به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر؛  نشست علمی «آزاداندیشی؛ ضرورت، راهبردها و آسیب‌شناسی» صبح امروز در مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی و به مناسبت گرامیداشت صدور نامه رهبر انقلاب برگزار شد.

رهبر انقلاب مورخه ۸۱/۱۱/۱۶ در منشوری مهم در پاسخ به نامه جمعی از دانش‌آموختگان و پژوهشگران حوزه علمیه در مورد کرسی‌های آزاد علمی، مباحث بسیار مهمی پیرامون تولید نظریه و فکر، نظریه‌پردازی روشمند، مناظرات علمی در بستر آزاداندیشی و شرایط لازم برای تحقق آن مطرح نموده‌اند. هم اکنون بعد از گذشت حدود ۱۵ سال از صدور نامه مزبور، مسیر آزاداندیشی با موانع و چالش‌های نظری و عملی مختلفی مواجه است؛ از این رو در مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی گرامیداشت صدور نامه رهبر حکیم انقلاب، طی نشستی با نگاهی علمی و آسیب‌شناسانه به تبیین ضرورت‌ها و راهبردهای این حوزه پرداخته شد.

حجت الاسلام خسروپناه، رئیس موسسه آموزشی و پژوهشی حکمت و فلسفه ایران در این نشست گفت: رهبر انقلاب هر توصیه ای که کرده اند، اگر آن توصیه به سند راهبردی و ساختار تبدیل شده باشد، توانسته موفقیت نسبی پیدا کند. اما هر موقع در حد توصیه باقی مانده و به ساختار نرسیده آن موفقیت حاصل نشده است.

وی ادامه داد: در بحث کرسی های نظریه پردازی، شورای عالی انقلاب فرهنگی حدود ۱۵ سال پیش کرسی های آزاداندیشی را از کرسی های نظریه پردازی تفکیک کرد. متولی قانون گذاری کرسی آزاداندیشی، شورای اسلامی کردن دانشگاه ها و متولی قانون گذاری کرسی های نظریه پردازی، هیئت حمایت از کرسی های نظریه پردازی، نقد و مناظره هستند.

وی افزود: معاونت فرهنگی متولی برگزاری کرسی‌ های آزاداندیشی و معاونت پژوهشی وزارت علوم متولی برگزاری کرسی های نظریه پردازی است. برای کرسی های نظریه پردازی در هر دانشگاه یا هر استان یک کمیته دستگاهی قرار دارد که اگر اساتیدی بخواهند بحث خود را در کرسی نظریه پردازی مطرح کنند طرح آنها به این کمیته دستگاهی می رود.

حجت الاسلام خسروپناه گفت: ما اولاً کمیته دستگاهی را راه انداختیم و بدنه دانشگاه‌ها را درگیر کردیم. دوماً در آئین نامه ارتقا این مسئله را مطرح کردیم و امتیازاتی برای کرسی های نظریه پردازی برای استادان در نظر گرفتیم. حدود ۳۰۰ کرسی نظریه پردازی برگزار شده است که تا الان ۳۶ نظریه نوآورانه و ثبت شده داریم که پذیرفته شده است. از طرفی از سه سال پیش که ما کرسی های ترویجی را راه انداختیم حدود ۲۰۰۰ کرسی در سراسر کشور برگزار شده است.

وی افزود: مسیر نسبت به گذشته بهتر شده و کرسی های متعددی در حال برگزاری است البته تا وضعیت مطلوب فاصله زیادی وجود دارد.

خسرو پناه با طرح این سوال که چرا کرسی های نظریه پردازی آنگونه که کشور به آن نیاز دارد پیش نمی رود و با چه موانعی مواجه است، گفت: اولین آسیب یک آسیب معرفتی است. مثلاً اگر سوال شود «نظریه» شورای تحول و ارتقای علوم انسانی، برای تحول در علوم انسانی چیست، چه پاسخی داریم؟ در باب چیستی علوم انسانی اسلامی کتاب و مقاله داریم ولی «نظریه» پشتیبان اجرا معلوم نیست.

وی ادامه داد: سوال این است که نظریه ما در باب آزاداندیشی و اصلاً آزادی چیست؟ اسناد ما باید پشتیبان نظریه ای داشته باشند.

وی گفت: آسیب دیگر این است که آئین نامه ها را شورای عالی انقلاب فرهنگ تصویب و به دانشگاه ها ابلاغ می کند، اما ضمانت اجرایی ندارد. معاون پژوهشی سابق وزارت علوم اصلاً به این کرسی ها اعتقادی نداشت و من مجبور شدم خودم به همه دانشگاه ها بروم و مسئله را پیگیری کنم.

وی ادامه داد: شورای عالی انقلاب فرهنگی فقط می تواند مصوب کند ولی نمی تواند پیگیری یا نظارت کند، لذا اجرایی شدن کرسی ها با مشکل مواجه است.

حجت الاسلام خسروپناه گفت: آسیب دیگر این است که تکلیف کرسی های آزاداندیشی با نهادهای امنیتی مشخص نیست. اگر اشکالی در کار کرسی ها وجود دارد باید از مسیر قوانین کرسی ها به آن پرداخته شود و دخالت نهادهای امنیتی درست نیست. البته من در حوزه کرسی های نظریه پردازی حتی یک مورد دخالت نهادهای امنیتی بر این جلسات را ندیده ام و ما مسائل را با نهادهای امنیتی حل کرده ایم.

وی ادامه داد: آسیب دیگر این است که جریان های مدعی اصلاح طلبی معمولاً حاضر به مناظره نیستند و خیلی سخت می توان آنها را پای میز مناظره آورد. دوستان اصولگرای ما هم اکثراً رسالت دین داری و دین مداری خود را از دست داده اند. ما رسالت محور محور نیستیم و سر در درس و بحث داریم. در این ۲۰ سال نیروهای متدین خوبی تربیت شده اما بخشی از آنها حاضر نیستند به این جلسات بیایند. نیروهای انقلاب باید به رسالت خود بازگردند.

وی در پایان اظهار داشت: نکته دیگر این است که در مورد نیروهای جدید چهره سازی در رسانه ها صورت نمی گیرد. باید چهره های جدیدی را در حوزه رسانه و فضای مجازی و... معرفی کرد و نباید صرفاً به ۵ یا ۶ نفر اکتفا کرد. آسیب دیگر ضعف دانشجویان متدین ما و بی معرفتی و ضعف مطالعاتی آنهاست.