فرهنگ امروز: احمد تهوری مدیر روابط عمومی انتشارات ققنوس در پاسخ به این پرسش که برای انتخاب و نشر کتاب‎ها، ناشران محتوا را چگونه بررسی می‎کنند، گفت: قاعدتا هر ناشری باید کارشناس مربوطه را برای بررسی محتوای کتاب، در اختیار داشته باشد. و معمولا ناشرانی که به صورت حرفه‎ای کار می‎کنند در چنین شرایطی در حال فعالیت هستند. اگر غیر از این باشد اتفاق مثبتی برای نشر رخ نمی‌دهد. به همین خاطر الان ما در نشر ققنوس در حوزه‎های مختلف فلسفه، تاریخ، روان‎شناسی، حقوق و ادبیات‎داستانی، کارشناسانی هستند که ما را راهنمایی می‎کنند و مشورت می‎دهند. با راهنمایی و مشورت آن‎ها کتاب ارزیابی و انتخاب می‎شود؛ و اگر تایید شد ناشر با این پدیدآورندگان به عنوان صاحب اثر قرارداد می‎بندد. البته گفتم این برای ناشران حرفه‎ای است. هم‏چنین در بازار نشر ناشرانی هستند که ممکن است این شرایط را دارا نباشند و از کتاب ارزیابی اولیه‎ای داشته باشند و به هر دلیل آن را چاپ و یا رد بکنند.

مدیر روابط عمومی نشر ققنوس درباره این‏که ارزیابی اولیه در انتشارات بر عهده‎ی کیست، گفت: در انتشاراتی که کار حرفه‎ای نمی‎کنند و بررسی تخصصی ندارند، معمولا ناشر کار را به همکار ویراستارش می‎دهد و یا به هر کسی که به نوعی در آن حوزه اطلاعات اولیه‎ای داشته باشد. اما ققنوس و ناشرانی که به طور حرفه‎ای کار می‎کنند، معمولا گروه مشاورین این کار را انجام می‌دهند که در هر حوزه مشخص شده است.

وی درباره‎ی مولفه‎ها و شاخص‎های انتخاب کتاب این‎که بر مبنای شهرت مولف صورت می‎گیرد یا خیر، گفت: ققنوس از هر گروهی که برای انتشار کتاب‎شان به دفتر نشر می‎آیند، استقبال می‎کند؛ چه آن‎هایی که معروف و صاحب‎اثر هستند و چه آن‎هایی که گمنام هستند و برای اولین بار می‎خواهند اثری را ارائه بدهند. ملاک برای ما هر دوگروه است. یعنی به اثر اولی‎ها هم نگاه می‎کنیم، چون موجب کشف استعدادها و کارهای جدیدی در آن‎ها می‎شود. کما این‎که در طول این سال‎ها ما کسانی را به بازار نشر معرفی کردیم که برای اولین بار اثرشان به چاپ رسیده بود. ولی خب کسی که صاحب نام و صاحب کرسی باشد و نیز معروف باشد، هم دور از چشم ما نیست.

تهوری درباره‎ی انتخاب کتاب‎هایی از مولفی معروف با موضوعاتی که قبلا درباره‎ی آن‎ها زیاد کار شده باشد، آیا ناشر رد می‎کند یا خیر، گفت: موضوع های تکراری بستگی به کشش بازار دارد. بازار کتاب اگر کشش داشته باشد، در حوزه ترجمه این اتفاق می‎افتد. ولی اگر بازار کشش نداشته باشد، از دستور کار خارج می شود.

وی منظور از کشش را نیاز عنوان کرد و گفت: اگر در جامعه  نیاز به آن موضوع باشد حتا اگر قبلا کار شده باشد و موضوع تکراری باشد، کتاب وارد چرخه‎ی چاپ و نشر می‏‎شود. فروش کتاب، مخاطب کتاب این‎که موضوع بین خوانندگان کتاب، طرفدار داشته باشد، معمولا دغدغه‎ی ناشران است. ولی اگر کتابی نیازی از مخاطبین را تامین نکند، چه لزومی به چاپ آن است.

مدیر روابط عمومی و کارشناس نشر ققنوس درباره‎ی تجاری شدن این نهاد فرهنگی، گفت: من این حرف را تکذیب نمی‎کنم. کما این‎که نشر قبل از این که موسسه فرهنگی باشد یک بنگاه اقتصادی است؛ این را باید توجه داشته باشیم. به هر حال نهادهای فرهنگی در جامعه فقط ناشرین نیستند. ناشرین بنگاه‎های اقتصادی هستند که به سود و برگشت سرمایه‎ی خودشان هم توجه می‎کنند و در کنار آن، تولید آثار فرهنگی هم بر عهده‎ی این گروه است. به همین خاطر اگر قرار باشد ناشر، کتابی را چاپ کند، و به نوعی در انبار خاک بخورد و هزینه‎های انبارداری را نیز بدهد و با توجه به این تیراژ پایین کتاب در کشور، شاید اتفاق خوبی رقم نخورد؛ ناشر حق دارد گاهی‎اوقات از انتشار کتابی به واسطه‎ی نداشتن سود صرفه‎نظر کند.

تهوری در این‎باره ‎که آیا نقش تجاری ناشرها در حال حاضر پررنگ‎تر از نقش فرهنگی آن‏ها نشده است، گفت: برای بعضی از ناشرها بله و برای برخی دیگر خیر. چون در حال حاضر صنعت نشر در ایران با بحران مواجه است. دیگر ما خیلی روال رونق را در بازار کتاب نداریم. بحث ممیزی، مجوز، گرانی کاغذ، کپی‎رایت و بحث قیمت‎گذاری کتاب، تمامی، موارد تعیین‎کننده روند چاپ در ایران هستند. این موارد هر کدام مولفه‎هایی هست که باید درباره‎ی آن‎ها صحبت شود. من منکر این نیستم که ناشرین به فکر سودشان هستند، ولی در کنارش باید توجه بکنید که ناشرین کتابی را که با سرمایه‎ی خودشان چاپ می‎کنند، به هر حال باید به طور قطره چکانی پول آن برگردد. با این وضع گرانی کتاب که پیش می‎رویم، کم‎کم کتاب به عنوان یک کالای فرهنگی از سبد خانوار خارج می‎شود و دیگر کسی کتاب نمی‎خواند و کتاب نمی‎خرد. توجه کنید این موضوعات همه حکایت از مشکلاتی دارد که روز به روز بیش‎تر می‎شود. به همین خاطر باید به موضوع به دیده‎ی انصاف و بی‎طرفی کامل نگاه کرد.

احمد تهوری در خصوص گلایه و شکایت برخی مولفان از تغییر قیمت‎ها بر روی جلد کتاب‎ها پس از چاپ، گفت: این اتفاق در انتشارات حرفه‎ای کم می‎افتد یا اصلا اتفاق نمی‎افتد. ما خیلی موافق این موضوع نیستیم. کما این‎که ما الان قیمت کتاب‎هایی که در چاپ‎های قبل داشتیم را به همان قیمت به بازار عرضه کرده‎ایم. من منکر اتفاقاتی از این دست نیستم. به هر حال از بین 5000 ناشر، هر اتفاقی امکان دارد، رخ بدهد. ولی معمولا حرفه‎ای‏‌ها این کار را نمی‎کنند؛ چون به هر حال  ناشر در چاپ اول کتاب، سود خود را داشته است.