به گزارش فرهنگ امروز به نقل از شستان؛ نشست خبری نخستین سالانه هنر طراحی کتاب ایران امروز ۶ مهرماه با حضور «مجید غلامی جلیسه» مدیرعامل موسسه خانه کتاب، «افشین داورپناه» معاون فرهنگی خانه کتاب و دبیر اجرایی این سالانه و «کامران افشین مهاجر» دبیر علمی این رویداد در محل سرای اهل قلم برگزار شد.

تاکید جلیسه بر شکل ظاهری کتاب و نقش آن در فروش بیشتر کتاب

«مجید غلامی جلیسه» به بازنگری در جوایز حوزه کتاب از جمله جایزه کتاب سال در سال گذشته تاکید کرد و در سخنانی گفت: یکی از حوزه‌های مغفول مانده در عرصه جوایز، بحث فیزیک و طراحی کتاب است. بیشتر جشنواره‌های حوزه کتاب، تکیه بر توجه‌شان به محتوا و مضمون کتاب نه مسائل کتاب‌آرایی و هنر طراحی کتاب است. اگرچه در چند دهه اخیر اتفاقات مثبتی در حوزه هنر طراحی کتاب به ویژه در کتاب‌های رده سنی کودک و نوجوان صورت گرفته، اما در سایر حوزه‌ها استفاده خاصی رخ نداده است. توجه به شکل و ظاهر کتاب، هزینه نیست بلکه نوعی سرما‌یه‌گذاری برای ترویج کتابخوانی محسوب می‌شود و در واقع شکل ظاهری کتاب می‌تواند نقش مهمی در فروش کتاب و به تبع آن، توسعه کتابخوانی داشته باشد.

کارگروه اولیه رسانه کتاب شکل گرفت/ تدوین پیش‌نویس آیین‌نامه سالانه هنر طراحی کتاب ایران

وی با بیان اینکه کم توجهی به شکل ظاهری کتاب در حوزه‌ کتاب‌های دینی، دانشگاهی و عمومی را بیشتر از سایر حوزه‌ها دانست و توضیح داد: پس از بازنگری در آیین‌نامه جوایز حوزه کتاب به ویژه جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران به این نتیجه رسیدیم که با برگزاری یک سالانه هم توجه تولیدکنندگان و هم توجه مخاطبان کتاب را به موضوع مهم ظاهر کتاب جلب کنیم. بنابراین کارگروه اولیه رسانه کتاب شکل گرفت و پیش‌نویس آیین‌نامه این سالانه تدوین شد؛ ضمن اینکه در سال گذشته هیات امنا و هیات مدیره خانه کتاب، برگزاری این سالانه را در سال ۹۴ مصوب کرد.

مدیرعامل خانه کتاب خاطرنشان کرد: شورای سیاستگذاری نخستین سالانه هنر کتاب طراحی ایران با مشارکت برخی از انجمن‌ها و تشکل‌ها از جمله انجمن تصویرگران کتاب کودک و نیز اتحادیه ناشران و همچنین برخی متخصصین حوزه طراحی گرافیک کتاب مانند آقایان مثقالی و سپهر تشکیل شد. همچنین در این جلسات پیش‌نویس آئین‌نامه مربوط به این سالانه بررسی شد و به تصویب شورای سیاستگذاری رسید.

وی ابراز امیدواری کرد که برگزاری اولین سالانه هنر طراحی کتاب ایران زمینه‌ای برای عطف توجه ناشران و تولیدکنندگان کتاب و همچنین مخاطبان کتاب‌ها به این حوزه باشد.

جلیسه ادامه داد: این سالانه به تدریج می‌تواند استانداردهایی را در زمینه کتاب‌آرایی و طراحی مناسب کتاب‌ها تدوین کند و آنها را در اختیار تولیدکنندگان آثار قرار دهد.

وی در پایان سخنانش درباره داوران این سالانه گفت: اعضای هیات داوران و هیات علمی نخستین سالانه هنر طراحی کتاب ایران تا پایان هفته جاری معرفی می‌شوند. همچنین در خصوص جوایز این سالانه فعلاً اظهارنظر نمی‌کنم اما قطعاً این جوایز، ارزشمند خواهد بود و ملاک ما هم بر ارزش‌گذاری آثار، صرفاً مباحث ریالی نیست.

افشار: استمرار این سالانه سبب رشد کیفی هنر طراحی کتاب می‌شود

در ادامه این نشست، «کامران افشار مهاجر» دبیر نخستین سالانه هنر طراحی کتاب ایران در خصوص معیارهای انتخاب آثار برتر در این سالانه گفت: مساله نخست، ارتباط منطقی و ارگانیک المان‌های طراحی کتاب با موضوع و جوهره اصلی آن است. قطعاً طراحی یک کتاب در حوزه سینما و فونت‌های آن با یک کتاب در حوزه پزشکی باید متفاوت باشد و یا کاغذی که برای یک کتاب با یک مضمون خاص انتخاب می‌شود، باید متناسب با موضوع و همچنین وجود یا نبود تصویر در کتاب باشد. در این سالانه، کتاب‌ها از جنبه‌های مختلف هنر طراحی کتاب و از سوی کارشناسان برجسته این حوزه، ارزیابی و داوری خواهند شد.

وی خاطرنشان کرد: اگر این سالانه استمرار داشته باشد، می‌تواند در رشد کیفی هنر طراحی کتاب در ایران نقش مهمی ایفا کند و خوانندگان کتاب‌ها به نکاتی که تا قبل از این در مطالعه آثار توجه نمی‌کردند، توجه کنند.

دبیر نخستین سالانه هنر طراحی کتاب ایران در ادامه بیان کرد: این سالانه به منظور بررسی محصولات طراحی گرافیک کتاب در ایران راه‌اندازی شده و قطعاً به بهترین طراحان گرافیک کتاب توجه دارد. در عین حال جایزه ویژه‌ای برای ناشر یا ناشرانی که این قبیل آثار را تولید کرده‌اند، تعلق خواهد گرفت.

وی همچنین درباره کتاب‌های قرآن و توجه این جشنواره به هنر طراحی در قرآن‌ها گفت: با توجه به اینکه این سالانه نخستین دوره خود را تجربه می‌کند و همچنین زمان اندک تا برگزاری آن باقی است، این موضوع می‌تواند یکی از بخش‌های جنبی این سالانه در دوره‌های بعدی‌اش باشد.

برگزاری اختتامیه و نمایشگاه آثار سالانه طراحی کتاب در هفته کتاب

«افشین داورپناه» معاون فرهنگی موسسه خانه کتاب و دبیر اجرایی نخستین سالانه هنر طراحی کتاب ایران نیز در این نشست گفت: اختتامیه این سالانه در هفته کتاب امسال در آبان ماه است و همچنین نمایشگاهی از آثار برگزیده در بخش‌های مختلف آن در همان مقطع برگزار می‌شود. فراخوان این سالانه تا بیست و پنجم مهرماه تعیین شده و چنانچه متقاضیان بیشتری برای آن وجود داشته باشد، ممکن است این زمان تمدید شود.

وی با اشاره به اینکه ممکن است یکی از علت‌های پایین بودن فروش کتاب در ایران، نامناسب بودن طراحی‌های کتاب‌ها باشد، بیان کرد: ما در این خصوص با مساله شیء‌وارگی روبرو هستیم؛ به این معنی که کتاب به منزله یک شیء تلقی می‌شود که هدف از تولید آن صرفاً فروش بیشتر در بازار است که این مساله به وفور کتاب‌های لوکس و دکوری هم می‌انجامد که درواقع نوعی بزک‌ کردن کتاب‌ها برای فروش بیشتر است. برخی از ناشران ما به این سمت رفته‌اند اما برخی هم از آن طرف بام افتاده‌اند؛ بسیاری از مولفان و ناشران ما، تنها هدفی که برای خود متصور هستند، چاپ کتابشان است و چندان هم با مسائل ظاهری و فیزیک کتاب توجه نمی‌کنند.

معاون فرهنگی خانه کتاب توضیح داد: کارشناسانی که برای ارزیابی آثار این حوزه تعیین شده‌اند، ۵۰ کتاب را به صورت رندوم انتخاب و بررسی کردند و مشخص شد که فونت مناسبی برای هیچ کدام از آنها انتخاب نشده است؛ لذا ما امیدواریم که این سالانه فضایی را ایجاد کند تا ما به وضعیتی مطلوب‌تر در ساخت ظاهری کتاب‌ها روبرو شویم. در اولین دوره این سالانه، کتاب‌های منتشر شده از ابتدای سال ۹۱ تا انتهای سال ۹۳ بررسی خواهند شد. پنج نفر متخصص در حوزه طراحی فوت برای ارزیابی این آثار انتخاب شده‌اند که چهار نفر هم شامل یک ناشر بزرگسال، یک ناشر حوزه کودک، یک مولف حوزه بزرگسال و یک مولف حوزه کودک در ارزیابی این آثار به گروه اصلی داور کمک می‌کنند.