«علم» ، «امید» و «بحران کرونا»

آدمی در مرز بین هستی و نیستی، جهان مرئی و نامرئی، واقعیت و رؤیا، هشیاری و ناهشیاری، خاطره و پیشگویی قرار دارد و هستی او همواره بین نومیدی و امید در نوسان است. حس فقدان مهم‌ترین سرچشمه امید به شمار می‌رود. جهانی را تصور کنید که کوچکترین فقدانی در آن نباشد و همه چیز سر جای خود قرار داشته باشد، در این جهان به چه چیزی می‌توان امید بست؟ امید و فقدان مثل «بالا» و «پایین» هم‌بودِ یکدیگرند؛ هر جا فقدان و محرومیت است امید هم هست. اما خیر و شر چگونه می‌توانند هم‌بود هم باشند؟

تاملی در نسبت بتهوون و انقلاب فرانسه؛

انقلاب در گوش‌ها

ویژگی‌های شنیداری و ریتوریقایی انقلاب فرانسه در بسیاری از آثار بتهوون نقشی مطلقاً مرکزی ایفا می‌کنند. اگرچه برخی گمان می‌کنند که اندیشه‌ی انقلابی بتهوون با غلبه‌ی رویکرد رمانتیک در قرن نوزدهم رو به تباهی رفت و بتهوون در این دوره وارد قلمروی ناشناخته شد که کاملاً جدا از جهان محسوس پیرامون او بود و تلاش کرد تا آن اشتیاق بیان‌ناپذیر را در آغوش بکشد، اما به هیچ وجه نمی‌توان ترس‌های سیاسی بتهوون در این دوره را نادیده انگاشت.

نگاهی به وضعیت فلسفه علم در ایران؛

فلسفه علم پدیده‌ای آپولوجتیک در ایران

بی تردید نحوه‌ی ورود فلسفه‌ی علم به ایران، مدل‌های گزینش، نحوه‌ی قوام یافتن و استقبال معنادار از آن در ایران پدیده‌ای آپولوجتیک (کلامی) بوده است اما آیا این کل ماجراست؟ به نظر ما این نکته فقط نشان‌گر قله‌ی کوه یخی است که به چشم می‌آید و برای کاویدن بخش‌های از این کوه که کمتر در مقابل چشم قرار دارد هنوز در ابتدای راهیم.

شعر فلسفی یا فلسفه‌ی شاعرانه (۱)؛

دانته، شاعری و فلسفه

نکته‌ی اساسی در بررسی دانته در دیدرس قرار دادن این نکته است که وی اندیشمند یا فیلسوفی اصیل یا آفریننده نبود، اهمیت دانته نه در آفرینش بلکه در بیان اندیشه و فلسفه است. بیجا نگفته‌ایم اگر بگوییم که دانته گردآورنده‌ی بخش‌های عظیمی از فلسفه‌های موجود در زمانه‌ی خود بوده است و بیراه نگفته‌ایم اگر بگوییم که دانته دست به ترکیب این عناصر پیش‌یافته در یک نظام بیانی شاعرانه می‌زند.

نگاهی به رابطۀ دانشگاه و دولت در مقیاس جهانی؛

بحران جهانی ایدۀ دانشگاه

آنچه امروزه شاهد از دست رفتن آنیم وجه رَواییِ دانش و علم است؛ علم صرفاً بیان قواعد سودمند نیست، جستجوی حقیقت نیز بوده و درست به همین دلیل ناچار به مشروعیت بخشی به قواعد بازی و کلیتِ خود نیز بوده است. امروزه از پس فروپاشی این کلیت صرفاً ظرفیت‌ها و مناسکی پراگماتیک باقی مانده است که حتی در نقاط تلاقی خود نیز قابلیت ترجمه را ندارند.

نقدی بر کتاب «هوسرل، اخلاق، دریدا»؛

از سر گرفتن پرسش اخلاقی

مؤلف با گام‌هایی سنجیده، نقد اخلاقی و سهمگینِ لویناس بر پدیده‌شناسی هوسرل، به‌عنوان میراث ناب اندیشه‌ی فلسفی غرب را معرفی و در ادامه تلاش می‌کند تا با ارائه‌ی قرائتی از پدیده‌شناسی، تاحدی به دفاع از آن بپردازد، اما هم لویناس و هم هوسرل به نظر مؤلف در بن‌بست اخلاق به دام می‌افتند و در نهایت، این دریدا است که «راه برون‌رفت از این بن‌بست را به ما نشان می‌دهد».

درآمدی بر نقد فهم روایی؛

فهم اتوبیوگرافیک

همه‌ی فهم‌ها در کانون و مرکزی به نام «من» [اگو] قوام و شکل می‌یابند. مرکزیت اگو در تشابه است با جهت‌گیری بدن، بدن نقطه‌ی صفر جهت‌گیری‌های ادراکی و غیر ادراکی ماست. اگو نیز در هر فهمی حضور تعیین کننده دارد، هر فهمی فهمِ اگو است، به عبارت دیگر، هر فهمی خودْ‌ـ‌فهمی است. اما مرکزیت و وحدتِ من یا اگو امری پیش‌ـ‌داده نیست و نیازمند قوام‌یافتگی است: اگو خودش را برای خودش در وحدت یک سرگذشت تقویم می‌کند و بزرگترین خلطی که عموماً مرتکب می‌شویم خلط سرگذشت و روایت است.