کل اخبار:33
-
۱۴۰۲-۰۲-۱۱ ۱۲:۳۷
منطق به روایت هوسرل
پژوهش‌های منطق یکی از اثرگذارترین و مهم‌ترین کتاب‌های ادموند هوسرل، بنیانگذار پدیدارشناسی و دومین اثری است که از وی به چاپ رسیده. او پیش از این کتاب جلد اول فلسفه علم حساب: پژوهش‌های روانشناختی و منطقی را منتشر کرده بود.
-
۱۴۰۱-۰۹-۱۵ ۱۹:۴۲
درس‌گفتارهای هوسرل کتاب شد
کتاب «ایده پدیدارشناسی؛ پنج درسگفتار» متن درس‌گفتارهایی است که هوسرل از ۲۶ آوریل تا ٢ مه ١٩٠٧ در گوتینگن ایراد کرده است. نسخه اصل این کتاب در سال ۱۹۷۳ منتشر شده است.
-
۱۴۰۱-۰۶-۱۴ ۱۷:۱۹
چگونه امر متعالی به شناخت در می‌آید؟/ هستی اندیشه از معمای تعالی مبراست
هوسرل می‌گوید هستی اندیشه یا به بیان دقیق‌تر خود پدیدار شناخت، جای پرسش ندارد و از معمای تعالی مبراست. این وجودها از همان آغاز در صورت بندی مسئله شناخت مفروض‌اند؛ این پرسش‌ها که چگونه امر متعالی به شناخت در می‌آید مسلما معنایش را از دست می‌داد اگر نه فقط امر متعالی بلکه خود شناخت نیز وانهاده شده بود.
-
۱۳۹۹-۰۸-۱۸ ۱۳:۰۰
بررسی سیر تاریخی سنت فلسفی در کتاب «پدیدارشناسی»
اگرچه پدیدارشناسی علم جدیدی است و به تعبیر هوسرل «سرآغازی تازه در فلسفه است»، با این وجود و به اذعان خود هوسرل، متأثر از سنت‌های فلسفی پیش از او و به ویژه کانت است.
-
۱۳۹۹-۰۳-۰۶ ۱۰:۰۰
هوسرل، پدیدارشناسی و سیاست
هوسرل در تحلیل نهایی خودش، علت بحران غرب را انحطاط مذهب اصالت عقل می‌داند که دلیل آن ناشی از غلبه طبیعت‌انگاری و مذهب اصالت متعلق به ادراک، بر آن است.
-
۱۳۹۹-۰۲-۲۸ ۱۴:۳۰
نویسنده کتاب «جهان و زبان در اندیشه ویتگنشتاین»: تقسیم فلسفه به قاره‌ای و تحلیلی فقط در آموزش کارآمد است
طالب جابری می‌گوید: آیا نباید بدانیم هوسرل چه گفت و هایدگر چه شنید؟ مگر از مراودات ویتگنشتاین با فرگه آگاهی نداریم؟ آیا عجیب است که کسی فارغ از تقسیم‌بندی‌های تحلیلی و قاره‌ای و منطقی و زبانی، که فقط در مراحل اولیه آشنایی با فلسفه به درد می‌خورند، این پیوندها را دنبال کند؟
-
۱۳۹۹-۰۱-۲۷ ۱۰:۳۰
پدیدارشناسی و ذهن متعالیه/ نگاهی به فلسفه ادموند هوسرل فیلسوف آلمانی
هوسرل توضیح می‌دهد آن چیزی که ما از یک ادراک می‌گیریم فراتر از یک ادراک ساده است. مثلا با دیدن یک پرنده، سیاه بودن آن، امکان پرواز کردنش و نکات دیگری از این دست را نیز می‌فهمیم.
-
۱۳۹۸-۱۰-۰۱ ۱۲:۰۰
با موضوع «پدیدارشناسی آلمانی: هوسرل»؛ شمارۀ ۱۵۲ فصلنامۀ «اطلاعات حکمت و معرفت» منتشر شد
شمارۀ ۱۵۲ فصلنامۀ «اطلاعات حکمت و معرفت» با موضوع «پدیدارشناسی آلمانی: هوسرل» به دبیری منیره پنج‌تنی منتشر شد.
-
۱۳۹۸-۰۳-۲۵ ۱۱:۳۰
مسعود علیا از زیبایی شناسی هوسرل می‌گوید
درسگفتار پدیدارشناسی هنر «زیبایی شناسی هوسرل: تخیل، هنر و جهان های ممکن، تصویرآگاهی» با تدریس مسعود علیا در موسسه برگزار می‌شود.
-
۱۳۹۸-۰۲-۲۹ ۱۱:۱۸
مروری بر شکل‌گیری دو سنت اصلی در تاریخ فلسفۀ مدرن (۱)؛
تقابل فلسفۀ تحلیلی و فلسفۀ قاره‌ای
فلسفۀ تحلیلی همچون مارکسیسم دوست دارد خود را در قالب مخالفت با ایدئالیسم معرفی کند و ایدئالیسم را آن چیزی می‌داند که مورد انکار این فلسفه است. / فلسفۀ قاره‌ای به‌معنای اخص، برآمده از فلسفۀ نیچه است و در آن اندیشه‌ها و گرایش‌های ضدعقل‌گرا همچون پسامدرنیسم وجود دارند، اما این فلسفه به‌معنای اعم، ایدئالیسم آلمان، مارکسیسم و دنبالۀ آنها در دورۀ معاصر مثل نظریۀ انتقادی را دربرمی‌گیرد.
-
۱۳۹۷-۱۰-۲۴ ۱۵:۴۰
دوفرن نمی‌خواهد در پدیدارشناسی جا پای هوسرل بگذارد!
فاطمه بنویدی می‌گوید: دوفرن از همان ابتدا به‌روشنی مشخص می‌کند که نمی‌خواهد عیناً پا جای پای هوسرل بگذارد؛ بلکه برآن است تا پدیدارشناسی را به معنایی بفهمد که سارتر و مرلوپونتی این اصطلاح را در محیط فرانسه استفاده کرده‌اند. دوفرن مانند آنها، درصدد است سوژه استعلایی را «طبیعی» کند و آگاهی بشری متجسد را به‌جای آن بنشاند.
-
۱۳۹۶-۰۸-۰۷ ۰۸:۱۱
نگاهی انتقادی به تاریخ‌نگاری معاصر ایران؛
رویکرد نخبۀ ذکورانه یا مردم‌انگارانه؟
فهم جهان زندگی‌های مردم ایرانی و آگاهی روزمره‌شان، نیازمند روش‌هایی همچون پدیده‌شناختی است. چون روش پدیدارشناسی، پژوهشی است درباب اینکه چگونه تجربۀ انسان و چیزها از طریق و در آن، تجربۀ خودشان را بر ما مکشوف می‌سازند. این روش در عمل و کاربست، نیازمند «تعلیق» و نه «تقلیل» است. بدین‌معنا که محقق تاریخ آگاهی مردم باید خود باورهای خویش را به‌صورت موقت در پرانتز قرار دهد تا از این طریق بتواند به حقیقت بنیادین و حقیقی (ذات پدیده‌ها) در جهان زندگی ایرانی دسترسی پیدا کند.
-
۱۳۹۶-۰۷-۰۳ ۱۱:۲۰
نظریه معنای ادموند هوسرل به روایت موهانتی
کتاب «نظریه معنای ادموند هوسرل» نوشته جی. ان. موهانتی به ترجمه سارا قاسمی منتشر شد.
-
۱۳۹۶-۰۵-۱۰ ۰۹:۰۷
تحلیل سیر تحول سوژۀ مدرن؛
سوژه مدرن از دل منابع
توفق فلسفۀ اصالت وجود بر اصالت ماهیت در سرآغاز فلسفۀ معاصر غرب، ماهیتگرایی را در مباحث فلسفی به محاق راند، در ادامه پدیدارشناسی هوسرلی نیز که بعضاً با عنوان ماهیتگرایی نوین وصف میشد، مورد انتقاد صاحبنظرانی قرار گرفت که عمدتاً اندیشههایی چپگرایانه داشتند؛ به‌این‌ترتیب، مهم‌ترین مکتب فلسفۀ معاصر (پدیدارشناسی) در آستانۀ قرن جدید مورد انتقادهای جدی واقع شد. بسیاری از انتقادهای متأخر به سوژۀ مدرن از منظر مسائل اجتماعی و سیاسی صورت گرفته است، مباحثی چون کنش ارتباطی یا قدرت و نقش آن در سرشت سوژه.
-
۱۳۹۶-۰۳-۲۹ ۱۰:۳۶
شرح نگرش طبیعی در فلسفۀ ادموند هوسرل(۲)؛
جهان هوسرل
جهان بیشتر شبیه به یک متن، یک زمینه یا یک افق است برای تمام چیزهایی که می‌تواند وجود داشته باشد و تمام چیزهایی که می‌توان به آنها روی آورد یا به ما داده شود. جهان شیئی در کنار اشیای دیگر نیست تا با آنها مقایسه شود، بلکه برای تمام آنها و نه مجموع آنها یک کل است و به‌عنوان گونۀ خاصی از این‌همانی به ما داده می‌شود. هرگز نمی‌توانیم جهان داده‌شده به ما را به‌عنوان یک چیز در میان چیزهای دیگر و حتی به‌عنوان یک چیز منفرد داشته باشیم.
-
۱۳۹۶-۰۳-۲۴ ۱۰:۵۲
شرح نگرش طبیعی در فلسفۀ ادموند هوسرل(۱)؛
جهان مُدرَکات و اعیان نامُدرَک
گسترۀ زمانی و مکانی این جهان که در نگرش طبیعی مسلم فرض می‌شود به اعیانی که مستقیماً و بالفعل در «میدان ادراک من» یافت می‌شوند محدود نمی‌شود، بلکه همچنین شامل کلیۀ اعیانی که همراه با اعیان مذکور حاضر هستند نیز می‌شود. اعیانی که اگرچه متعلق ادراک بالفعل من نیستند اما با التفات آگاهی به آنها می‌توانند معروض شهود قرار گیرند.
-
۱۳۹۶-۰۱-۱۹ ۰۹:۳۲
بررسی دقایق تأویل پدیدارشناسانۀ ادموند هوسرل؛
پدیدارشناسی با الهام از شک دکارتی
هوسرل برای دستیابی به اتقانی که متناسب با فلسفه باشد، معتقد است که باید به شناختی آغازین دست یابیم که «خود- داده» باشد و از جای دیگری گرفته نشده باشد. او برای یافتن این اصل بنیادین فلسفه، با الهام از شک دکارتی به‌عنوان یک متفکر آغازین که او نیز همچون هوسرل علوم موجود را نامعتبر می‌دانست و با توسل به مراحل شک، زمینۀ کافی برای دستیابی به «اگو» را فراهم کرده بود، وارد عمل می‌شود
-
۱۳۹۵-۱۰-۰۶ ۱۰:۱۹
تحلیل سیر تحول سوژۀ مدرن با نگاهی انتقادی به تعدادی از منابع و مراجع مربوط(۲)؛
تفوق فلسفۀ اصالت وجود بر اصالت ماهیت
تفوق فلسفۀ اصالت وجود بر اصالت ماهیت در سرآغاز فلسفۀ معاصر غرب، ماهیتگرایی را در مباحث فلسفی به محاق راند؛ در ادامه، پدیدارشناسی هوسرلی نیز که بعضاً با عنوان ماهیتگرایی نوین وصف میشد، مورد انتقاد صاحبنظرانی قرار گرفت که عمدتاً اندیشههایی چپگرایانه داشتند؛ به‌این‌ترتیب، مهم‌ترین مکتب فلسفۀ معاصر، پدیدارشناسی، در آستانۀ قرن جدید مورد انتقادهای جدی واقع شد.
-
۱۳۹۵-۰۹-۲۲ ۱۳:۴۰
نشست «هوسرل و بحران علم و فرهنگ اروپایی» برگزار می‌شود
معاونت پژوهشی و آموزشی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی نخستین نشست از مجموعه نشست‌های فلسفه و دانشگاه را با عنوان «هوسرل و بحران علم و فرهنگ اروپایی» برگزار می‌کند.
-
۱۳۹۵-۰۹-۱۶ ۰۹:۳۸
نشست هوسرل و بحران علم و فرهنگ اروپایی برگزار می شود
پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی نشست هوسرل و بحران علم و فرهنگ اروپایی را برگزار می کند.
-
۱۳۹۵-۰۶-۱۶ ۰۹:۴۰
بررسی «آگاهی از زمان در پدیدارشناسی هوسرل» در جدیدترین شماره مجله «اطلاعات حکمت و معرفت»
یکصد و بیست و پنجمین شماره از مجله «اطلاعات حکمت و معرفت» با معرفی تازه‌های حوزه فلسفه از سوی موسسه اطلاعات منتشر شد. خوانندگان در این مجله تخصصی علاوه بر مطالعه تازه‌های حوزه فلسفه با مبحثی با عنوان «دین و نظریه تکامل» نیز آشنا می‌شوند.
-
۱۳۹۵-۰۴-۲۷ ۱۲:۳۶
ترجمه‌ای از ضیا موحد؛
تأویل استعلایی پدیدار شناختی هوسرل
هوسرل تـأکید مـی‌کند که تأویل استعلایی-پدیدارشناختی به هیج وجه تجربه را محدود نمی‌کنند.پدیدار شناسان نه از کل حـقیقت و واقـعیت تجربه شده، روی بر می‌گردانند و نـه از بـخشهای مـعینی از آن.آنان تنها از داوری دربـاره حـقیقت یا اعتبار آنچه تـجربه شـده است خودداری می‌کنند.جهان پیش از تأویل استعلایی- پدیدارشناختی با جهانی که آن را به«پدیده صرف»تبدیل می‌کنیم تـفاوت مـحتوایی ندارد بلکه آنچه تفاوت کرده اسـت نـسبت ما بـا هـر کـدام از این دو جهان است.
-
۱۳۹۵-۰۳-۱۰ ۰۹:۴۴
کنکاشی در هوسرل؛
هوسرل و واپس تافتن به فلسفه استعلایی
اغلب، بر ضد هوسرل، گفتهاند که او کوشش بسیاری مصروف بند زدن روش خود کرد و هیچ گاه فرصت نیافت تا واقعا به مسائل فلسفی بپردازد، اما چنین نیست و هر یک از صوربندی‌های دوباره او از روش پدیدارشناسی-که بسیار نیز بودند-در عین حال تجدید نظری است در فلسفه و نظری متفاوت به طبیعت وجود جهان و دانش ما از آن، و نظریهای متفاوت درباره«خود»و گستره آن.
-
۱۳۹۴-۰۸-۲۰ ۰۸:۳۸
فلسفه‌ی تحلیلی چه می‌گوید؟
زبان و قدرت در فلسفه‌ی تحلیلی
در فلسفه‌ی تحلیلی می‌توان «مور» را به‌عنوان نقطه‌ی عزیمت انتخاب کرد، بعد از وی است که گرایش‌های این نحله به دو سنت یکی ملهم از منطق فرگه و راسل و دیگری متمایل به زبان متعارف ویتگنشتاین و استین تقسیم می‌شود؛ اهمیت زبان در گرایش دوم بسیار اساسی‌تر است. انگار حق با دامت بوده است که گفت: «شرح فلسفی از اندیشه را فقط می‌توان به مدد شرحی فلسفی از زبان به انجام رسانید و این کاری است که فیلسوفان تحلیلی زبان به آن پرداخته‌اند.»
-
۱۳۹۴-۰۷-۲۲ ۰۹:۵۷
تفسیری از پدیدارشناسی هوسرل؛
ایده‌ی یادگیری و تعلیم و تربیت در عمل
هوسرل به ما نشان می‌دهد که تعلیم و تربیت حقیقی، یادگیری و اعمال روش پدیدارشناسانه می‌باشد که منجر می‌شود به ساخت کلی و مشترک آگاهی. به بیان دیگر، ساختی که با روش پدیدارشناسانه تقویم می‌گردد. حال می‌بایست سایر علوم بر مبنای این ساختار مشترک آگاهی قوام یابند. این روش ضمن آنکه کاملاً عملگرایانه است یک کار گروهی نیز محسوب می‌گردد.
-
۱۳۹۴-۰۷-۰۶ ۱۱:۰۸
نقد و بررسی کتاب «مسائل اساسی پدیدارشناسی» (۲)؛
«ناگفتههای باقی‌مانده در گفتهها»ی هایدگر
در هایدگر به‌مرور زبان تغییر می‌کند و دشوارتر می‌شود، همانطور که در سنت عرفانی «شطح» داریم، در اینجا نیز تعابیر به این شکل شروع می‌شود که به‌زحمت و با دشواری می‌توان با آن همراه شد، زیرا سخن گفتن از نوعی دیگر است؛ بنابراین، نوع دیگر در حال ابداع شدن است، بهرغم اینکه گفته می‌شود اما احساس می‌شود آن چیزی که باید بیان شود هنوز گفته نشده است؛ یعنی ناگفتههای باقی‌مانده در گفتهها.
-
۱۳۹۴-۰۶-۳۱ ۰۹:۱۶
نقد و بررسی کتاب «مسائل اساسی پدیدارشناسی»/ بخش اول؛
پدیدارشناسی؛ تقابل استاد و شاگرد
پدیدارشناسی هایدگر تفاوتهایی بنیادین با پدیدارشناسی هوسرل دارد؛ هایدگر درست از جایی شروع می‌کند که هوسرل تعلیق (Epoch) کرده است، یعنی از وجود شروع می‌کند -وی شاگردی است که از سنت استاد فاصله میگیرد- و در نهایت میبینیم که «پدیدارشناسی آگاهی» هوسرل تبدیل به «پدیدارشناسی وجود» در هایدگر می‌شود.
-
۱۳۹۴-۰۳-۱۶ ۱۶:۰۰
پدیدارشناسی دین های ایرانی و پیوند آن با اسطوره شناسی
پدیدارشناسیِ فلسفی، در معنا و تعریف کنونی آن، چنان که پیداست ریشه در آثار هوسرل دارد، به تعبیری و به نحوی بارز در مقدمة جلد دوم پژوهش های منطقیکه او در آن به ضرورتِ پژوهش پدیدارشناختی در تبیین نقادانة منطقِ ناب و «نظریة عینی شناخت» و لازمة آن یعنی «پدیدارشناسیِ صرفاً توصیفیِ تجربة تفکر و شناخت» میپردازد.
-
۱۳۹۴-۰۲-۱۴ ۰۹:۳۶
نقدی بر کتاب «هوسرل، اخلاق، دریدا»؛
از سر گرفتن پرسش اخلاقی
مؤلف با گام‌هایی سنجیده، نقد اخلاقی و سهمگینِ لویناس بر پدیده‌شناسی هوسرل، به‌عنوان میراث ناب اندیشه‌ی فلسفی غرب را معرفی و در ادامه تلاش می‌کند تا با ارائه‌ی قرائتی از پدیده‌شناسی، تاحدی به دفاع از آن بپردازد، اما هم لویناس و هم هوسرل به نظر مؤلف در بن‌بست اخلاق به دام می‌افتند و در نهایت، این دریدا است که «راه برون‌رفت از این بن‌بست را به ما نشان می‌دهد».
-
۱۳۹۳-۱۲-۲۶ ۱۳:۲۴
بستۀ پیشنهادی «کتاب» فرهنگ امروز؛
بهاری برای خواندن
وقتی تلاش کردیم کتاب‌های چاپ شده در سال ۹۳ در حوزه‌ی علوم انسانی را مرور کنیم تا از بین آن چند کتاب را برای تعطیلات نوروز به خوانندگان «فرهنگ امروز» پیشنهاد کنیم با بی‌شمار کتاب بی‌اهمیت چه در حوزۀ تالیف و چه در حوزه ترجمه مواجه شدیم که البته این حسن را داشت که کنار نهادن بسیاری از آنها کار چندان مشکلی نباشد. اما از معدود کتابی که باقی ماند برخی از آنها از نگاه «فرهنگ امروز» خواندنی‌تر به نظر رسید که در زیر معرفی می‌شود.