به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر؛ «یک روایت معتبر» عنوان مجموعهای است که انتشارات بهنشر (انتشارات آستان قدس رضوی) تدارک دیده تا با آن روزها و سالهای تاریخ معاصر و رویدادهای مهم چند دهه اخیر را به زبانی ساده روایت کند. این مجموعه با کتابهایی کمحجم و مصور این امکان را به مخاطب میدهد که با صرف زمان اندکی بتواند رویدادها و اماکن مهم و روزهای تأثیرگذار تاریخ معاصر خویش را تا حدی بشناسد و وضعیت امروز را در ارتباط با آن روزها مورد بازاندیشی قرار دهد.
در ابتدای هر کدام از کتابهای این مجموعه در قالب «پیشگفتار» متن کوتاهی برای معرفی این مجموعه آمده است. در ابتدای این بخش میخوانیم: «مجموعه یک روایت معتبر، روایت روزها و سالهایی است که خوب یا بد، خوش یا تلخ، بر مردمان و میهنمان گذشته؛ گذشتهای که مرور آن چراغی است روشنای راه آینده، راه اهتزار پرچم اسلام بر قلل رفیع کرامت و بزرگواری، همان که معمار این بنا در سر داشت تا نایبش پرچم این قافله را به منزل مقصود برساند. ان شاء الله».
این مجموعه کتابهای انتشارات بهنشر تلاش میکنند روایتی ساده، کوتاه و در عین حال معتبر از وقایع تاریخ معاصر و مرتبط با انقلاب اسلامی را به مخاطب فارسیزبان ارائه دهد. داوری درباره اعتبار مجموعه نیازمند بررسیهای کارشناسانه تاریخی توسط محققان و پژوهشگران تاریخی است، ولی در اینجا ذکر یک نکته اساسی به نظر میرسد. باور به «معتبر» بودن یک «روایت» با رعایت دقیق و در نظر گرفتن تمامی معیارهایی به دست میآید که ذاتاً تضمینکننده اعتبار یک روایت هستند. برای مثال در متنی تاریخی، ذکر ارجاعات در تحلیلهای تاریخی که نویسنده و تحلیلگر اتخاذ میکند، باید به دقت مراعات شود؛ مثلاً وقتی نویسنده ادعایی را پیش میکشد، باید با ارجاعاتی در پانوشتها یا انتهای کتاب و… بتواند اعتبار تحلیل و ادعایش را به اثبات برساند. بسیاری از کتابهای مجموعه «یک روایت معتبر» ظاهراً به دلیل کمحجم بودن فاقد پانوشتها و توضیحات ارجاعی در خصوص محتوا، منطق و استدلالاتی است که در متن کتاب ارائه شده است، عموم، ارجاعات صرفاً به معرفی اماکن، افراد و به طور کلی اسامی اعلمی است که در متن به کار رفته و از این رو کمکی به اعتباربخشی منطق نهفته در روایتها نمیکنند. اگر چه نگارنده تمامی کتابهای این مجموعه را ندیده، ولی به نظر میرسد این شیوه ارائه پانوشتها به صورت فرم کلی همه کتابهای این مجموعه پذیرفته شده است و احتمالاً نویسندگان و دبیران این مجموعه به دلیل اتخاذ سیاست «ارائه کمحجم» از این فرم پیروی کردهاند. این اشکالی است که شاید در دیگر کتب این مجموعه با حل آن بتوان به مجموعهای مستند و دقیق و البته کوتاه و مصور از اتفاقات تاریخی معاصر دست یافت.
به هر حال، مجموعه «یک روایت معتبر» محاسنی دارد که توصیه به خواندن آن میتواند معقول و مفید باشد. هر مجموعه از آن میتواند برای آشنایی اولیه با رویدادهای تاریخی مهمی که پیش و پس از وقوع «انقلاب اسلامی» روی دادهاند، بویژه برای جوانان و نوجوانان مناسب باشد. از این رو این مجموعه را میتوان در گونه آثار انقلاب اسلامی مرتبط با مخاطب نوجوان جای داد. البته در این کتابها از گروه سنی مخاطبان ذکری به میان نیامده، ولی فرم کتابها و زبان ساده آنها نشان میدهد که دستاندرکاران این مجموعه مخاطب جوان و نوجوان را مد نظر داشتهاند.
عناوین کتابهای این مجموعه به قرار زیر هستند: «حسینیه ارشاد» به قلم هاجر صدهاشمی، «چهار سرود انقلابی» و «شعارهای طنز ایام انقلاب» هر دو به قلم امید مهدینژاد، «شریف امامی و دولت آشتی ملی» به قلم زهرا شکیبمهر، حماسه ۶ بهمن مردم آمل» به قلم زهرا نبوی، «فداییان اسلام» به قلم شهرام بزرگی، «قیام ۲۹ بهمن مردم تبریز» به قلم علی موسوی، «کمیته مشترک ضد خرابکاری» به قلم کیوان امجدیان، «مجاهدین خلق» به قلم شهرام بزرگی، «مدرسه رفاه» به قلم رخساره ثابتی، «مسجد هدایت» به قلم حسین یحیوی، «انقلاب سفید» سناء شایان، «بهائیت در دوره پهلوی» به قلم زهرا رجبی متین، «حزب توده» به قلم هاله عابدینی، «روابط ایران و مبارزان فلسطینی» به قلم امیرحسین حسینی، «دولت بختیار» به قلم محمدحسین نعمتالهی، «ماموریت هایزر در ایران» به قلم محمد رضاپور، «انفجار دفتر نخستوزیری» به قلم سعید زاهدی، «همهپرسی جمهوری اسلامی» به قلم معصومه آجرلو، «شهید حقانی» به قلم امین خالقی، «شهید محلاتی» به قلم حمید رجایی.
در ادامه نگاهی گذرا به دو کتاب از این مجموعه خواهیم داشت: «انقلاب سفید» و «مدرسه رفاه»
«یک روایت معتبر درباره انقلاب سفید» به قلم سناء شایان، در قالب ۸۸ صفحه و به شکل مصور به این واقعه مهم پرداخته است. در این کتاب بعد از پیشگفتاری که کارکردش معرفی مجموعه است، مقدمهای وجود دارد که بر آشنایی اجمالی با مفهوم انقلاب سفید در ایران تمرکز کرده است و پس از آن موضوعات مرتبط با انقلاب سفید در بخشهای مختلف این کتاب مورد شرح و تحلیلی مختصر قرار گرفتهاند. این کتاب فاقد فهرست موضوعی است، ولی عناوینی برای هر بخش مشخص شده که موضوعات این کتاب را تشکیل دادهاند. موضوعاتی نظیر: «سی و پنجمین دوره انتخابات ریاست جمهوری آمریکا»، «دکترین جان. اف. کندی»، «درخواست کمک محمدرضا پهلوی از کندی و مأموریت علی امینی»، «اصلاحات ارضی»، عزل امینی و انتصاب اسدالله علم»، «از راه رسیدن انقلاب سفید»، «منشور ششگانه انقلاب سفید»، «رویارویی با انقلاب سفید»، «انقلاب سفید، آری یا نه؟»، فاجعه مدرسه فیضیه»، «محرم تاریخی سال ۴۲»، «دستگیری امام خمینی (ره)»، «اصول دیگر انقلاب سفید»، «تحلیلهای مختلف از انقلاب سفید».
کتاب «یک روایت معتبر درباره مدرسه رفاه» به قلم رخساره ثابتی برخلاف فرم کتاب «یک روایت معتبر درباره انقلاب سفید» روایتی داستانگونه دارد و فاقد بخشها یا فصلهای مجزا از هم است. رخساره ثابتی متن کتابش را اینگونه شروع میکند: «مردی با موهای جوگندمی، پاچههای شلوارش را بالا زده و ایستاده وسط حوض. برگهای زرد روی آب را با دستش جمع میکند و میریزد داخل سطل. در حیات برو بیایی است…»
این کتاب به وقایعی اختصاص دارد که حول مدرسه رفاه سابق اتفاق افتاده است؛ مدرسهای که توسط چند چهره شاخص انقلابی در روند پیروزی انقلاب اسلامی تأسیس شد و به فعالیتهای فرهنگی سیاسی در راستای انقلاب اسلامی میپرداخت. این مدرسه به عنوان یکی از پایگاههای مهم فرهنگی توسط شهیدان بهشتی، رجایی، باهنر و مرحوم هاشمی رفسنجانی برای دختران تهرانی تأسیس شد و نقش مهمی در روند پیروزی انقلاب اسلامی و دوران پس از پیروزی انقلاب داشت.
کتاب «یک روایت معتبر درباره مدرسه رفاه» در قالب ۸۰ صفحه و به شکل مصور چاپ و منتشر شده است.
در انتهای این دو کتاب صفحهای وجود دارد که در آن منابعی که نویسنده از آنها استفاده کرده، ذکر شده است. ویراستار آنها محمد رضاپور و فاطمه اسلامی هستند و قیمت آنها به طور متوسط ۱۰ هزار تومان است (یکی ۹ هزار و پانصد، دیگری ۱۰ هزار و پانصد). طراح و دبیر مجموعه «یک روایت معتبر» مهران عباسی صفا است و ناشر این مجموعه انتشارات بهنشر وابسته به آستان قدس رضوی.
نظر شما