به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ کتاب «دیدار فرهی و فتوحات آخرالزمان» اثر «سیداحمد فردید» به کوشش محمد مددپور، در نشستی به میزبانی کتابفروشی خانه کتاب گرگان با حضور چهره‌هایی چون هدایت‌الله امینیان مدیر انتشارات نارنجستان و عضو هیات علمی دانشگاه گنبدکاووس، عیسی امن‌خانی، عضو هیات علمی دانشگاه گلستان، احسان مکتبی، پژوهشگر در حوزه علوم سیاسی و جمعی از علاقه‌مندان توسط موسی ملک‌محمودی، پژوهشگر در حوزه علوم اجتماعی، مورد نقد و بررسی قرار گرفت.

ملک محمودی در ابتدای جلسه اظهار کرد: متاسفانه سیداحمد فردید معروف به فیلسوف شفاهی ایران، تقریباً هیچ کتاب، مقاله یا رساله یا تالیفی نداشته است و آنچه که هم‌اکنون به عنوان کتاب تالیفی وی تحت بررسی داریم، مجموعه درس‌گفتارهایی از وی در دهه هفتاد در دانشگاه تهران است که به همت شاگرد و پیرو فکری او، مرحوم محمد مددپور از نوار کاست استخراج و به صورت یک کتاب تنظیم و تدوین و منتشر شده است.

وی افزود: متاسفانه فردید فاقد ذهنی یک دست، منسجم و سبک بیانی خاص بوده است؛ لذا من کوشیدم افکار و عقاید متفرق و پراکنده وی را به صورت مدون خدمت حضار در جلسه ارائه کنم.

ملک محمودی با اشاره به اینکه پیشتر در ماه‌های آذر و دی ماه سال ۱۳۸۸ در دو شماره مقاله‌ای تحت عنوان «عبور از اندیشه‌های فردید» در هفته نامه استانی «گلشن مهر» به چاپ و نشر رسیده است، افزود: از فردید در سال‌های ۱۳۲۴ و ۱۳۲۵ شمسی مقالاتی در مجلس سخن دربارهفنومنولوژی (پدیدارشناسی)‌ هایدگر و نیز مقاله‌ای تحت عنوان «محرک‌های مزدایی در فلسفه اشراق شهاب الدین سهروردی» و نیز هانری برگسون در مجله «مهر» به چاپ رسیده و این تمام کار و اثر مکتوب او است.

وی ادامه داد: سیداحمد فردید بدواً خود را شارح هایدگر و در گام‌های بلندتری هم‌سخن با هایدگر معرفی می‌کرد. اما این سوال باقی است که چه نسبت و قرابتی بین تفکرات پیچیده فلسفی هایدگر و اندیشه‌های صوفیانه و پریشان فردید وجود دارد؟
 

ملک محمودی تصریح کرد:‌ هایدگر تاثیرات عمیقی بر اندیشه و فرهنگ فلسفی غربی به‌ویژه در حوزه‌های پدیدارشناسی، هرمنوتیک و متافیزیک غرب گذاشته است در حالی که فردید فاقد چنان اندیشه و جایگاهی است و اساساً این دو، قابل‌مقایسه نیستند؛ بنابراین ضرورت دارد که تصویر هایدگرِ فردید را در ایران تصحیح کنیم.

این پژوهشگر گلستانی افزود: از سیداحمد فردید دو تصویر فکری و شخصیتی متفاوت توسط موافقان و مخالفانش ترسیم شده است که کاملاً متضاد و سیاه و سفید است. بنابراین بر محقق و پژوهشگر بی‌طرف و منصف است که واقعیت فردید را از لابه لای انواع و اقسام قضاوت‌ها بر اساس مواریث فکری فکری بازمانده از وی بیرون بکشد و کاراکتری کاملاً واقعی از فردید را معرفی کند. به همین جهت من کتاب «دیدار فرهی و فتوحات آخرالزمان» فردید را که حاوی درس‌گفتارهای شفاهی اوست و نیز محتویات سایت فردید را مبنا و سند تحقیق و بررسی قرار دادم و این کار نیز بر اساس روش تحقیق اسنادی و آرشیوی، صحیح است.

در ادامه جلسه، ملک محمودی درباره خانواده، محیط تربیتی و تحصیلات و روابط و معاشرت فردید با روشنفکرانی همچون صادق هدایت مطالبی را مطرح کرد و گفت: با بررسی همه این موارد به این نتیجه رسیدم که فردید پس از اخذ مدرک لیسانس فلسفه از دانشگاه تهران در اثر معاشرت و مصاحبت با روشنفکران تراز اول آن دوران دچار استحاله فکری عمیقی شد.

وی یادآور شد: فردید با اخذ بورس تحصیلی بدواً به فرانسه و سپس به آلمان رفت و در آنجا مشغول به تحصیل شد و در بازگشت از سفر تحصیلی بی‌آنکه هیچ مدرک عالیه‌ای کسب کند، در دانشگاه تهران به عنوان استاد فلسفه اگزیستانس مشغول به کار شد و در همین دوران است که وی نظریه غرب‌زدگی خود را در قالب فلسفه و حکمت ویژه طرح می‌کند که از پایه با آنچه جلال آل‌احمد در کتاب غرب زدگی در اشکال سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و جغرافیایی طرح کرده، متفاوت است و ما با دو مفهوم جدا گانه روبرو می‌شویم.

ملک محمودی در ادامه به نظرات روشنفکران برجسته‌ای همچون داریوش شایگان، داریوش آشوری، نصرالله پورجوادی و یدالله رویایی درباره افکار، رفتار، گفتار و سکنات و منش فردید در حوزه زندگی فردی و جمعی و شغلی و دانشگاهی اشاره کرد و گفت: فردید دچار رفتارهای متناقض بوده است و این اخلاق و منش انکار کردنی نیست.

این پژوهشگر حوزه علوم اجتماعی سپس مجموعه تفکرات، آراء و اندیشه‌های فردید را بر اساس تقسیم‌بندی شاگردش مرحوم سیدعباس معارف به سه بخش کلی تقسیم کرد و گفت: حکمت انسی اسلامی، تفکر مارتین‌ هایدگر و اتیمولوژی سه مبدا تفکر فردید است.
 

این دانش‌آموخته رشته جامعه‌شناسی و پژوهشگر در حوزه علوم اجتماعی سپس به نقد تفکرات فردید پرداخت و آن را نوعی تفکر خطی دانست که وی به تاسی و تقلید از اندیشمندان همچون مارکس، اگوست کنت، آرنولد توین بی، وام گرفته است و تاریخ اندیشه‌های بشر را مرحله بندی می‌کند درحالی‌که این سبک و نوع اندیشه که ذیل «فلسفه تاریخ» تبیین شده است، سال‌هاست که ابطال و منسوخ شده و اساساً جبر تاریخی و اندیشه دترمینه، یک توهم بیش نیست که با واقعیات عینی و زنده تاریخ و جامعه همخوانی و تطابق ندارد.

وی در خاتمه تفکر کلیدی فردید را حول سه مفهوم اسمء الهی، حوالت تاریخی و اسم، جمع‌بندی کرد و گفت: افکار و اندیشه‌های فردید هنوز محل تامل و پژوهش‌های عمیق است.

یادآوری می‌شود، کتاب «دیدار فرهی و فتوحات آخرالزمان» اثر سیداحمد فردید به کوشش محمد مددپور در ۲۱ گفتار و با عناوینی مانند: علم الاسماء تاریخی، حقیقت تاریخ، نظری در باب تاریخ، انقلاب و ثوره و ... گرد آمده است و به همت موسسه فرهنگی پژوهشی چاپ و نشر نظر منتشر شده است.