کوررنگی دینی یا کوررنگی اخلاقی؟ سروش دباغ

مقاله پیش رو را بیش از پنج سال پیش نگاشتم؛ اما بنا به ملاحظاتی از انتشارش منصرف شدم. طی دو سال اخیر، نویسنده محترم، همان مشی و روشی را که به تفصیل در این نوشتار نقد شده، به نحو دیگری در پیش گرفته و در نقد آراء برخی از نواندیشان دینی متأخر، از تعابیرِ «تجدیدنظر طلب» و «هسته سخت اسلام» استفاده کرده است.

روشنفکران و هنرمندان در دومین سالگرد انقلاب مشغول چه کاری بودند؟

روشنفکران و هنرمندان سال ۵۹ آثار مهمی عرضه کرده بودند. از ترجمه‌های مختلف گرفته تا ضبط سرودهای انقلابی. هر چندبرخی این افراد در سالهای بعد کاملا رویه خود را عوض و بعضا مقابل انقلاب ایستادند.

کتاب «هم شرقی، هم غربی» منتشر شد : تاریخ روشنفکری مدرنیته ایرانی؛ هم شرقی هم غربی

کتاب «هم شرقی، هم غربی» با واژگونه کردن این شعار ایران «نه شرقی، نه غربی» مدعی است که ایران مدرن به عنوان یک دولت-ملت همچون ایران پیشامدرن به مثابه یک امپراتوری هم از لحاظ فرهنگی و هم به لحاظ فکری «هم شرقی و هم غربی» بوده است.  

روشنفکری ما دچار تفرعن است/ ادبیات در گرگیاس، جمهوری، ضیافت و فایدروس

کتاب «در باب روشنفکری دینی و اخلاق» منتشر شد

کتاب «در باب روشنفکری دینی و اخلاق» عموماً مشتمل بر مصاحبه‌ها و نوشتارهای عمومی و مطبوعاتی سروش دباغ طی سال‌های اخیر است.

حرف حساب جواب ندارد/ لیبرالیسم محافظه‌کار در گفت‌وگو با مرتضی مردیها

مشکل اصلی در روشنفکرانی است که ادعای طرفداری از مستضعفین و بدبخت و بیچاره را دارند

سلبریتی‌های انتلکتوئل/ تاملی درباره رابطه شهرت و کار روشنفکری

می‌توان در کنار نقد رادیکال این فضای هژمونیک ایجاد شده از امکانات فضای جدید بهره برد و با استفاده از شهرت به کار روشنفکری پرداخت چنانکه در روزگار ما اسلاوی ژیژک با همه انتقادهایی که به او وارد می‌شود و برخی او را به طعنه «الویس پریسلی عرصه فرهنگی» می‌خوانند از حضور جدی در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی ابایی ندارد و مقالات و گفتارهای انتقادی خود را خلق و عرضه می‌کند.

اروپا هنوز در آتش فاشیسم میسوزد/انتقام از روشنفکرها با رمان پلیسی

رمان «رودهای ارغوانی» نوشته ژان کریستف گرانژه دربردارنده مواضع انتقادی این‌نویسنده و گزارشگر فرانسوی درباره روشنفکران غربی است که کارشان در نتیجه افراط به نژادپرستی و جنایت می‌انجامد.

آزاد ارمکی: دغدغه شریعتی روشنفکری است، نه دانشمندی/ جامعه‌شناس یا اسلام‌شناس؟

تقی آزاد ارمکی گفت: در آثار شریعتی او را یک اسلام‌شناسی می‌بینید که دانش او بیشتر دانش جامعه‌شناسی و تاریخ تمدن و فرهنگ است. همین مسأله به نوعی شریعتی را دوزیست و دوگانه کرده است.

معرفی و بررسی دوره سه جلدی «چشم‌اندازهای فرهنگ معاصر ایران»/ پرسش از چیستی و چرایی مشکلات فضای روشنفکری و اندیشه ایران

فاضلی و کلانی در «چشم‌اندازهای فرهنگ معاصر ایران» دست به کار مهمی زده‌­اند و سعی کرده‌اند راهی برای یکی از مهم­ترین مشکلات فضای روشنفکری و اندیشه ایران که همانا عدم گفت‌وگوست بگشایند.

فیرحی درباره فقه و روشنفکری دینی، ضرورت پل‌سازی سخن می‌گوید

داوود فیرحی در لایو اینستاگرام درباره «فقه و روشنفکری دینی، ضرورت پل‌سازی» سخن می‌گوید.

وقتی سروش به عقاید خود ملزم نیست/ حمله روشنفکری به مفاتیح الجنان

داود مهدوی زادگان گفت: جریانات روشنفکری با هر ذوق و سلیقه‌ای در مواجهه خصمانه با شیخ عباس و مخصوصاً کتاب مفاتیح الجنان بوده‌اند به طوری که کسروی روزی را برای سوزاندن مفاتیح تعیین کرد.

دلیل این‌همه معارضه روشنفکرانه با سعدی چیست؟

چرا روشنفکرانی که در ظاهر آن همه حرمت، مثلا، برای فردوسی و خیّام و حافظ و حتّی مولوی قایل شده‌اند، این‌گونه در برابر سعدی صف‌آرایی کرده‌اند؟ یادداشت محمدرضا ترکی استاد ادبیات دانشگاه تهران را در این باره بخوانید.

پایان روشنفکری/ نگاهی به وضعیت روشنفکران ایران در عصر «پایان‌ها»

آل‌احمد و شریعتی هر دو روشنفکرانی فعال، اهل ایدئولوژی و درگیر مبارزه سیاسی از طریق عمل نوشتن و سخنرانی بودند اما سخن روشنگرانه کانت «دلیر باش در به کار گرفتن فهم خویش» یا «شجاعت دانستن داشته باشد» درباره آن دو صدق نمی‌کند.

نسبت جلال آل‌احمد با ادبیات و جامعه روشنفکری در ​گفت‌وگو با محمد کشاورز؛ اثرگذاری آل‌احمد بر جریان ادبی ایران «ناچیز» بود

آل‌احمد چه تأثیری بر جامعه روشنفکری و همچنین جریان ادبی ما گذاشته است؟ آیا او بیشتر یک نویسنده بود یا روشنفکر؟ محمد کشاورز به این پرسش ها پاسخ می‌دهد.

روشنفکری یا ادای روشنفکری؟

یادداشت محمود دولت‌آبادی به عنوان میدان‌دار عرصه روشنفکری در ستایش مقام شهید قاسم سلیمانی با واکنش‌های متفاوتی روبه‌رو بود و این سوال را ایجاد کرد که آیا دولت‌آبادی به‌عنوان یک روشنفکر باید در چنین برهه‌ای سکوت می‌کرد یا به بیان دیدگاه‌های سیاسی خود از اتفاقات کشور و منطقه می‌پرداخت.

گفتاری از بیژن عبدالکریمی؛ روشنفکران ایرانی و آدرس‌های عوضی/ هنوز جامعه شناسی نداریم!

عبدالکریمی در نشست نقد و بررسی مستند «تئوریسین خشونت» با بیان اینکه روشنفکران آدرس غلط به جامعه می‌دهند، گفت: در جامعه ما چیزی به نام جامعه‌شناسی در معنای اصیلش هنوز ظهور و بروز نیافته است.

نشست روشن فکری و دین‌داری برگزار می شود

نشست روشن فکری و دین داری با حضور علیرضا شجاعی زند و علیرضا علوی تبار ۲۰ آذرماه در انجمن جامعه شناسی ایران برگزار می شود.

انتشار کتاب تجدد اندیشی ایرانی نوشته احسان تاجیک 

کتاب تجدد اندیشی ایرانی نوشته احسان تاجیک بزودی توسط انتشارات نظری منتشر می شود.

روشنفکر ایرانی از پشت عینک غربی‌ به سنت نگاه می‌کند/ محافظه‌کار واقعی کیست؟

علی علی‌حسینی می‌گوید: برای غربی‌ها سنت امری نیست که باید کنار گذاشته شود، ولی تلقی ما در ایران این است که اگر می‌خواهیم مدرن شویم باید سنت را کنار بگذاریم. این همان خطایی است که پاشنه آشیل ما در رسیدن به مدرنیته است.

نوشتاری از سیدیحیی یثربی؛ چه کسی روشن‌فکر نیست؟!

اساس کار جریان روشن‌فکری بر این است که فکر و خردورزی را توسعه دهد. اما روشن‌فکرنمایان تنها به تحریک احساسات و عقده و انتقام می پردازند، لذا هرگز از نظر توسعه فکر و فرهنگ سازنده نیستند.

پارسا: بین روشنفکری زرد و کتاب‌های عامه‌پسند فلسفه رابطه علی نیست/ جایی که فلسفه شرافتش را از دست می‌دهد

کارشناسان حاضر در میزگرد «ساده‌سازی و عامه‌سازی کتب فلسفی» بر این باورند که مرزی بین روشنفکری زرد و آگاهی مقدماتی و اندیشیدن، با خواندن کتاب‌های فلسفی ساده و عامه‌پسند وجود دارد.

یادداشت وارده؛ به بهانه یادبود، به دلیل قصور: گذری بر زندگی متفکر تنها و تأملی بر وضع اسفناک روشنفکری در ایران

محسن قانع بصیری بسیار دقیق نیازهای حال حاضر جامعه ایرانی را درک کرده بود. عجب آنکه آخرین آثارش در نقد جریان روشنفکری و نیز وضعیت دموکراسی در ایران دقیقاً نشان از این واقعیت دارد.