به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایسنا؛ دکتر علی گزنی در این باره اظهار کرد: کسب مرجعیت علم و فناوری دنیا و تبدیل علم به ثروت و قدرت با حفظ ارزش‌های اسلامی هدف اصلی سیاست‌های کلان علم و فناوری ابلاغی توسط مقام معظم رهبری است؛ هدفی که در قانون برنامه ششم توسعه و نقشه جامع علمی نیز مورد تاکید قرار گرفته است. مبتنی بر این اسناد کمیت، کیفیت/اثرگذاری و تعاملات علمی از ابعاد مهم توسعه علمی محسوب می‌شوند که البته این ابعاد در سطح دنیا نیز همان اهمیت را دارند.

وی افزود: جمهوری اسلامی ایران در پرتو اراده، سیاست‌گذاری، مدیریت و سرمایه نیروی انسانی، حدود یک دهه است که پا به عرصه علم بین‌الملل گذاشت و به همین دلیل ایران را یک کشور نوظهور علمی می‌نامند. اطلاعات کشورهای پیشرفته‌تر علمی بیش از یک قرن است که در پایگاه‌های علمی دنیا ثبت شده است و این کشورها در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ میلادی با هدف بهبود به مطالعه ساختارهای تولید علم‌شان پرداختند، امری که برای ما نیز اجتناب‌ناپذیر است.

وی افزود: تولید علم، نظریه‌پردازی، توسعه علوم پایه و تحقیقات بنیادی، ارتقای جایگاه جهانی کشور در علم، مرجعیت علمی، تبدیل ایران به قطب علمی جهان اسلام، دستیابی به علوم پیشرفته، گسترش همکاری و تعامل فعال، سازنده و الهام بخش در حوزه علم و فناوری با سایر کشورها و مراکز علمی و فنی معتبر منطقه‌ای و جهانی بویژه کشورهای اسلامی به همین شکل عینا در سند سیاست‌های کلان علم و فناوری مورد تاکید قرار گرفته‌اند که بر رشد کمیت، کیفیت/اثرگذاری و تعاملات علمی دلالت دارند و همچنین این محورها از جمله برنامه‌های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نیز هستند.

ایران رتبه نخست دنیا در رشد سهمی از کمیت علم دنیا را دارد

دکتر گزنی گفت: بر اساس اعلام پایگاه اسکوپوس، در سال ۲۰۱۶ حدود ۱.۸ درصد از علم دنیا متعلق به ایران بود که این رقم در سال ۲۰۱۷ به ۱.۹ درصد و در سال ۲۰۱۸ به ۲.۳ درصد رسیده است. محاسبه میزان رشد کمیت تولید علم بر اساس سهم کشورها از کمیت علم دنیا نشان می‌دهد رشد ایران در سال ۲۰۱۸ نسبت به سال ۲۰۱۷ حدود ۱۹ درصد است که بالاترین میزان در بین کشورهای برتر تولیدکننده علم است.

وی افزود: رشد سهم تولید علم کشور در سال ۲۰۱۷ نسبت به ۲۰۱۶ نیز حدود ۶ درصد است که بالاترین میزان رشد در بین کشورهای برتر تولیدکننده علم دنیا است.

وی ادامه داد: در سال ۲۰۱۶ میزان تولید علم کشور ۵۱ هزار و۲۳۹ مورد بود که به ۵۳ هزار و ۸۲۶ مورد در سال ۲۰۱۷ افزایش یافت. از ابتدای سال ۲۰۱۸ تاکنون نیز ۱۰ هزار و دو مدرک تولید کرده‌ایم. در سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۸ میزان کل تولید علم دنیا به ترتیب دو میلیون و ۸۷۴ هزار و ۳۷۶، دو میلیون و ۸۹۴ هزار و ۲۰، ۴۴۲ هزار و ۱۶۱ مدرک بوده است که اطلاعات سال ۲۰۱۸ در حال تکمیل است.

ایران بر اساس افزایش سهمش، پیشتاز رشد "کیفیت/اثرگذاری" علم دنیا شد

دکتر گزنی گفت: استنادها بیانگر میزان استفاده یا مرجعیت علم تولیدشده هستند. استنادها را بیش از آنکه شاخصی برای اندازه‌گیری کیفیت علم بدانند، شاخصی برای سنجش اثرگذاری علم تولیدشده می‌دانند، زیرا کیفیت به تنهایی نمی‌تواند علت اثرگذاری باشد.

وی ادامه داد: بر خلاف کمیت تولید علم که بعد از گذشت چندین ماه از یک سال نشر دیگر تغییری نمی‌کنند، استنادها با گذشت زمان همچنان افزایش می‌یابند. مثلا، مقاله‌ای که در سال ۲۰۰۵ منتشر شده است، می‌تواند همچنان تا سال ۲۰۱۷ نیز استناد بگیرد. از همین رو، تعداد استنادها به طور مرتب در حال افزایش هستند.

دکتر گزنی گفت: مقالات سال ۲۰۱۵ ایران ۲۰۴ هزار و ۲۵۱ استناد دریافت کرده‌اند، این مقدار برای مقالات سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۸ به ترتیب ۱۳۱ هزار و ۹۴۱، ۳۷۴۹۷ و ۴۴۵ استناد است. مقالات قدیمی‌تر همیشه نسبت به مقالات جدیدتر فرصت بیشتری برای دریافت استناد دارند، به همین دلیل مقالاتی که در سال‌های اخیر منتشر شده‌اند، نسبت به مقالات قدیمی‌تر استناد کمتری دریافت می‌کنند. تعداد کل استنادهای دنیا به مقالات ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸ به ترتیب ۱۲ میلیون و ۴۶۸ هزار و ۸۹۷، ۶ میلیون و ۴۶۲ هزار و ۶۱۶، یک میلیون و۵۰۵ هزار و ۸۶۵ و ۹۷۹۲ است.

وی افزود: سهم ایران از کل استنادهای دنیا طی سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸ به ترتیب ۱.۶، ۲، ۲.۵ و ۴.۵ درصد است. محاسبه میزان رشد استنادها بر اساس سهم ۲.۵ درصد سال ۲۰۱۷ به سهم ۴.۵ درصد سال ۲۰۱۸ نشان می‌دهد که رشد ایران حدود ۸۲ درصد بوده است.

وی افزود: بر اساس سهم ایران از کل استنادهای دنیا در سال ۲۰۱۷ به ۲۰۱۶ رشد ایران حدود ۲۲ درصد است. بر همین اساس، ایران در بین ۲۵ کشور برتر تولیدکننده علم در هر دو سال ۲۰۱۸ و ۲۰۱۷ از لحاظ رشد سهم تعداد استنادها، رتبه نخست دنیا را در اختیار گرفته است.

عضو هیات علمی مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری گفت: بر اساس رشد سهم استنادها در سال ۲۰۱۷ به ۲۰۱۶، بعد از ایران کشورهای چین، هند، ایتالیا، استرالیا و لهستان سهمشان از استنادهای دنیا افزایش یافته است و این روند برای سایر کشورهای دنیا یا ثابت بوده یا سهم آنها کاهش یافته است.