودند. و این نشان می‌دهد که چقدر به شرق و ادبیات شرق علاقه دارد. در عین حال، خیلی دلبسته فرهنگ یونان هم هست و به خصوص فلسفه یونان. او تحصیلاتش در زمینه فلسفه است و رساله‌اش را درباره نیچه نوشت. یعنی بین الهام شرق و فلسفه غرب در رفت و آمد است و شناور و قرار نیست از هیچ یک از آنها بگذرد.

دهقانی: ایران‌شناسی در چین فقط دکورسازی است

محمد دهقانی با اشاره به این‌که قدیمی‌ترین کتاب‌های فارسی که در چین وجود دارند وضعیت خوبی ندارند، گفت: ایران‌شناسی به آن معنا در چین وجود ندارد و تنها دکورسازی می‌شود ما نیز از شاعران و نویسندگان چینی اطلاعی نداریم.

یادداشت‌هایی در جست‌وجوی تجربه‌ها، دریافت‌ها و دیدگاه‌های تازه

کتاب «چین و ژاپن»، نوشته نیکوس کازانتزاکیس، با ترجمه محمد دهقانی، از سوی نشر نی منتشر شده است.

محمد دهقانی: شاهنامه چگونه بر شعر فرخی‌سیستانی تاثیر گذاشت؟

محمد دهقانی گفت: فرخی سیستانی غالبا قصیده می‌گفته و ویژگی بارز شعر او مدح و ستایش است. فرخی تأثیراتی از فردوسی پذیرفته چون شاهنامه به شدت بر شعر آن دوره تأثیر گذاشته است.

محمد دهقانی: در اقتباس سینمایی خلاقیت تقوایی از فرمان‌آرا بیشتر است/سینمای بدون ادبیات قابل تصور نیست

محمد دهقانی در نشست «اقتباس؛ از داستان تا فیلمنامه» گفت: به عقیده من خلاقیتی که آقای تقوایی در نمایش داستان غلامحسین ساعدی به کار برده‌اند به مراتب چشمگیرتر از اثر فرمان‌آراست. فرمان‌آرا در اثر خود بسیار پایبند به داستان بوده است و خیلی از دیالوگ‌ها عیناً در فیلم آمده است. در حالی که تقوایی براساس نیازهای یک فیلمساز حرفه‌ای قسمت‌هایی از داستان را تغییر داده است.

تاریخ و ادبیات ایران ۴ فرخی سیستانی

محمد دهقانی

مجموعه تاریخ و ادبیات ایران برای کسانی نوشته شده است که به تاریخ فرهنگی و ادبی ایران علاقه‌مندند و می‌خواهند برگزیده‌ای از بهترین شاهکارهای ادبی ایران را همراه با شرح و تفسیر لازم به زبای ساده و روشن بخوانند.

فرهنگ چین عملگراترین فرهنگ جهان است

محمد دهقانی در نقد و بررسی کتاب «چین در ده کلمه» گفت: در زمان اقامتم در چین برایم خیلی عجیب بود که کتاب و سی‌دی‌های قاچاق و تقلبی را کنار خیابان می‌فروختند. فکرش را نمی‌کردم که روزی در ایران هم شاهد این معضل فرهنگی باشیم.

سخنرانی محمد دهقانی درباره تفاوت‌های ادبیات رسمی و غیر رسمی

محمد دهقانی در جمع دانشجویان فارسی‌آموز مؤسسه دهخدا از تفاوت‌های ادبیات رسمی و غیر رسمی در دوره‌هایی از تاریخ ادبیات ایران سخن گفت.

دهقانی: تاریخ ادبیات ایران بدون استثناء سیطره سیاسی بر ادب است/ دریغ بر ملتی که تاریخشان جز اسطوره نیست!

محمد دهقانی، استاد ادبیات فارسی در نشست نقد و بررسی کتاب «ادبیات و تاریخ‌نگاری آن» گفت: تاریخ ادبیات ایران بدون استثناء سیطره سیاسی بر ادب است. نگاه کنید چه تصویری از حکومت سامانیان تصویر شده و به عنوان گسترش‌دهنده زبان فارسی از آن یاد شده است در حالی که زبان فارسی در زمان غزنویان بسیار رشد می‌کند و ما از آن‌ها به نیکی یاد نمی‌کنیم.

دهقانی «دانش خطرناک» را ترجمه می‌کند/ اثری در نقد شرق‌شناسی ادوارد سعید

محمد دهقانی این روزها مشغول ترجمه کتاب «دانش خطرناک» نوشته رابرت اروین اس است که سعی کرده نگاهی بی‌طرف به شرق‌شناسی داشته باشد.

سعدی، سخنگوی راستین جامعه و فرهنگ ایرانی/ یادداشت محمد دهقانی

محمد دهقانی، نویسنده و مدرس دانشگاه به مناسبت اول اردیبهشت روز بزرگداشت سعدی، یادداشتی کوتاه در اختیار ایبنا قرار داده است که می‌خوانید.

« ترجمه تفسیر طبری» کتابی از مجموعه‌ی تاریخ و ادبیات ایران

« ترجمه تفسیر طبری» کتابی از مجموعه‌ی تاریخ و ادبیات ایران به کوشش «محمد دهقانی»است که نشر نی آن را راهی بازار نشر کرده است.

بررسی «روانشناسی دین» در سرای اهل قلم

«روانشناسی دین» در سرای اهل قلم مورد بررسی قرار می‌گیرد.

تاریخ اجتماعی ایران در عصر آل بویه

روی متحده

پارادایمی که نویسنده در این کتاب مختصر به دست داده چنان دقیق و مدلّل است که می‌شود آن را درباره‌ی سراسر تاریخ اجتماعی و فرهنگی ایران و از جمله تاریخ معاصر آن به کار گرفت.

روان‌شناسان چه نگاهی به دین‌ورزی انسان دارند؟

درباره رشد مذهبی امروزه عموم روان شناسان دین قائلند که رشد دینی مثل رشد هیجانی و شناختی در وجود انسان رخ می‌دهد و انسان‌ها در مراحل مختلف عمر از حیث رشد دینی هم دوره‌هایی را پشت سر می‌گذارند. یکی از نخسین کسانی که به این مسئله توجه کرد استانلی هال بود و عده‌ای او را پایه‌گذار روانشناسی دین دانسته‌اند