فرهنگ امروز/ سید حجت مهدوی سعیدی:
گزاف نیست اگر در مجموع گفته شود، امروز حال و روز دانشگاه‌های ما خوب نیست و حتی در سیطره انفعال و بی‌تدبیری‌های جاری، چندان رو به بهبودی و فرهیختگی هم نمی‌رود! امروز از هر سو چوب حراج به مدارک دانشگاهی زده شده و همه به سهم و زعم خود و به هر تقدیر در پی تصاحب و تملیک مدارک کذایی دانشگاهی‌اند! منزلت و اعتبار دانشگاه‌ها به ساختار علمی، منصه پویش‌ها و فرایند پژوهش‌های آن وابسته است. روشن است وقتی همه چیز در سطح شعار و صورت‌ها فرو می‌ایستد و در هر کوی و برزن چاپ پایان‌نامه‌ها، کتاب‌ها و مقالات داخلی و خارجی مزایده و بیزینس می‌شود و آن‌گاه که کپی‌برداری‌ها و انتحال و سرقت از ژورنال‌ها و مجلات علمی و پژوهشی از دانشگاه‌های کشورهای دیگر سر به رسوایی می‌زند و آنجا که تنبل‌ترین فرد، صاحب مدارک بالای دانشگاهی می‌شود، پیداست کزین میان چه خواهد برخاست! تازه کثیری از پروژه‌ها و پژوهش‌های معتبر صورت‌گرفته دانشگاهی نیز کمترین نسبت و وجاهتی با نیازها و حاجت‌های اصلی کشور ما برقرار نکرده و نمی‌کند! به لحاظ نرم و ضوابط و استانداردهای جهانی، رتبه‌بندی‌ها و وضعیت عمومی آموزشی و پژوهشی، در حال ریزش و فروکاستن است! وظیفه دولت اعتدال و وزیر جدید آن در آموزش عالی، بیش از آن است که در بادی امر به نظر می‌آید. دولت باید با گاه‌شمار و در شتابی موزون و اهتمامی مضاعف جلوی این فاجعه را بگیرد. البته- جز مواردی استثنائی- موقعیت نگران‌کننده دانشگاه‌های کشور فی‌نفسه برای خود علل و موجبات آشکار و پنهانی دارد که واکاوی و تشریح همه سویه‌های آن در مقال مجمل کنونی نمی‌گنجد! فقط همین قدر اینجا می‌توان گفت؛ بی‌هیچ تردید، مسیر رشد و توسعه همه‌جانبه جوامع انسانی قهرا از رهگذر دانشگاه‌های معتبر آن می‌گذرد. پاره‌ای از مشکلات و مسائل پروبلماتیک کنونی دانشگاه‌ها به علت وجود اشخاصی است که امروز غالبا از صف و صنف مسئولان ادارات متوقعانه به اتاق صدور مدارک درآمده و برای خود مدارک بالایی آن هم در رسته‌های نخبه دست‌وپا کرده‌اند!
سال‌ها پیش که مسئولیت یکی از واحدهای دانشگاهی کشور را بر عهده داشتم، بالحس و الاعیان می‌دیدم که چگونه افرادی شاغل و گاه بازنشسته و برآمده از ادارات و سازمان‌های دیگر با استفاده از لابی‌ها و ویژه‌خواری ممتد خود ضرورتا با اعمال تهدید و بعضا تطمیع! به دانشگاه می‌آیند و دفعتا یا تدریجا، کرسی ریاست و سکان مسئولیت‌های کلان آن را برعهده می‌گیرند و به طرفة‌العینی نیز به درجه استادی تمام واصل و نائل می‌شوند و بالطبع، ده‌ها پژوهش بی‌مایه و کتاب‌های بنجل هم از خود در سطح کشور به نمایش و همایش می‌گذارند! تحقیقا، محور اصلی توسعه داخلی و بیرونی هر کشوری پرنسیب‌های دانشگاه‌های آن کشور است. دانشگاه‌ها برای اثرگذاری در رشد و توسعه پایدار جامعه با متد و فرایند طبیعی خود جلو می‌روند. با وجوه آسیب‌شناسانه، برای برون‌رفت از آشفتگی موجود باید هرچه زودتر و سریع‌تر، با برگشت به تعهدات و اتخاذ جهاد علمی، کاستی‌ها و ناراستی‌های پیش‌رو را رفع و پایگاه جهانی دانشگاه را مجددا تحصیل کرد. نمی‌توان سطوح و صنوف علمی دانشگاه را به ملعبه و مضحکه گرفت! دانشگاه برای اینکه بر طریق معهود خود باز افتد و فرایندها و فونکسیون‌های منطقی خود را دقیقا و عمیقا سپری کند، باید اداره آن به دست عالمان و پژوهشگران عالی‌رتبه بیفتد، کسانی بسیار که بیش از دیگران اهلیت و دغدغه نجات دانشگاه و ارتقای آن را در سر می‌پرورانند. می‌گویند روزی فیلسوف آلمانی به دولت زمانه خود چنین نامه‌ای نگاشت؛ گر عالی‌جنابان بگذارند، دانشگاه خود، کار خود را بهتر از هر کس دیگر می‌تواند انجام دهد.
روزنامه اعتماد
نظر شما