فلسفه علم

کل اخبار:54

  • هابز ۱۳۹۹-۰۶-۰۳ ۱۴:۰۴

    هابز

    استفان جی فین

    هابزپژوهان فکر نمی‌کنند که توجیه‌پذیر باشد بگوییم هابز آدمی صادق بود، اما گامی که هابز برمی‌دارد، در راستای استدلال گالیله است که از سزار کاردینال بارونیوس نقل می‌کند که گفت انجیل به مردم نمی‌آموزد که آسمان‌ها چگونه حرکت می‌کنند، بلکه می‌آموزد چگونه به آسمان (بهشت) بروند.

  • ۱۳۹۹-۰۲-۱۰ ۱۲:۰۰

    دوفصلنامه علمی پژوهشی فلسفه علم فراخوان مقاله داد

    فراخوان مقاله دوفصلنامه علمی پژوهشی فلسفه علم با موضوع علم، جامعه و تاریخ در همه‌گیری کرونا منتشر شد.

  • ۱۳۹۸-۰۶-۰۳ ۱۳:۰۰

    منزلت معرفت شناختی قوانین حرکت/ تفسیری از مکانیک نیوتنی

    در مکانیک نیوتنی، سیستم های فیزیکی مولف از «جرم» های متحرک اند که بر یکدیگر «نیرو» وارد می کنند؛ خود این نیرو هم بر حسب روابط فضایی- زمانی جرم با ثابت هایی وابسته به جرم مشخص می گردد.

  • ۱۳۹۸-۰۳-۱۱ ۱۴:۰۰

    کنفرانس بین‌المللی کارل پوپر و فلسفه علم برگزار می‌شود

    کنفرانس بین‌المللی کارل پوپر و فلسفه علم آوریل ۲۰۲۱ در استانبول ـ ترکیه برگزار می‌شود.

  • فلسفه علم ۱۳۹۷-۱۱-۱۶ ۱۰:۵۱

    نگاه تحلیلی-توصیفی به کتاب ‌تبیین و پیش‌بینی در علم؛

    مقالاتی در چیستی علم

    این کتاب برای علاقه‌مندان به «فلسفۀ علم» مجموعۀ قابل توجهی است به‌ویژه اینکه دکتر نراقی در انتخاب و ترجمۀ مقالات وسواس لازم را به خرج داده است. خوانندگان کتاب هنگامی که مطالعۀ آن را به پایان می‌رسانند، به قول مترجم شاید بتوانند «برای بسیاری از سؤالات خود پاسخ‌های منطقی پیدا کنند» اما این را هم بگویم که سؤالات جدیدی در ذهنشان مطرح می‌شود که برای پاسخ‌گویی به آن‌ها به تفکر و تأمل عمیقی نیازمند هستند که شاید نتوانند به‌سادگی برای آن‌ها «پاسخ‌های منطقی» پیدا کنند.

  • ۱۳۹۷-۰۶-۰۴ ۱۳:۴۰

    جهان‌بینی ارسطویی، جهان‌بینی نیوتنی و جهان‌بینی معاصر در یک نگاه

    کتاب «جهان‌بینی‌ها» (درآمدی بر تاریخ و فلسفه علم) عمدتا خطاب به کسانی نوشته شده که برای نخستین بار به تاریخ و فلسفه علم برمی‌خورند. اگر این تبصره شامل حال شمای مخاطب هم بشود، به کنکاش در قلمرویی جذاب خوش آمدید! کتاب در این باره تصویری نسبتا کلی و جذاب از مناسبات تاریخ، علم و فلسفه ارائه می‌دهد.

  • ۱۳۹۷-۰۵-۲۸ ۱۵:۰۰

    استیون واینبرگ: من یک فیزیک‌دان هستم؛ نه یک تاریخدان

    استیون واینبرگ در کتابی با عنوان «تاریخ علم، تبیین جهان هستی» به طور مفصل و خارج از ساختارگرایی اجتماعی به تاریخ علم فیزیک و اخترشناسی پرداخته است. وی معتقد است تاریخ علم جالب‌ترین موضوع در تاریخ بشریت است.

  • ۱۳۹۷-۰۵-۱۳ ۱۴:۰۰

    منظور از تجربه چیست و در علوم جدید به چه کار می آید؟

    علوم جدید رابطه تنگاتنگی با تجربه دارد و در عصر و زمانه ما تجربه نقش مهمی در علمی بودن یا نبودن مساله ای ایفا می کند.

  • ۱۳۹۷-۰۵-۱۳ ۱۳:۴۰

    سومین کنفرانس بین‌المللی انجمن فلسفه علم آلمان برگزار می شود

    سومین کنفرانس بین‌المللی انجمن فلسفه علم آلمان در روزهای ۲۵- ۲۷ فوریه ۲۰۱۹ در کلن آلمان برگزار می‌شود.

  • ۱۳۹۷-۰۴-۳۰ ۱۲:۰۰

    دانشگاه امروز نیازهای ما را رفع نمی کند/لزوم تقویت خودکفایی

    استاد فلسفه علم در برنامه زاویه با اشاره به اینکه دانشگاه در ایران سقوط کرده گفت: دانشگاه امروز نمی‌تواند رفع نیاز کند بنابراین همواره باید نگاهمان به سمت شرق و غرب باشد.

  • ۱۳۹۷-۰۴-۲۷ ۱۳:۴۰

    پیشی گرفتن تکنولوژی از علم، ضربه مهلکی به سیاست علمی ما وارد کرد

    عضو گروه مطالعات علم مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران گفت:طی دهه بعد از رشد علمی به رشد تکنولوژیک روی آوردیم که به اعتقاد من، این گام ضربه مهلکی به سیاست علمی ما وارد کرد.

  • ۱۳۹۶-۱۲-۱۴ ۱۳:۲۰

    فارابی معلم علم و تمدن است/ نقش فلسفه علم در تمدن سازی

    شجاعی جوشقانی، پژوهشگر ونویسنده فلسفه گفت: فارابی نظریه علم را برای تمدن اسلامی آورده و طبقه بندی علوم را مطرح کرده است. او نسبت دین و فلسفه و علم را هم تئوریزه کرده است.

  • فیزیک ۱۳۹۶-۱۱-۱۰ ۱۳:۲۲

    درآمدی بر برخی مسائل مکانیک کوانتوم؛

    آیا مکانیک کوانتوم نظریۀ کاملی است؟

    اما اگر مکانیک کوانتوم ‎را نظریه‎ای کامل ندانیم، به دسته‎ای از نظریه‌ها می‎رسیم که نظریه‎های متغیرهای نهان خوانده می‌شوند. اگر مکانیک کوانتوم را ناقص در نظر بگیریم، می‌توانیم بگوییم سیستم قبل از اندازه‌گیری هم در آن حالت بوده است، ولی چون توصیف مکانیک کوانتوم ناقص بوده، به همین دلیل نتوانسته است حالت متعین ذره را برای ما مشخص کند و صرفاً یک برهم‌نهی از حالات ممکن را برای ما مشخص کرده است.

  • ۱۳۹۶-۱۰-۱۱ ۱۶:۴۰

    ابطال‌گرایی با تاریخ علم سازگاری ندارد/ چیستی علم و روش علم

    لطف الله نبوی در کارگاه فلسفه علم گفت: ابطال گرایی خود ابطال پذیر نیست، مفهوم درجۀ ابطال محل اشکال است، و از همه مهمتر اینکه ابطال گرایی با تاریخ علم سازگاری ندارد.

  • ۱۳۹۶-۰۶-۰۱ ۱۰:۳۰

    «فلسفه علم پدیدارشناسی هرمنوتیک» با مقدمه رئیس جمهور منتشر شد

    کتاب «فلسفه علم پدیدارشناسی هرمنوتیک» نوشته محمدحسین ملایری با مقدمه ای از حسن روحانی رئیس جمهور، توسط نشر ققنوس منتشر و راهی بازار نشر شد.

  • ۱۳۹۶-۰۵-۱۷ ۱۳:۱۵

    برای فهم تحولات علم، افزون بر فلسفه علم، نیازمند تاریخ علم هستیم

    استاد فلسفه علم گفت: اگر کسی می‌خواهد بر مدرنیته متمرکز شود و غرب امروز را بیشتر از لحاظ تمدنی بشناسد، باید بداند که نوع نگاه و نوع عمل عصر ضد روش‌شناسی علوم درباره مدرنیته بسیار مهم است.

  • فلسفه علم ۱۳۹۶-۰۵-۰۲ ۱۰:۵۶

    دربارۀ فلسفۀ علم در تمدن اسلامی؛

    فلسفه؛ عامل یا مانع رشد نظریات علمی در تمدن اسلامی

    فلاسفۀ دورۀ اسلامی به تبعیت از ارسطو، نه تنها از ورود علل فاعلی یا مکانیکی به علم طبیعیات جلوگیری می‌کردند بلکه روش لمّی را یک روش معرفت‌بخش حقیقی می‌دانستند و روش انّیِ ریاضی‌دانان (منجمان، اپتیک‌دانان و...) را تنها برای شناخت ظواهر امور مفید می‌دانستند، نه علل واقعی پدیده‌ها. به همین دلیل، یک طبیعیات غیرمکانیکی و غیرریاضی را به دست منجمان می‌دادند که وافی به مقصودشان نبود.

  • ۱۳۹۶-۰۳-۰۷ ۱۰:۴۰

    مهدی گلشنی: میان رشتگی افق فکر را گسترش می دهد/ تفکیک علوم در دوره رنسانس

    مهدی گلشنی موسس دانشکده فلسفه علم گفت: مسئله میان رشتگی بسیار برکت زاست و افق ها را باز کرده است، چرا که دانشمندان حرف های یکدیگر را می شنوند و این افق فکر را گسترش می دهد.

  • ۱۳۹۵-۱۱-۰۲ ۱۲:۴۰

    مقدم حیدری: معرفت زاییده قدرت است

    متن زیر گفت و گوی اختصاصی سایت سیمافکر با دکتر غلام­حسین مقدم حیدری است.

  • ۱۳۹۵-۰۷-۲۷ ۱۳:۴۰

    گفتگو با مهدی گلشنی؛ انکار یافته های غرب شرط خرد نیست/تجربۀ ایرانی مواجهه با فلسفۀ علم

    دکتر مهدی گلشنی، موسس گروه فلسفه علم دانشگاه صنعتی شریف در گفتگویی تفصیلی به بررسی وضعیت فلسفه علم در ایران پرداخته است.

  • فلسفه علم2 ۱۳۹۵-۰۵-۰۶ ۱۵:۰۹

    فلسفه‌ی علمی جلد ۲

    مجموعه نویسندگان

    مجموعه دوجلدی فلسفه‌ی علمی با گردآوری آثار برگزیده‌ی دوازده دانشمند بزرگ تاریخ امکان مرور سریع سیر دانش را به خواننده پرسشگر می‌دهد.

  • لاکاتوش ۱۳۹۵-۰۴-۲۲ ۰۸:۵۹

    نگاهی به برنامه‌ی پژوهشی لاکاتوش؛

    یک بازسازی عقلانی از پیشرفت علم

    لاکاتوش بسط و توسعه‌ی مدل و الگوی خود از رشد علم را بر مبنای مدل پوپری و تصحیح آن دنبال می‌کند. سادگی مدل لاکاتوش از سادگی مدل پوپری کمتر است، ولی در واقع نوعی پیشرفت نسبت به مدل پوپری محسوب می‌شود. پوپر مدلی برای رشد علم ارائه کرد که طی آن، علم از رهگذر رشته‌ای از حدس‌ها و کوشش‌ برای ابطال حدس‌ها پیشرفت می‌کرد و طرح لاکاتوش در حقیقت در صدد تکمیل این مدل برآمد.

  • فلسفه علم ۱۳۹۵-۰۴-۱۴ ۱۸:۳۹

    فلسفه‌ی علمی جلد ۱

    مجموعه نویسندگان

    مجموعه دوجلدی فلسفه‌ی علمی با گردآوری آثار برگزیده‌ی دوازده دانشمند بزرگ تاریخ امکان مرور سریع سیر دانش را به خواننده پرسشگر می‌دهد.

  • فلسفه علم ۱۳۹۵-۰۲-۰۷ ۱۰:۱۲

    نگاهی به وضعیت فلسفه علم در ایران؛

    فلسفه علم پدیده‌ای آپولوجتیک در ایران

    بی تردید نحوه‌ی ورود فلسفه‌ی علم به ایران، مدل‌های گزینش، نحوه‌ی قوام یافتن و استقبال معنادار از آن در ایران پدیده‌ای آپولوجتیک (کلامی) بوده است اما آیا این کل ماجراست؟ به نظر ما این نکته فقط نشان‌گر قله‌ی کوه یخی است که به چشم می‌آید و برای کاویدن بخش‌های از این کوه که کمتر در مقابل چشم قرار دارد هنوز در ابتدای راهیم.

  • ۱۳۹۴-۱۲-۱۷ ۱۰:۴۵

    مؤسسه آموزشی عهد برگزار می‌کند: درس‌گفتارهایی در علوم انسانی

    ثبت نام درس‌گفتارهای ترم بهار مؤسسه آموزشی عهد آغاز شد.

  • ۱۳۹۴-۱۰-۳۰ ۱۶:۴۵

    گلشنی: با عینک رشته‌های خاص به علوم انسانی نگاه می‌کنیم

    گلشنی، بنیانگذار فلسفه علم در ایران گفت: ما با عینک رشته های خاص به علوم انسانی نگاه می کنیم، نه با عینک فرهنگی، امروزه علوم انسانی و علوم پایه تحت الشعاع رشته های مهندسی قرار گرفته است.

  • علم ۱۳۹۴-۱۰-۲۹ ۱۱:۱۵

    پارادایم‌های ازدست‌رفته؛

    چرا علم با بحران مشروعیت و بی‌اعتمادی روبرو است؟

    به طور قطع، وجودِ قوانین و فرایندهای بنیادین حاکم بر جهان طبیعت، مستقل از پارادایم‌های انسانی است: زمین، بدون توجه به اینکه آیا مردم دیدگاه بطلمیوسی را قبول دارند یا دیدگاه کپرنیکی را می‌پذیرند، به دور خورشید می‌چرخید. همچنان که بی اف اسکینر می‌گوید: «هیچ نظریه‌ای نمی‌تواند آن چیزی را که راجع به آن نظر می‌دهد عوض کند».

  • لاکاتوش ۱۳۹۴/۰۹/۱۰

    روش‌شناسی علوم سیاسی در مصاحبه با محمد عبدالله‎پور ؛

    کاربست برنامه‌ی پژوهشی لاکاتوش در علوم سیاسی

    در خصوص امکان کاربست «برنامه‌ی پژوهشی لاکاتوش» چندین دیدگاه مطرح شده است: برخی هرگونه کاربست را نفی کرده و حکم به «امتناع» داده‌اند، برخی دیگر «امکان» کاربست را به‌صورت مطلق پذیرفته‌اند و برخی دیگر راه میانه را در پیش گرفته و سخن از کاربست با «جرح و تعدیل‌ها» گفته‌اند، یعنی راهی میانه بین امتناع و امکان مطلق. بنده به جریان سوم معتقدم و دلیل این امر بیشتر در مسئله‌ی «خلاقیت» پژوهشگر است.

  • ناتورالیسم ۱۳۹۴-۰۸-۲۵ ۰۹:۲۴

    نگاهی به نظریه‌های تبیین/ بخش سوم؛

    تبیین و علم معرفتی؛ تبیین و ناتورالیسم

    اکثر ناتورالیست‌های معاصر تنها این اندیشه را رد می‌کنند که پژوهش فلسفی می‌تواند از جایگاه برتری در خارج از علم انجام گیرد و منکر قضاوت‌های ارزشی هستند که ما درباره‌ی تعقل علمی و مفاهیم علمی که دارای مقام پیشینی هستند، انجام دهیم؛ به‌عبارت‌دیگر، آنان فکر می‌کنند که پژوهش فلسفی بایستی شکل بسیار انتزاعی از پژوهش علمی تلقی شود و آنان بلندپروازی‌های معمولی فلاسفه را به‌مثابه چیزی می‌بینند که باید با استفاده از روش‌ها و ابزارهای بسیاری که فلاسفه به طور سنتی در صدد توجیهش هستند به دست آورند.

  • همپل ۱۳۹۴-۰۸-۱۹ ۰۸:۴۲

    نگاهی به نظریه‌های تبیین/ بخش نخست؛

    نظریه‌ی تبیین همپل و انتقادهای استاندارد از این نظریه

    به نظر همپل پاسخ دادن به سؤال «چرا» شامل مراجعه به یک واقعیت ورای تجربه نیست. همپل تبیین را در مفهوم معرفتی به کار می‌برد، در نظر او سؤال «چرا» عبارت از بیان نیاز به کسب کنترل پیش‌بینی‌شده‌ی تجارب آینده‌ی ما است و ارزش یک نظریه‌ی علمی می‌تواند برحسب توانایی آن جهت تولید این نتیجه باشد.