کل اخبار:4
-
۱۳۹۷-۱۱-۱۶ ۱۰:۵۱
نگاه تحلیلی-توصیفی به کتاب تبیین و پیش‌بینی در علم؛
مقالاتی در چیستی علم
این کتاب برای علاقه‌مندان به «فلسفۀ علم» مجموعۀ قابل توجهی است به‌ویژه اینکه دکتر نراقی در انتخاب و ترجمۀ مقالات وسواس لازم را به خرج داده است. خوانندگان کتاب هنگامی که مطالعۀ آن را به پایان می‌رسانند، به قول مترجم شاید بتوانند «برای بسیاری از سؤالات خود پاسخ‌های منطقی پیدا کنند» اما این را هم بگویم که سؤالات جدیدی در ذهنشان مطرح می‌شود که برای پاسخ‌گویی به آن‌ها به تفکر و تأمل عمیقی نیازمند هستند که شاید نتوانند به‌سادگی برای آن‌ها «پاسخ‌های منطقی» پیدا کنند.
-
۱۳۹۴-۱۱-۲۱ ۱۰:۰۳
کارل پوپر/ پیش‌بینی و پیشگویی در علوم اجتماعی(۱)؛
نومیدی تاریخیگران ناامید
درک و تفهیم اینکه علوم اجتماعی نمی‌توانند تحولات تاریخی آینده را پیشگویی کنند برخی نویسندگان عصر نوین را به یأس و نومیدی سوق داده است و به دفاع از خردگریزی (irrationalism) سیاسی برانگیخته است، آنان با تشخیص ویژگی قدرت پیشگویی با سودمندی عملی، علوم اجتماعی را غیرمفید اعلام می‌کنند. اما هنوز نیازی با یأس منطقی وجود ندارد، تنها کسانی که نمی‌توانند تمایز بین پیش‌بینی معمولی را از پیشگویی تاریخی تشخیص دهند، به‌عبارت‌دیگر، تنها تاریخیگران (تاریخیگران ناامید) امکان دارد به چنین یأس منطقی دچار شده باشند.
-
۱۳۹۴-۰۸-۱۹ ۰۸:۴۲
نگاهی به نظریه‌های تبیین/ بخش نخست؛
نظریه‌ی تبیین همپل و انتقادهای استاندارد از این نظریه
به نظر همپل پاسخ دادن به سؤال «چرا» شامل مراجعه به یک واقعیت ورای تجربه نیست. همپل تبیین را در مفهوم معرفتی به کار می‌برد، در نظر او سؤال «چرا» عبارت از بیان نیاز به کسب کنترل پیش‌بینی‌شده‌ی تجارب آینده‌ی ما است و ارزش یک نظریه‌ی علمی می‌تواند برحسب توانایی آن جهت تولید این نتیجه باشد.
-
۱۳۹۴-۰۵-۱۷ ۰۹:۴۸
کارل گوستاو همپل؛
نقش قوانین کلی در تاریخ
در تاریخ نیز می‌توان به میزان هریک از شعب بررسی‌های تجربی، تبیین علمی برحسب فرضیه‌های عمومی مناسب یا نظریه‌ها که بخشی‌هایی از فرضیه‌های مربوط هستند به موفقیت دست یافت. این تز به روشنی در تضاد با این نظریه‌ی مأنوس در تاریخ است که بیان می‌دارد، تبیین واقعی و اصیل در تاریخ برحسب روشی انجام می‌گیرد که از نظر ویژگی‌هایش علوم اجتماعی را از علوم طبیعی متمایز می‌سازد که به روش فهم همدلانه معروف است.