فرهنگ امروز/ الهام نداف : یک سال از زمانی که بهروز افخمی سکان برنامه «هفت» را در دست گرفت، گذشت. در این یک سال، او به همراه تنها منتقدش، هر هفته جمعه شبها روبهروی مخاطب نشست و برای سینمای ایران ابراز نگرانی کرد. او از سینمای نصف و نیمه و فروش ناموفق فیلمهای روی پرده در گیشهها گفت، از بیارزش بودن جایزههای بینالمللی و از ناچیز بودن سینمای ایران در دنیا. حالا دیگر باید بپذیریم، برنامه «هفت» با همین ساختار و شکل و شمایل، جزیی از سینمای ایران است. به همین خاطر است که آنچه در تازهترین قسمت این برنامه اتفاق افتاد، دیگر شگفتزدهمان نمیکند. اینبار اما کارگردان جوان، تاب شنیدن حرفهای فراستی را نداشت و جدل با مسعود فراستی، دو طرفه بود. اصغر نعیمی اینروزها «سایههای موازی» را روی پرده سینماها دارد، فیلمی که تنها برگ برندهاش، حضور ابوالفضل پورعرب است و اتفاقا نقدهای فراوانی هم به این فیلم وارد است. او با حضور در برنامه «هفت» روبهروی فراستی نشست و در دقایق ابتدایی بحث، توانست با او همراه شود. نعیمی از فیلمنامه «سایههای موازی» به قلم سعید عقیقی گفت، فیلمنامهای که برای گرفتن پروانه ساخت، دچار تغییر شد: « تقریبا میتوان گفت عین فیلمنامه آقای عقیقی را کار کردیم منهای مضمون خودکشی انتهای داستان، که در زمان گرفتن پروانه ساخت با مخالفتهایی روبهرو شد و مجبور به تغییر آن شدیم. بنابراین بردن فیلم به فلاشبک دیگر موضوعیت نداشت و فیلم در نتیجه مسیر مستقیمی پیدا کرد. لذا به نظر اقتباس وفادارانهای است.» اما مسعود فراستی فیلم نعیمی و اقتباس این فیلمنامه از داستان داستایوسکی را در حد فاجعه نامید. او که در میان صحبتهایش، عنوان کرد «عقیقی عرضه این را نداشته در فیلمنامهاش شخصیت بسازد» از سوی کارگردان «سایههای موازی» به خاطر این ادبیات، مورد انتقاد قرار گرفت: «من خیلی مردد بودم تا به این برنامه بیایم. این درست نیست که به فیلمنامهنویس بگوییم عُرضه این را نداشته است. رسانه عمومی جایی است که وقتی ما در آن صحبت میکنیم باید مراقب باشیم از چه ادبیاتی استفاده میکنیم. فیلم من فیلمفارسی است! فیلمفارسی شرف دارد به اینکه مثل تو بنشینم جلوی تلویزیون از یک رانت و موقعیت مسمومی استفاده کنیم و بدانیم هیچکسی هم جوابی به ما نمیتواند بدهد. »
نعیمی در ادامه صحبتهایش خطاب به فراستی گفت: «مسعود! تو مسیری که میروی مسیر غمانگیزی است و آدم غمانگیزی شدهای! من دلم برایت میسوزد. از اینکه تو لذت میبری من را و فیلم مرا سخیف کنی، من ناراحت میشوم.»در ادامه این برنامه، فراستی منظور خود را از به کار بردن کلمه «عُرضه» توضیح داد. او عنوان کرد عرضه به معنی توان است و از نعیمی خواست به جای ناراحت شدن و استرس گرفتن به نقد فیلمش پاسخ دهد. کار به جایی رسید که روند برنامه «هفت» از مساله نقد فیلم خارج شد و نعیمی نیز کوشید با تمام قوا و با همان ادبیات فراستی، شخصیت او را نقد کند. او منتقد ثابت برنامه «هفت» را به حضور در این برنامه برای گذران معیشتش متهم کرد: «اگر همه فیلمها بد هستند چرا وقت خود را برای نقد آنها تلف میکنی؟ بالاخره ١٠ فیلم که ارزش نقد جدی را دارند. اگر مشکلت پول است من دستمزد حضورت در برنامه «هفت» را میدهم تا برای معیشت همه را خراب نکنی. فقط برای معیشت صحبت نکن. کار تو نفرتپراکنی است.» در میان این بحث دفاع و پا درمیانی بهروز افخمی هم بیتاثیر بود. به نظر میرسد، نعیمی تمام تلاش خود را به کار گرفت تا فراستی را متوجه کند لحن و کلماتی که برای نقد فیلمها در این برنامه به کار میبرد، در سینمای ایران کاربرد چندانی ندارد: «حرف من به فراستی این است که بالاخره باید راه فراری از این بنبست باشد. بنبستی به نام فراستی! چرا مسعود فراستی به خود اجازه میدهد درباره فیلم من توهین کند، اما من اجازه ندارم به او توهین کنم؟» فراستی نیز در مقابل این حرفها، سینمای ایران را به سینمای سوبسیدی لوسی تشبیه کرد که اگر در آن به کسی بگویی بالای چشمت ابروست، گریه میکند! اما آنچه لابهلای همه بحثهای درگرفته در برنامه «هفت» گم میشود، مساله رشد سینمای ایران و علل موفقیت و ناکامی آن است. «هفت» که میتواند استراتژی تعیین کند و از تریبون گسترده خود برای جهتدهی به سینماو مخاطبان آن استفاده کند، بیتوجه به جریان روز سینما، این روزها راه خود را طی میکند. برنامهای که میتواند با ٤٠ میلیون بیننده در میزان فروش فیلمهای روی پرده تاثیرگذار باشد، فرصتی برای سهمخواهی افراد محدودی است. به نظر میرسد، «هفت» بهروز افخمی، ماهیت سینمایی خود را از دست داده و در هفتههای اخیر تنها وجه سرگرمی خود را حفظ کرده است، با این وجود دو هفتهای است که بهروز افخمی در این برنامه از فروش کم سینمای ایران در طول این دو ماه ابراز نگرانی میکند. با بررسی فیلمهایی پرفروش و کممخاطب سینمای ایران در سال ٩٥، متوجه میشویم، برنامه «هفت» در سرنوشت فیلمهای روی پرده و موفقیت فروش آنها بیتاثیر است. به همین خاطر است که کمتر فیلمسازی به حضور در این برنامه تن میدهد.
روزنامه اعتماد
نظر شما