شناسهٔ خبر: 46111 - سرویس دیگر رسانه ها
نسخه قابل چاپ

بررسی «آگاهی از زمان در پدیدارشناسی هوسرل» در جدیدترین شماره مجله «اطلاعات حکمت و معرفت»

یکصد و بیست و پنجمین شماره از مجله «اطلاعات حکمت و معرفت» با معرفی تازه‌های حوزه فلسفه از سوی موسسه اطلاعات منتشر شد. خوانندگان در این مجله تخصصی علاوه بر مطالعه تازه‌های حوزه فلسفه با مبحثی با عنوان «دین و نظریه تکامل» نیز آشنا می‌شوند.

بررسی «آگاهی از زمان در پدیدارشناسی هوسرل» در جدیدترین شماره مجله «اطلاعات حکمت و معرفت»

به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛  یکصد و بیست و پنجمین شماره از مجله تخصصی «اطلاعات حکمت و معرفت» با پرونده‌ای با موضوع «دین و نظریه تکامل» به روی گیشه روزنامه‌فروشی‌ها آمد. در این شماره از مجله دو اثر در حوزه فلسفه معرفی و با نویسنده آنها گفت‌وگو شده است.

 منیره پنج‌تنی در بخش «کتاب» این مجله به گفت‌وگو با علیرضا حسن‌پور پرداخته و مساله زمان را نزد چندین فیلسوف بررسی کرده و سپس به‌صورت مفصل به نقش زمان در پدیدارشناسی هوسرل و در ادامه موضوع هرمنوتیک پرداخته است. مساله زمان یکی از قدیمی‌ترین موضوعاتی است که از آغاز پیدایش تفکر فلسفی در یونان بوستان، مناقشه برانگیز بوده است. فیلسوفان بسیاری درباره مفهوم زمان و مباحث مشتق از آن اندیشیده‌اند. این مساله برای فیلسوفان پدیدارشناس هم از اهمیت بسیاری برخوردار است.

ادموند هوسرل پیش از تأسیس پدیدارشناسی تا واپسین سال‌های عمرش دل‌مشغول موضوع زمان بوده است. علیرضا حسن‌پور، دبیر مجموعه «جنبش‌های فکری دوران جدید» که از سوی انتشارات «نقش و نگار» منتشر می‌شود، کتابی با عنوان «آگاهی از زمان در پدیدارشناسی هوسرل» نگاشته است. به بهانه بررسی این کتاب و بررسی کتاب «هرمنوتیک» متعلق به مجموعه «جنبش‌های فکری دوران جدید»، گفت‌وگویی با علیرضا حسن‌پور ترتیب داده شده است. با حسن‌پور درباره مفهوم زمان نزد برخی از فیلسوفان گفت‌وگو شده است. همچنین در بخش کتاب‌های اندیشه سیاسی در شرق باستان، اعتبار در تفسیر، کلبه هایدگر، درآمدی بر نظریه معرفت، شلایر ماخر، صلح‌گرایی، مساله چین، باغ تأمل معرفی شده است. 

«دین و نظریه تکامل» عنوان پرونده این شماره از مجله است. مریم سعدی، دبیر این شماره از مجله نوشته است: «هر چند این نظریه، سیر تطور شایان توجهی از داروینیسم و حتی پیش از آن تا نئوداروینیسم را پشت سر گذارد، اما آنچه مسلم است مهم‎ترین اتفاق حاصل از این تطور، صرفا فاصله‎گرفتن از تلقی متداولی بود که از انسان و جایگاه سنتی او انتظار می‎رفت. همان تصویری که اغلب از داده‎های وحیانی و حتی باورهای اسطوره‎ای وام گرفته شده است. بنابراین با ارائه این نظریه و مهم‎تر از آن تبدیل‎شدنش به یک مکتب در بستر زمان، به ناگاه چشم‎انداز موقعیت انسان در جهان، آبستن تحولی شگرف گردید. به تاثر از این اتفاق، بازخوردهای متفاوتی از ناحیه اندیشمندان اعم از خداباوران و ملحدان، به‎وقوع پیوست که از پذیرش تا تلاش برای رد آن و نیز، از اذعان به‎وجود تعارض میان علم و دین تا توجیه عدم تعارض در الگوی تکاملی را در بر می‎گرفت.»

نظریه رقیب تکامل، نظریه طراحی هوشمند (Intelligent Design) است که می‌کوشد این نظریه را از میدان به در کند. استدلال نظریه طراحی هوشمند بر مبنای ارگانیزم‎هایی است که به دلیل پیچیده‏ بودن، قابل تقلیل به گونه‎های ساده‎تر نیست و به عبارتی فرآیند تکاملی را برنمی‎تابند و از این رهگذر، اثباتی بر وجود طراحی هوشمند و متعالی محسوب می‌‏شود. با این حال هنوز دانشمندان دیگری برای از میدان به در کردن نظریه‌های رقیب مشغول به نظریه‌پردازی هستند که از میان آنها می‌توان به توماس نیگل اشاره کرد. او  با روشی دیگر یعنی طبیعت‎باوری غیرمادی به نقد و رد این نظریه تکامل کوشیده است. شماره 124 نشریه اطلاعات حکمت و معرفت به به بررسی نقش فرگشت در رابطه علم و دین و نیز پیامدهای ناگزیر این نظریه در برخی حوزه‎ها می‌پردازد.

دفتر ماه این شماره از نشریه مشتمل بر هفت مطلب است. نخستین مطلب گفت‌وگویی با «جان هات» با عنوان «توهم الحاد» است. هات یکی از پژوهشگران این عرصه است که نظریه تکامل را می‌پذیرد و در عین حال معتقد به وجود هیچ‌گونه تعارضی در پارادایم پذیرش این نظریه میان علم و دین نیست. 

«رابطه علم و دین در پارادایم نظریه تکامل» به قلم جیمز کلارک است. کلارک از دیگر فیلسوفان خداباوری است که ضمن پذیرش نظریه تکامل، رابطه علم و دین را در بوته تقریری نوین قرار می‌دهد. «تکامل از علم تا فراعلم» و «معرفت‎شناسی تکاملی»  از دیگر مقالات این شماره از مجله حکمت و معرفت است.
 
«اندیشه و نظر» دیگر بخش این مجله است که مشتمل بر دو مطلب است. نخست مقاله‌ای با عنوان «قرآن شناخت» به قلم سید حسین نصر آمده که  انشاءالله رحمتی آن را به فارسی برگردانده است. سپس محمدجواد محمدی مقاله‌ای با عنوان «مسلمانان و همسایگان غیرمسلمان» نگاشته است. سومین و آخرین مقاله این بخش «مشروطه‌خواهی استبداد ستیز، نواندیشی دینی» به کاظم طیبی‌فرد است.

یکصد و بیست و پنجمین شماره از مجله «اطلاعات حکمت و معرفت» با سردبیری انشاءالله رحمتی به قیمت دو هزار تومان منتشر شده است.

نظر شما