فرهنگ امروز/ امیرابراهیم رسولی*: فساد در هر نظامی میتواند ریشه آن نظام را خشک کند. امروز در کشورهای مختلف مبارزه با فساد چه در سطح جامعه و چه در سطح حکومت به روشهای گوناگونی تجربه میشود.
در میان اقسام فساد، اما فساد در حوزه اقتصاد در دنیا مفهومی فراگیر دارد و گذشته از فرهنگ و آداب و رسوم و یا حتی دین افراد این مقوله قابل توجه است.
از سبک مبارزه در کشورهای شرق آسیا که منجر به خودکشی افراد میشود تا مبارزه در غرب و در ماههای اخیر برخی کشورهای عربی، نشان میدهد نظامهای مختلف همگی نسبت به پدیدۀ فساد اقتصادی حساس شدهاند. گر چه برخی از آنها ظاهرسازی میکنند اما چون جامعه دیگر تحمل ندارد مجبورند این ظاهرسازی را ادامه دهند.
نظام جمهوری اسلامی ایران نیز پس از انقلاب ۵۷ تاکنون تلاش کرده تا با فساد مبارزه کند اما به نظر میرسد گر چه نیت برخورد و مبارزه با فساد وجود داشته اما در عمل توقعات جامعه را برآورده نکرده است.
وجود قوانین مؤثر از گذشته تاکنون و همچنین نهادهای متفاوت و مختلف که هر کدام تعریف و مأموریتی در این راستا برای خود قائلاند نشان میدهد نیت مبارزه وجود دارد؛ اما در عملکرد کارآمدی در این حوزه به چالش تبدیل شده است.
نگاهی به حوادث دیماه ۹۶ در تهران و شهرستانها نشان میدهد ریشۀ ابتدایی و مطالبات مردم حساسیتهایی بهحق بوده که با ورود ضد انقلاب و معاندین منحرف و سیاسی شد؛ اما مبارزۀ با فساد از جمله خواستهای ابتدایی مردمی بود که نه معاند نظام بودند، نه به دنبال ضربه به کشور؛ بلکه فشار اقتصادی حاصل از عملکرد ضعیف دولت از یکسو و عدم برخورد با مفسدان از سوی دیگر باعث شد تا اعتراضی شکل گیرد که البته در ادامه منجر به قائلهای در دست دشمنان ایران اسلامی گردید.
فساد در ایران امروز بر خلاف سیاهنمایی و سیاهکاری برخی مدعیان، سیستماتیک نیست اما مبارزۀ سیستماتیک میخواهد.
آن زمان گذشت که خاندانها بهصورت رشتهای و سیستمی فساد کنند؛ امروز فساد روشها و گونههای دیگری دارد که البته نباید در مبارزه با آن ناامید بود و باید راهکار مبارزه درست با آن را یافت.
آنچه در سالهای اخیر در مبارزه با فساد دیدهایم برخوردهای مقطعی و موردی بوده است. گر چه آن برخوردها نیز لازم و ضروریست اما برخورد مقطعی یا موردی نمیتواند توقعات و انتظارات مردم و آرمانهای انقلاب را برآورده کند.
برخورد با دانه درشتها همچون معاون اول یک دولت یا برادر مسئولین ارشد کشور امیدبخش بود و باید اینگونه برخوردها ادامه داشته باشد اما کافی نیست.
به نظر میرسد مبارزۀ سیستماتیک با فساد تنها راه درمان است. دستگاههای مختلفی در کشور داعیۀ مبارزه با فساد دارند از وزارت اطلاعات و قوه قضاییه تا وزارت دادگستری و نهادهای بازرسی و ... همگی در مبارزه با فساد مدعی هستند؛ اما چرا هنوز نتوانستهایم فساد را ریشهکن کرده یا به حداقل برسانیم؟
امروز راهکار مبارزه با فساد، سازمانیافته کردن نهادها و ارگانهای مبارزه کننده است که بتواند ما را از باتلاق کنونی نجات دهد.
هماهنگی در شناسایی، بررسی و برخورد امروز خلأ کارآمدی مبارزه با فساد بهخصوص در حوزه اقتصادی است. دستگاهی عمل میکند، دستگاهی دیگر آن را باطل میداند. دستگاهی بیانیه میدهد دستگاهی دیگر آن را رد میکند. این شیوۀ نادرست باید تبدیل به مبارزۀ سازمانیافته شود تا اثرگذاری آن در میان مردم و همچنین در کارآمدی نظام اسلامی خود را بیشازپیش نشان میدهد.
چندیست طرحی در مجلس برای تشکیل یک سازمان هماهنگکننده در حال بررسی است که اگر در طراحی و اجرا بتواند درست عمل کند پرچم مبارزه با فساد را با هماهنگ کردن همۀ نهادها صورت گرفته و مبارزهای سازمانیافته با فساد شکل خواهد گرفت.
با اعتقاد به اینکه مردم کشور و نظام خود را دوست دارند و پای آن ایستادهاند اما میبایست نقاط ضعف برطرف و مطالبات بهحق آنان را دنبال کرد لذا ماهنامه نماینده بنا به تکلیف خود در شماره جدید سعی دارد تا با آسیبشناسی در حوزه مبارزه با فساد در گفتگو با نمایندگان و کارشناسان بتواند در شکلگیری یک مبارزه سازمانیافته قدمی بردارد. انشاءالله
نظر شما