به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ دوازدهمین نشست از سلسله نشست‌های «بر خوان سعدی» از سوی «انجمن فرهنگ و ادب شیراز» و با همکاری سازمان اسناد و کتابخانه ملی مرکز فارس و مرکز سعدی‌شناسی در «سرای سخن» سازمان اسناد و کتابخانه ملی مرکز فارس برگزار شد.
در این نشست سیدمحمدهادی حسینی به تطبیق اشعار سعدی بر اساس تعریف شعر پرداخت و گفت: زیبایی‌آفرینی با زبان را که همان سرودن شعر تعبیر کرده‌اند در زبان سعدی به جهت سهل و ممتنع بودن اشعارش در اوج زیبایی‌آفرینی دانسته‌اند. واژگان انتخابی سعدی به دلیل مهارت او در انتخاب آرایه‌های ادبی منحصر به فرد است.
او در ادامه افزود: آرایه‌های ادبی استفاده شده در اشعار سعدی اصلا تصنعی نیست. به عنوان مثال آرایه تکرار در این بیت: اگر لذت ترک لذت بدانی/ دگر لذت نفس، لذت ندانی، گویا لذت‌های به کار برده در این بیت دارای معانی گوناگونی هستند یا به عبارتی از نظر درجه‌بندی با هم متفاوت هستند.
حسینی در ادامه سخنان خود گفت: سعدی هنرمندی زیباآفرین است و به زیبایی زبان کاملاً آگاه است و قدر زبان را می‌داند. سعدی می‌تواند خود تاریخی باشد برای تاریخ ادبیات ما. می‌توان گفت تاریخ ادبیات پیش از سعدی و تاریخ ادبیات پس از سعدی، چرا که حتی حافظ شاعر بزرگ و نامی ایران هم وام‌دار سعد‌ی‌ست. گویا تمام اشعار سعدی در قالب‌های گوناگون رباعی، مثنوی، غزل، قصیده و... قرار بوده که نماینده اشعار فارسی باشد.
حسینی همچنین افزود: دومین جنبه از زیبایی‌شناسی شعر، آشنایی‌زدایی است که در آثار سعدی بسیار بارز است. به عنوان مثال بیت: به پایان آمد این دفتر/ حکایت هم‌چنان باقی که در ظاهر ختم دفتر را عنوان می‌کند، اما مطلع شعر می‌باشد. اینکه نظریه‌پردازان معاصر حوزه نقد ادبی، آشنایی‌زدایی را به عنوان جنبه‌ای در شعر و آثار ادبی بیان می‌کنند، این موضوع قرن‌ها پیش در شعر سعدی نمود پیدا کرده است.
گره‌خوردگی عاطفه و تخیل، ویژگی دیگر شعر سعدی است که حسینی در توضیح آن افزود: عشق و احساس و عاطفه از ارکان وجودی انسان هستند و سعدی این مبانی را چنان با تخیل در می‌آمیزد که شیرین‌ترین و هنری‌ترین کلام آفریده می‌شود. به عنوان مثال: هزار جهد بکردم که سرّ عشق بپوشم/ نبود بر سر آتش میسرم که نجوشم.
وی همچنین گفت: جنبه‌های اخلاقی موجود در اشعار سعدی، پیام‌رسان شعر اوست. بر این اساس، بوستان و گلستان گنجینه‌ای از پیام‌های اخلاقی است که در کمال زیبایی و دلنشینی در داستان و داستانک‌های سعدی و حتی در قصایدش شجاعانه بدان پرداخته، چنان‌که در خطاب به ملوک دورانش می‌گوید: به نوبتند ملوک اندر این سپنج‌سرای/ کنون که نوبت توست ای ملک به عدل گرای.
این استاد دانشگاه در انتها گفت: سعدی از عناصر بیان شده در قصاید مربوط به زیبایی طبیعت هم، برای گفتن پند و اندرزاستفاده کرده: تا کی آخر چو بنفشه سر غفلت در پیش/ حیف باشد که تو در خوابی و نرگس بیدار.
ویژگی‌های موجود در آثار عرفا در آثار سعدی نیز قابل مشاهده است همچون ویژگی محاکاتی (رمزی) در منطق‌الطیر،ویژگی استنادی (نقلی)در مثنوی و... ،ویژگی استدلالی (عقلی)در جواهرالقرآن،و ویژگی پارادوکسی (شطحی).
نظر شما