به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ حکمت معاصر پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی درسگفتار «نسبت میان طبیعیات و مابعدالطبیعه در فلسفه مدرن» با تمرکز برکتاب: تاملات در فلسفه اولی با سخنرانی سیدمصطفی شهرآیینی عضو هیات علمی دانشگاه تبریز برگزار می‌کند.
در توضیح این درسگفتار آمده است: «برای دکارت در مقام پدر فلسفه جدید، مسأله‌ی مهم این بود که چگونه می‌توان از فلسفه برای زندگی واقعی و عملی انسان‌ها بهره برد تا به‌قول خودش از «فلسفه‌ی نظری» اهل مدرسه که بیش‌تر در کار جدل و اثبات و ابطال نظری بود به «فلسفه‌ای عملی» برسیم که برای آدمیان منافعی واقعی و بیرونی داشته باشد. با نگاهی به استعاره «درخت دانش» دکارتی به‌خوبی درمی‌یابیم که مابعدالطبیعه در مقام ریشه‌ی درخت دانش بازتعریف می‌شود و طبیعیات در مقام نماد همه‌ی علومی که با طبیعت سروکار دارند، از این ریشه برمی‌آید و در مرتبه‌ی بعد، سه علم پزشکی، مکانیک و اخلاق همه شاخه‌های اصلی این درخت هستند که از طبیعیات در مقام تنه‌ی درخت دانش، سربرمی‌آورند. پزشکی متکفِّل امور مربوط به بدن، اخلاق متکفِّل امور مربوط به نفس و مکانیک هم متکفِّل امور مربوط به دنیا خواهد بود. باید درنظرداشت که ما انسان‌ها نه از مابعدالطبیعه و نه از طبیعیات بلکه تنها از پزشک، مکانیک و اخلاق است که میوه می‌چینیم و تنها این سه علم است که به‌درد زندگی واقعی و بیرونی ما می‌خورد. به این ترتیب، مابعدالطبیعه به‌خودی‌خود تنها در مقام ریشه‌ی درخت مفید است و اگر به رویش و شکوفایی تنه و شاخه‌ها نینجامد، تأثیری بر زندگی عملی نخواهد داشت.
اهمیت و ضرورت طرح چنین موضوعی تاریخی در روزگار کنونی ما این است که این موضوع شاید برای انسان غربی که تاریخش دست‌کم از اواخر سده‌ی پانزده تا به همین امروز درآمیخته با این موضوع بوده و هست، چندان بحث تازه‌ای نباشد و بیش‌تر جنبه‌ی کندوکاوی تاریخی داشته باشد. اما ما هنوز به نسبت میان مابعدالطبیعه و طبیعیات چنان‌که در تاریخ اندیشه‌ی غرب توجه شده است، نپرداخته‌ایم و تقریباً میان علم جدید و مابعدالطبیعه در میان اهل فلسفه ما چندان ربط و پیوندی در کار نیست و اگر هم هست تنها در مقام تکرار همان مباحث غربیان است. ما باید این نسبت را در تاریخ اندیشه‌ی غرب از حیث ایجاد، تحکیم یا تضعیف، و استمرار یا عدم‌استمراش به‌دقت بازخوانی کنیم و با نظر به آسیب‌شناسی این موضوع، به بازاندیشی در مابعدالطبیعه سنتی خود بپردازیم. در این بازخوانی آن‌چه مهم است میراث فکری خود ماست که باید بکوشیم تا درخت دانایی را در این میراث از نو بکاریم و آن را پاس‌داری و پرستاری کنیم تا به برگ‌وبار بنشیند و هرچه تناورتر و تنومندتر گردد.
سرفصل‌ها و محتوای دوره آموزشی شامل زمینه و زمانه دکارت، شک دکارتی و پاک‌سازی حافظه، سوژه‌ی دکارتی، بازتعریف خدا و ماهیت و وجود جهان با هدف افزایش دانش نظری در مورد تحولات علمی جدید غرب با نظر به پیوند آن با فلسفه‌ی جدید است.
شرکت در این دوره برای دانشجویان فلسفه و برای تمامی متخصصان و علاقه‌مندان علوم انسانی مفید است. مدت زمان دوره 12 ساعت ( 6 جلسه 2 ساعته ) 6 روز است. زمان برگزاری روزهای دوشنبه، ساعت 13 تا 15 است و تاریخ آغاز آن 8 بهمن ماه 1397 است.
در توضیح این درسگفتار آمده است: «برای دکارت در مقام پدر فلسفه جدید، مسأله‌ی مهم این بود که چگونه می‌توان از فلسفه برای زندگی واقعی و عملی انسان‌ها بهره برد تا به‌قول خودش از «فلسفه‌ی نظری» اهل مدرسه که بیش‌تر در کار جدل و اثبات و ابطال نظری بود به «فلسفه‌ای عملی» برسیم که برای آدمیان منافعی واقعی و بیرونی داشته باشد. با نگاهی به استعاره «درخت دانش» دکارتی به‌خوبی درمی‌یابیم که مابعدالطبیعه در مقام ریشه‌ی درخت دانش بازتعریف می‌شود و طبیعیات در مقام نماد همه‌ی علومی که با طبیعت سروکار دارند، از این ریشه برمی‌آید و در مرتبه‌ی بعد، سه علم پزشکی، مکانیک و اخلاق همه شاخه‌های اصلی این درخت هستند که از طبیعیات در مقام تنه‌ی درخت دانش، سربرمی‌آورند. پزشکی متکفِّل امور مربوط به بدن، اخلاق متکفِّل امور مربوط به نفس و مکانیک هم متکفِّل امور مربوط به دنیا خواهد بود. باید درنظرداشت که ما انسان‌ها نه از مابعدالطبیعه و نه از طبیعیات بلکه تنها از پزشک، مکانیک و اخلاق است که میوه می‌چینیم و تنها این سه علم است که به‌درد زندگی واقعی و بیرونی ما می‌خورد. به این ترتیب، مابعدالطبیعه به‌خودی‌خود تنها در مقام ریشه‌ی درخت مفید است و اگر به رویش و شکوفایی تنه و شاخه‌ها نینجامد، تأثیری بر زندگی عملی نخواهد داشت.
اهمیت و ضرورت طرح چنین موضوعی تاریخی در روزگار کنونی ما این است که این موضوع شاید برای انسان غربی که تاریخش دست‌کم از اواخر سده‌ی پانزده تا به همین امروز درآمیخته با این موضوع بوده و هست، چندان بحث تازه‌ای نباشد و بیش‌تر جنبه‌ی کندوکاوی تاریخی داشته باشد. اما ما هنوز به نسبت میان مابعدالطبیعه و طبیعیات چنان‌که در تاریخ اندیشه‌ی غرب توجه شده است، نپرداخته‌ایم و تقریباً میان علم جدید و مابعدالطبیعه در میان اهل فلسفه ما چندان ربط و پیوندی در کار نیست و اگر هم هست تنها در مقام تکرار همان مباحث غربیان است. ما باید این نسبت را در تاریخ اندیشه‌ی غرب از حیث ایجاد، تحکیم یا تضعیف، و استمرار یا عدم‌استمراش به‌دقت بازخوانی کنیم و با نظر به آسیب‌شناسی این موضوع، به بازاندیشی در مابعدالطبیعه سنتی خود بپردازیم. در این بازخوانی آن‌چه مهم است میراث فکری خود ماست که باید بکوشیم تا درخت دانایی را در این میراث از نو بکاریم و آن را پاس‌داری و پرستاری کنیم تا به برگ‌وبار بنشیند و هرچه تناورتر و تنومندتر گردد.
سرفصل‌ها و محتوای دوره آموزشی شامل زمینه و زمانه دکارت، شک دکارتی و پاک‌سازی حافظه، سوژه‌ی دکارتی، بازتعریف خدا و ماهیت و وجود جهان با هدف افزایش دانش نظری در مورد تحولات علمی جدید غرب با نظر به پیوند آن با فلسفه‌ی جدید است.
شرکت در این دوره برای دانشجویان فلسفه و برای تمامی متخصصان و علاقه‌مندان علوم انسانی مفید است. مدت زمان دوره 12 ساعت ( 6 جلسه 2 ساعته ) 6 روز است. زمان برگزاری روزهای دوشنبه، ساعت 13 تا 15 است و تاریخ آغاز آن 8 بهمن ماه 1397 است.
نظر شما