به گزارش «فرهنگ امروز» به نقل از مهر؛ محمد تقی فهیم منتقد و کارشناس تئاتر درباره چگونگی بهره گیری از سینما به عنوان یک ابزار فرهنگی در ارائه مفاهیم دینی گفت: معتقدم که سینما عین زندگی است، بنابراین لازمه داشتن یک سینمای دینی این است که سینما نمایش دهنده زندگی مردم جامعه ما باشد.
وی ادامه داد: سینمای شناخته شده دنیا مثل هالیوود یا بالیوود توانسته با همین رویکرد توجه به ارزشهای جامعه خودش، مورد توجه قرار گیرد در غیر این صورت این سینما نه می توانست مخاطبان داخلی را به خود جذب کند و نه عرصه های جهانی را در دست بگیرد. از دیدگاه من اگر سینما بتواند زندگی مردم جامعه را به تصویر بکشد در ارائه مضامین دینی هم موفق خواهد شد چون دین از زندگی مردم جامعه ما تفکیک ناپذیر است.
فهیم متذکر شد: دین در مناسبات اجتماعی، فردی و گروهی مردم این سرزمین عجین شده است. مردم ما حتی با دین امید پیدا می کنند و دین باعث تداوم زندگی آنها می شود. همه فراز و فرودها و تلخی و ناکامی های مردم سرزمین ما در ساختار زندگی دینی شان تعریف می شود. از زمانی که کودکی متولد می شود زندگی اش با خواندن اذان در گوشش با دین عجین می شود تا زمان بلوغ و ازدواج و مرگ، اما متاسفانه چون سینمای ما با زندگی مردمش بیگانه است سینمایش هم از دین فاصله دارد.
وی یادآور شد: با این رویه هرچقدر به شکل مستقیم یا غیر مستقیم سفارش تولید فیلم دینی بدهیم چون هیچکدام از این آثار واجد احساس و عواطف دینی نیستند نمی توانند در جذب مخاطب موفق عمل کنند. مشکل سینمای ما فقدان ارتباط دائمی، مستمر و منسجم با مردم است. چون این سینما به دغدغه ها، اندیشه ها و اعتقادات مردمش بها نمی دهد.
این کارشناس سینما عنوان کرد: این رویکرد ابتدایی است که باید در سینما به آن پایبند باشیم اما مسئله دیگر این است که وقتی قرار است زندگی مردم را به نمایش بگذاریم و سینمای دینی داشته باشیم دینی عدالت گستر را که باعث شکل گیری جامعه ای سلامت است به تصویر بکشیم. چون دین ما دینی پویا و گسترده است دینی که در حکومت نقش دارد.
وی افزود: مردم ما دنبال عدالت و توجه به استعدادها و گرفتن حق و حقوقشان هستند بنابراین هنرمندان ما باید این نکته را مد نظر داشته باشند که اگر قرار است سینمای دینی که برگرفته از زندگی مردم کشورمان است را به نمایش بگذارند باید به این نکات و نمایش آنها توجه داشته باشند. دین با این تعاریف در مصدر امر قرار می گیرد چون این دین می خواهد حرف تازه و گفتمان جدیدی را به ما ارائه دهد.
فهیم ادامه داد: البته ارائه زندگی مردم و دغدغه هایشان در نهایت باید به زبانی دراماتیک ارائه شود. اگر فیلمی مبتنی بر تحقیق و پژوهش باشد خود به خود باید از داشته های مردمش به زبانی سینمایی بهره ببرد. پس بهتر است سینماگران ما به جای گرته برداری و کلیشه سازی سینمای نقاط دیگر دنیا به مردم خودشان توجه کنند.
این منتقد درباره برگزاری جشنواره هایی مثل عمار گفت: اگر جشنواره ای مثل جشنواره عمار می تواند در طول مدت زمان کمی بین مردم محبوبیت پیدا کند به این دلیل است که حرف دل مردم را می زند و به دنبال خواسته های مردم است چیزی که در سینمای ایران کمتر شاهدش هستیم. البته بیان نیازهای مردم نباید به شکل انفعالی و بدوی و عقب مانده به تصویر کشیده شود. ما نیازمند سینمایی هستیم که حس و حال و عاطفه داشته و خون در آن جریان داشته باشد.
وی درباره اینکه که بهره گیری از داستانهای تاریخی و مذهبی می تواند یک فیلم را به اثری دینی تبدیل کند گفت: استفاده از مضامین تاریخی و داستان های مذهبی یک شکل از سینمای دینی است. تولید فیلم های تاریخی هم مهم است اما این به مفهوم آن نیست که سینمای دینی را باید در سینمای تاریخی - مذهبی خلاصه کنیم.
وی درباره دسته بندی فیلم ها به آثار دینی و غیر دینی گفت: ما می توانیم برای ایجاد رقابت فیلم هایی را که دینی تر هستند از بقیه آثار جدا کنیم اما اینکه بخواهیم کلا سینمای دینی را از سینمای غیر دینی و به اصطلاح هنری جدا کنیم درست نیست. به این شکل برخی از فیلمسازان ترجیح می دهند به این مقوله ورود پیدا نکنند چون انگ فیلمساز صرفا دینی رویشان می ماند. به این ترتیب مخاطبان و یا مسئولان ما هم تصور می کنند ساختن این نوع فیلم ها فقط وظیفه عده خاصی است بنابراین این کار دیگر دلی نیست. سینمای دینی در درجه اول باید دلی باشد. متاسفانه برخی خواسته یا ناخواسته خودشان را متولی سینمای دینی می دانند و در را به روی بقیه می بندند.
فهیم درباره تاثیری که سینمای غرب بر فیلمسازان ایرانی گذاشته است گفت: وادادگی و مرعوب شدن هنرمندان ما در مقابل غرب ریشه تاریخی دارد و سالهاست که نهادینه و فرهنگ سازی و تبدیل به یک جریان شده است. برخی فیلمسازان ما غرب را در همه زمینه ها بهتر و برتر می دانند و تقلید از سینمای غرب را فخر به حساب می آورند.
این مستند ساز متذکر شد: البته این حرف به معنای این نیست که ما با تجربه دیگران بیگانه باشیم. استفاده از تجربه دیگران عین ترقی است. نمی توان گفت که سینمای آمریکا سینمای ضعیفی است برعکس این سینما بسیار قوی و جایگاه ویژه ای در جهان دارد اما ما نباید به جای استفاده از تجارب آنها خودمان را صرفا وامدار سینمای غرب کرده و تبدیل به سرباز فرهنگی آنها شویم. بهره گیری از این تجارب رفته رفته سینمای ما را قدرتمند خواهد کرد.
فهیم در پایان صحبتهایش بیان کرد: اگر در هر نقطه از جهان یک سکانس از فیلمی هالیوودی و یا هندی را ببینیم به درستی تشخیص خواهیم داد که این فیلم ها متعلق به سینمای هالیوود یا بالیوود است اما فیلم های کشور ما اینطور نیستند و نمی توان ریشه های بومی را در آنها یافت. درنهایت معتقدم که استفاده از تجربه دیگران عین هوشمندی است اما مرعوب شدن باعث ناکامی می شود.
نظر شما