نام کتاب: درباره نقد (گذری بر فلسفه نقد)
نویسنده: نوئل کارول
مترجمان: صالح طباطبایی
ناشر: نی
چاپ: ۱۳۹۳
تعداد صفحات: ۲۳۸ صفحه
قیمت: ۱۲ هزار تومان
فرهنگ امروز: واژه «نقد» در اصل به معنای محک زدن به قصد ارزیابی است که این مفهوم ضمنی را می‌رساند که دغدغه اصلی منتقد باید ارزیابی اثر باشد. اما چندی است چنین برداشتی از نقد در میان نظریه‌پردازان نقد و منتقدان غربی چندان طرفداری ندارد. نوئل کارول، استاد برجسته فلسفه تحلیلی در کتاب «درباره نقد» که نشر نی آن را به تازگی منتشر کرده است بر آن است با مرور دوباره فلسفه نقد یا «فرانقد» ارزیابی را به جایگاه پیشینش در نقد بازگرداند. کتاب با بیانی روشن و با استناد به مثال‌های فراوانی از ادبیات و هنر این هدف را پی می‌جوید.
این کتاب تمرینی است در فلسفه نقد یا «فرانقد» چنان‌که زمانی به این نام خوانده می‌شد. این شاخه‌ای از فلسفه هنر (یا زیبایی‌شناسی) است که موضوع بحثش نقد هنرها است.
نویسنده در مقدمه می‌گوید «به نظرم، میان این کتاب و کوشش‌های معاصر دیگر برای کند‌وکاو در حوزه نقد تفاوت‌هایی شایان‌ذکر وجود دارد. یکی از این تفاوت‌ها آن است که بسیاری از آن کتاب‌ها از فصولی مختص به شرح‌وبسط مکاتب نظری گوناگونی، چون روان‌کاوی لاکانی، نظریه نقد سبک فرانکفورتی، ساختارشکنی دریدایی یا نظریه ریزومی دلوز شکل گرفته‌اند. هر یک از این نظریات شیوه‌ای کلی از نقد را پیشنهاد می‌کنند که به ظاهر بر هر اثری قابل تطبیق و بدیلِ یکدیگرند. موضوع کتاب‌هایی که به تلخیص رویکردهای نقادانه در این سطح از کلیت می‌پردازند، نظریه‌ها است ـ نظریه‌هایی درباره شیوه اجرای نقد، از جمله تشخیص آن‌چه باید هنگام نقد مراقب آن باشند. در مقابل، کتابم نه درباره نظریه‌ای در نقد است و نه خلاصه‌ای از نظریه‌های رایج نقد، بلکه درباره فلسفه نقد است. فرقش چیست؟ این کوششی است برای کند‌وکاو در شالوده‌های هر کاربست نقادانه، خواه متأثر از نظریه‌ای باشد و خواه نباشد. شاید یک روش برای فهم تفاوت مورد نظر این باشد: نظریه‌ای در نقد (مانند مارکسیسم آلتوسری) به ما می‌گوید که چگونه هر اثر هنری را تفسیر کنیم، حال آن‌که دغدغه من، از میان چیزهای مختلف، ماهیت و قیود لازم برای هر چیزی است که باید به شیوه‌ای قانع‌کننده بپذیریم که نمونه راستینی از تفسیر است، از جمله آن تفسیرهایی که برخاسته از نظریه‌هایند.»
کتاب چهار فصل دارد که عناوین آن به ترتیب «نقد همچون ارزیابی»، «آن‌چه مورد نقد قرار می‌گیرد: متعلق نقد»، «اجزای نقد (منهای یک)، ارزیابی مسائل و چشم‌اندازها» است.
نظر شما