شناسهٔ خبر: 64250 - سرویس دیگر رسانه ها
نسخه قابل چاپ

نگاهی به کتاب «فلسفه برای همه»: از دریچه ذهن فیلسوفان

«فلسفه برای همه» در پی این است که خوانندگان را با جهان فلسفه و پرسش‌های فلسفی آشنا کند، پرسش‌هایی مانند شناخت چیست؟ عینی بودن یا ذهنی بودن اخلاقیات چگونه است؟ آیا باید از قانون پیروی کرد؟ آیا نظریات علمی معطوف به حقیقت‌اند یا تنها ابزاری جالب توجه برای کسب داده‌های قابل مشاهده محسوب می‌شوند؟

از دریچه ذهن فیلسوفان

به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ «فلسفه برای همه» کتابی است به قلم جمعی از نویسندگان از جمله «متیو کریسمن» و «دانکن پریچارد» که با ترجمه مریم تقدیسی و توسط انتشارات ققنوس وارد بازار نشر شده است. متیو کریسمن نویسنده اصلی این کتاب، استاد فلسفه دانشگاه ادینبورگ اسکاتلند است و تحقیقات او بر نظریه اخلاق، فلسفه زبان، معرفت شناسی و فلسفه سیاسی تمرکز دارد. همانطور که از عنوان کتاب بر می‌آید، «فلسفه برای همه» مخاطب خود را عموم در نظر گرفته و در پی این است که خوانندگان را با جهان فلسفه و پرسش‌های فلسفی آشنا کند، پرسش‌هایی مانند شناخت چیست؟ عینی بودن یا ذهنی بودن اخلاقیات چگونه است؟ آیا باید از قانون پیروی کرد؟ آیا نظریات علمی معطوف به حقیقت‌اند یا تنها ابزاری جالب توجه برای کسب داده‌های قابل مشاهده محسوب می‌شوند؟ آیا سفر در زمان امکان پذیر است؟ آیا ما از اختیار یا حق انتخاب برخورداریم؟ در پاسخ به این پرسش‌ها هر فصل از  کتاب به قلم نویسنده‌ای متفاوت نگارش و بر یکی از این موضوعات متمرکز شده است،  علاوه بر این در انتهای هر بخش، نویسندگان پرسش‌هایی را از ما می‌پرسند تا علاوه بر این که خواننده این اثر هستیم، خود نیز به فلسفه‌ورزی دست بزنیم.

دو نویسنده اصلی کتاب در پیشگفتاری که بر این اثر نوشته‌اند در مورد نحوه چینش مطالب این طور می‌گویند: «این ملغمه از بخش‌های مختلف فلسفه به منظور ارائه مقدمه‌ای جامع از این موضوع نوشته نشده است(ارائه مقدمه‌ای جامع در این زمینه مستلزم نوشتن کتابی بسیار مفصل‌تر است) این کتاب به منظور معرفی موضوعات جالبی که فلاسفه را به تامل واداشته و نشان دادن روش تفکرشان درباره این موضوعات تالیف شده است». در ادامه نگاهی اجمالی به فصول کتاب می‌اندازیم.

مروری بر فصل‌های کتاب
این اثر در 9 فصل اصلی سامان یافته است؛ در فصل اول با عنوان «فلسفه چیست؟» به معرفی کلی فعالیت فلسفه‌ورزی پرداخته شده و همین طور تفاوت میان پرسش‌های فلسفی از دیگر انواع پرسش توضیح داده می‌شود. یکی دیگر از موضوعات مورد اشاره این فصل، توضیح  روش معمول فلاسفه در ارائه پاسخ دقیق و نظام‌مند به پرسش‌های فلسفی است.  «اخلاقیات: عینی، نسبی یا احساسی؟» فصل دوم کتاب است و همانطور که از عنوان آن برمی‌آید به شاخه‌ای از فلسفه یعنی اخلاق و برخی دیدگاه‌های مهم درباره جایگاه آن اختصاص یافته است، در این فصل می‌خواهیم به پرسش‌هایی از این دست پاسخ دهیم که آیا می‌توانیم اخلاقیات را امری عینی و تابع واقعیت بدانیم یا باید آن را امری شخصی و احساسی به حساب بیاوریم؟

در فصل سوم با عنوان «آیا باید ملتزم به اطاعت از قانون باشیم؟» به فلسفه سیاسی و ضرورت یا عدم ضرورت اطاعت از قاونون و چرایی این بایدها و نبایدها پرداخته می‌شود. نویسندگان در فصل چهارم با عنوان «شناخت چیست؟ آیا ما از آن برخورداریم؟» به بررسی حوزه دیگری از فلسفه یعنی شناخت‌شناسی دست می‌زنند. در این بخش ماهیت شناخت مورد توجه قرار می‌گیرد و به پرسش‌هایی از این دست که آیا ما صاحب شناخت هستیم یا خیر، پاسخ داده می‌شود.

فصل پنجم کتاب با عنوان «آیا باید آنچه را می‌شنوید باور کنید؟» کمی متفاوت با بخش‌های پیشین است، در این فصل به موردی خاص در تاریخ فلسفه یعنی منازعه میان دیوید هیوم و توماس رید بر سر این که آیا و تحت چه شرایطی باید به شهادت دیگران در مورد مسائل اعتماد کنیم پرداخته شده و در ادامه سنت‌های فلسفی که از درون این مجادله بیرون آمده‌اند، توضیح داده می‌شود.

 «ذهن داشتن یعنی چه؟» عنوان فصل ششم کتاب است. در این فصل به مسائل محوری در مورد فلسفه ذهن پرداخته می‌شود که مهم‌ترین بخش آن پرسش از چیستی ذهن است. در فصل هفتم با عنوان«آیا ما دارای اختیار هستیم؟(و آیا این موضوع اهمیتی دارد؟)» یکی دیگر از شاخه‌های مهم فلسفه یعنی متافیزیک که در مورد ماهیت بنیادین واقعیت است پرداخته شده است. اختیار و اهمیت آن در زندگی بشر محور اصلی این فصل را تشکیل می‌دهد.

«آیا نظریات علمی واقعیت دارند؟» فصل هشتم کتاب است که فلسفه علم را مورد توجه قرار داده است. در این فصل علاوه بر پرداختن به ماهیت و اهداف فلسفه علم، سعی می‌شود به پرسش‌هایی مانند آیا هدف نظریات علمی پرداختن به واقعیت است یا تنها ساخت الگویی از لحاظ تجربی مکفی از پدیده‌ای قابل مشاهده پاسخ داده شود. سرانجام در فصل نهم و پایانی کتاب با عنوان «آیا سفر در زمان امکانپذیر است؟» دوباره به متافیزیک و امکان سفر در زمان باز می‌گردیم. همانطور که در خود کتاب هم اشاره شده است این مبحث نه تنها برای هواداران آثار علمی-تخیلی بلکه برای فلاسفه‌ای که ماهیت زمان و سایر ابعاد واقعیت، ذهنشان را مشغول کرده، می‌تواند جالب توجه باشد.
 
«فلسفه برای همه» به قلم جمعی از نویسندگان با ترجمه مریم تقدیسی در 260 صفحه، تیراژ 1500 نسخه و قیمت 32 هزار تومان به همت انتشارات ققنوس در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.
 
 

نظر شما