به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ «جریان‌های فکری در حوزه‌ی معاصر قم» نوشته سید محسن طباطبایی‌فر، اثری است نوانتشار که جریانی متکثر را در مجموعه‌ای واحد شناسایی می‌کند که نقشی بسیار در آینده فکری، سیاسی، اجتماعی و به‌ویژه دینی کشورمان دارد.

در بخشی از مقدمه این کتاب می‌خوانیم:‌ «گفت‌و‌گو درباره حوزه معاصر قم از چند جهت برای جامعه ما ضروری است. نخست بدان سبب که تحصیل‌کردگان آن یکی از مهمترین گروه‌های مرجع طی قرون اخیرند که همواره در عرصه‌های مختلف اجتماعی و سیاسی نقش داشته‌اند. دوم پشتوانه تاریخی سترگ این مجموعه است که هیچ نهادی توانایی هماوردی با آن را ندارد، چرا که از لحاظ علمی بر بسیاری از نهادهای علمی ایران متقدم است. همچنین از حیث استواری، قائم بر خود است و الگوی حوزه‌های علمی سایر کشورهاست. از بعد اجتماعی، یگانه نهاد جامعه مدنی در طول تاریخ ایران است. پیروزی انقلاب اسلامی بر این اهمیت افزود و حوزه را به بسیاری از گفت‌و‌گوهای جامعه‌شناسانه وارد کرد. این مجموعه هر قدر از بیرون یکدست و متلاطم دیده می‌شود همانند هر مجموعه علمی‌ـ‌پژوهشی دیگر در طول تاریخ، شاهد جریانات و مکاتب فکری مختلف بوده است که در تکاپوی علمی میان آنها حیات این شجره طیبه استمرار یافته است. یکدست دیدن پهنای اندیشگی حوزه قم امکان گفت‌و‌گو با آن را از جامعه می‌گیرد.» (ص ۷)

کتاب حاضر دربردارنده چهار بخش است که ۷ فصل را شامل می‌شود. خواننده، بخش اول را با عنوان «تمهیدات نظری» مطالعه می‌کند. فصل نخست در این بخش با عنوان «بیان موضوع» قرار دارد. نویسنده در این فصل، فرضیه‌ها و الگوی تحلیل را پیش‌روی خواننده قرار می‌دهد و در ادامه نیز روحانیت را بنا بر فضای پیش از انقلاب، فضای پس از انقلاب و بر اساس ضوابط خاص تقسیم‌بندی می‌کند. «چارچوب نظری» و «مفاهیم»، دیگر عناوین این بخش‌اند.

«جریان اجتهادی»، عنوان بخش دوم کتاب است. در این بخش دو فصل با عناوین «مکتب اجتهاد سنتی» و «مکتب اجتهاد پویا» قرار دارد. در این دو فصل، مجتهدان فقه سنتی و فقه پویا و روش‌های آنها مورد بررسی قرار می‌گیرند.

بخش سوم کتاب، عنوان «جریان نص‌گرا» را بر خود دارد. در این بخش فصل‌های چهارم و پنجم قرار گرفته‌اند. نویسنده عنوان فصل چهارم را «عدم توجه به عقلانیت (نسل اول مکتب تفکیک)» و عنوان فصل پنجم را «توجه نسبی به عقلانیت» نهاده است. در این دو فصل، نسل دوم مکتب تفکیک (نوتفکیکیان)،‌ جریان ضدیت با مفاهیم جدید (تجدد‌ستیزان)، جریان اسلام تبرایی (ولایتی‌ها) و جریان بازگشت به قرآن را بررسی کرده و به توصیف آنها پرداخته است.

بخش چهارم و پایانی این کتاب «جریان عقل‌محور» نام دارد. در این بخش «عقلانیت کلامی» در فصل ششم بررسی شده است. نویسنده در این فصل، تکلیف‌گرایی فلسفی و تمدن اسلامی (جریان فرهنگستان) را بررسی کرده است. در فصل هفتم ــ که دارای عنوان «عقلانیت فلسفی» است ــ نواندیشی حوزوی (جریان دموکراسی خواهی) و «جریان نواندیشی دینی» بررسی شده است.

«جمع‌بندی و برخی نتایج» و «منابع»، عناوین پایان‌بخش کتاب «جریان‌های فکری در حوزه‌ی معاصر قم» است.

«جریان‌های فکری در حوزه‌ی معاصر قم» در ۲۰۷ صفحه رقعی با شمارگان هزار نسخه، به بهای ۱۶ هزار تومان از سوی نشر نی به بازار کتاب‌های دینی راه یافته است.