در نقد موضوع « تحریف قرآن» / حسن انصاری - بخش اول

درباره موضوع تحریف قرآن یک نکته بسیار مهم معمولا مورد غفلت قرار می‌گیرد و آن اینکه اگر از تحریف قرآن چه در مقام نقص و چه وجود اضافاتی بر قرآن ادعای پاره‌ای از غلات شیعه یا گروه‌های دیگری از میان غیرشیعیان بر وجود تحریف در سده‌های سوم قمری به بعد مقصود است، چنانکه آنچه در کتاب‌هایی مانند قرائات سیاری و مانند آن و پاره‌ای محدود از روایات کافی و کتب حدیثی دیگر می‌بینیم و مربوط به این دوره‌هاست طبعا این ادعاها به دلیل متاخر بودن گزارش‌های‌شان نسبت به زمان عمومی شدن مصحف رسمی قابل اعتنا نیست و حداکثر می‌تواند نشان دهد که این گروه‌ها سعی در تحریف قرآن داشته یا می‌خواسته‌اند با ادعای وجود تحریف در قرآن عقاید مذهبی خود را تحکیم کنند.

درس گفتارهای تاریخ اندیشه و تمدن اسلامی

درس گفتارهای تاریخ اندیشه و تمدن اسلامی توسط دکتر حسن انصاری، عضو هیئت علمی مؤسسه مطالعات پیشرفته پرینستون برگزار می شود.

حسن انصاری: «طبیعت» و ادبیات علمای مسلمان در سده دوم قمری

بخش عظیمی از کتاب‌های قرن دوم به پدیده‌های طبیعی و مادی همچنین انسان و بدنش اختصاص داشت، اما در گذار از سده سوم به چهارم از حجم این کتاب‌ها کم و توجه به امور انتزاعی بیشتر شد.

سنت های حدیثی و فکری نصیریه: از خصیبی تا طبرانی / حسن انصاری

ی از شاگردان خصیبی که در تحولات بعدی نصیریه در حلب و لاذقیه به دلائلی آثارش کم و بیش کمتر مورد استناد قرار می گرفت و به نظر می رسد نصیریان گرایش و سنت ابن الجلی- الطبرانی با او موافقت نداشته اند کسی است به نام ابومحمد الحسن بن شعبه الحرانی. این شخص کسی است که در سنت امامیه از اندکی پیش از عصر صفوی به عنوان نویسنده کتابی در حدیث امامان شیعه موسوم به تحف العقول معروف است.

حسن انصاری: سیاسی کردن کرونا را متوقف کنید؛ رسانه‌های فارسی زبان خارج از کشور فقط در حال پمپاژ خوف‌اند

حسن انصاری نوشته است که رسانه‌های فارسی زبان فعال در خارج از ایران فقط در حال پمپاژ خوف و نگرانی به داخلند. او به این رسانه‌ها هشدار داد که سیاسی کردن کرونا را متوقف کنند.

یادداشتی از حسن انصاری: ارتباط خواجه طوس و عطار و نقدی بر گفتاری از شفیعی کدکنی 

شفیعی کدکنی در مقدمه دیوان قائمیات و نیز در حواشی منطق الطیر نوشته که عطار از طریق خواجه طوسی با اسماعیلیه ارتباط داشته و حدس زده‌اند که مصیبت‌نامه نیز تحت تاثیر یک داعی اسماعیلی نوشته است.

دربارۀ مفقود شدن بخشی از کتاب‌های امامیه / حسن انصاری

گفت‌وگوبا حسن انصاری درباره چالش‌های فهرست‌نویسی: یکی از مهم‌ترین کتاب‌های کلامی شریف مرتضی چگونه پیدا شد؟

حسن انصاری می‌گوید: بر اثر فهرست‌نویسی اشتباه، نسخه یکی از کتاب‌های کلامی شریف مرتضی ذیل اعجازالقرآن در کتابخانه آستان قدس درج شده بود.

یکی از مهم‌ترین کتاب‌های کلامی شریف مرتضی چگونه پیدا شد؟

حسن انصاری می‌گوید: بر اثر فهرست‌نویسی اشتباه، نسخه یکی از کتاب‌های کلامی شریف مرتضی ذیل اعجازالقرآن در کتابخانه آستان قدس درج شده بود.

یادداشتی از حسن انصاری: مخالفت فقهای امامیه با فلسفه افسانه است/پاسخی به جنجال‌های جریان نوتفکیکی

حسن انصاری می‌گوید: نگاهی به تاریخ ثابت می‌کند که این ادعای جریان نوتفکیکی که جمهور فقهای امامیه در طول تاریخ با فلسفه مخالف بوده‌اند، افسانه‌ای بیش نیست.

برگی از خردورزی تشیع/ چند نکته درباره زیدیه و میراث ایرانی/ یمنی آنان

زیدیه یک مکتب فکری و فرهنگی است، فرهنگی شیعی و تفکری بر پایه خردگرایی معتزلی و شیعی. عمده فرهنگ مکتوب یمن بعد از اسلام مرهون علمای زیدی آنجاست. اصلا یمن را نمی‌توان بدون این فرهنگ شناخت. مدارس، آموزشگاه‌ها، سنت‌های آموزشی، ادبیات مکتوب و شفاهی و فرهنگ عمومی یمن یا از زیدیه است یا متاثر از زیدیه است. حتی شافعیان یمن هم از زیدیه تاثیر گرفته‌اند.

یادداشتی از حسن انصاری: هیچ کتاب درخوری درباره ائمه شیعه به زبان‌های اروپایی منتشر نشده

باورتان می‌شود که ما در زبان‌های اروپایی جز با یکی دو استثنا تقریباً هیچ کتابی درباره زندگی، تعالیم و سهم سیاسی و اجتماعی و دینی ائمه شیعه نداریم.

یادداشتی از حسن انصاری؛ کتاب های انتقادی درباره اسلام/ تاریخ‌نگاری ساحت جزمی‌گرایی نیست

هرگونه نقدی لازمه اش تخصص لازم و در فضای گفتگویی خردمندانه و بی تعصب است. چیزی که متأسفانه غالب کتاب های انتقادی درباره اسلام و تشیع تا آنجا که من دیده ام فاقد آنند.

یادداشتی از حسن انصاری؛ اسلام‌شناسی امروزی با اسلام‌شناسی قرن نوزدهم متفاوت است

میان اسلام شناسی دوران شرق شناسی غرب در سده نوزدهم و تا نیمه سده بیستم و آنچه امروز به عنوان اسلام شناسی در دانشگاه های غرب مطرح است باید فرق گذاشت.

یادداشتی از حسن انصاری؛ نقد افکار میرزامهدی اصفهانی برای احیای فکر فلسفی در تشیع لازم است

باید تفکر میرزامهدی اصفهانی را بر اساس همین آثاری که از او باقی مانده نقد کرد. نقد افکار او برای احیای مجدد فکر فلسفی در تشیع لازم است.

حسن انصاری: چرا شیعه بنیادگرا نمی‌شود؟

معنویت باطنی که به یاری عنصر تأویل در اندیشه شیعی ریشه گرفته است، دین را در اندیشه شیعی به ساحت ربط وجودی انسان با امر قدسی که در مفهوم ولایت خلاصه شده، ارتقا داده است.

تأملی بر بحث تورم علم اصول/ از اهمیت علم اصول سخن نگفته ایم

ما مسلمانان به اندازه کافی از اهمیت علم اصول سخن نگفته ایم و اهمیت این دانش را در پی ریزی فهم و درک قانون برای دیگران تبیین نکرده ایم.

تردید در صحت انتساب «مصباح الشریعة» به امام صادق(ع) / حسن انصاری

«مصباح‌الشریعه» کتابی است منسوب به امام صادق(ع) که همواره صحت این انتساب از سوی محققین مورد تردید بوده است؛ برخی از علمای شیعی بر این باورند که مولف اثر یکی از سران صوفیه، من جمله «قشیری» بوده است.

اصول فقه شیعی در عصر ما قبل شیخ مفید: نمونه ابن وهب کاتب

ابن وهب به علم اصول فقه توجه داشته و آثاری هم بنابر گزارش خودش در موضوعات مرتبط با این دانش نگاشته بوده است که متأسفانه به دست ما نرسیده است.

نمی‌توان بی‌آنکه فلسفه و منطق خواند، علم اصولی داشت

انصاری در یادداشتی آورده است: بدون خواندن فلسفه نمی توان علم اصول داشت به همین خاطر از اینکه عده ای می گویند فلسفه نباید تدریس شود و یا نباید بدان پرداخته شود تعجب می کنم.

مکتب شیخیه، بازسازی منظومه فکری غلات مفوضی شیعه / حسن انصاری

اینکه شیخ احسایی تحت تأثیر بحث های حکمت ملا صدرا آمیخته با بحث های عرفانی ابن عربی که در آثار ملا محسن فیض به خصوص جلوه می کرد.

"صاحب علم جمعی" به چه کار می آید؟ / حسن انصاری

هواداران مکتب موسوم به تفکیک در برابر این واقعیت که میرزا مهدی اصفهانی سخنان خود را با استناد به تلقی از "صاحب علم جمعی" یقینی و علوم ناب و خالص آل محمد قلمداد می کرده معمولاً پاسخی کلیشه ای دارند...

اخبار الدولة العباسیة از کیست؟ / حسن انصاری

مشکل اصلی کتاب اخبار الدولة العباسیة وجود تنها یک نسخه خطی از آن و کهن نبودن نسخه خطی آن است. هیچ قرینه داخلی استواری وجود ندارد تا کتاب را بتوان بی تردید تألیفی از سده چهارم نشان داد. سببش هم این است که سندهای کتاب همگی نقل مستقیم و اسنادهای متصلی نیستند و بنابراین محتمل است که نویسنده از کتاب های کهنتر تکه هایی را کنار هم با همان اسناد نقل کرده باشد.

دوازده نکته درباره اصالت کتاب کافی / حسن انصاری

پاسخ به مقاله ای درباره تشکیک در اصالت کتاب کافی

درباره آثار شیخ صدوق / حسن انصاری

این متن در حاشیه یک مقاله درباره آثار شیخ صدوق به نگارش درآمد.

چرا باید زرین کوب خواند؟ / حسن انصاری

هر چه هست توصیه ام به دوستان جوان و فاضل این است که دست کم برای یک زمان بندی معین از خواندن آثار زرین کوب غفلت نکنند.

عرفان گرایی و سابقه‌ آن در تشیع / حسن انصاری

بررسی و مطالعه علل و آثار اجتماعی و دینی و سیاسی ظهور این سنت ها و ادبیات وابسته به طیف های مختلف آنها امری است ضروری و به ویژه مطالعه نسبت ظهور این گرایش ها در سال های اخیر با مسائل دانش و دین و قدرت. از آن مهمتر تأثیرات این قبیل گرایشات است بر دیانت و اخلاق عامه مردم و یا طبقات مختلف خواص و تأثیرات آن بر انواع مختلف ادبیات مکتوب و شفاهی دینی.

میان کلام و فلسفه

حسن انصاری

موضوع مشترک این مقالات بررسیهایی تاریخی است درباره کلام و فلسفه و تاریخ تحولات این دو دانش مهم در تمدن اسلامی

دانش حدیث در میان امامیه / حسن انصاری

یکی از تفاوتهای بنیادی حدیث شیعی به طور عام و حدیث امامی به طور خاص با احادیث سنی این است که در حدیث شیعی و امامی ، بنابر اعتقاد عمومی شیعیان ، امامان شیعه منبع تفسیر وحی قرآنی و شریعت هستند و البته با تفسیرهای مختلفی که از این مسئله نزد امامیه بوده ، آنان یکی از راههای شناخت و دسترسی به احکام شریعت تلقی می شدند .