واژه NFT یکی از واژگان پر سر و صدای ارزهای دیجیتال در چند وقت اخیر بوده است. بسیاری از افراد قیمت‌های میلیون دلاری NFTها را کلاهبرداری دیجیتال می‌نامند در حالی که عده دیگر، خبر از باز شدن یک پنجره جدید به دنیای انسان‌ها می‌دهند. در این میان عده زیادی نیز هستند که به دنبال یافتن پاسخ ساده و کامل برای سوال NFT چیست و چه کاربردهایی دارد هستند. 

NFT چیست؟

در حقیقت، NFT به دارایی دیجیتالی می‌گویند که همانند آثار هنری قابل جمع‌کردن باشد. این دارایی دیجیتال، ارزش خود را به صورت نوعی از رمزارز حفظ می‌کند. در حقیقت، همانطور که یک فرش دستبافت یا تابلوی نقاشی، ارزش خود را در طول زمان حفظ می‌کند و نوعی سرمایه‌گذاری به شمار می‌آید، در رابطه با NFT نیز همین امر صدق می‌کند که در ادامه به توضیح آن خواهیم پرداخت.

خود واژه NFT به معنای «ژتون (توکن) غیر قابل معاوضه» (non-Fungible Token | NFT) است و در حقیقت، توکنی دیجیتال و نوعی رمز ارز مانند بیت‌کوین و اتریوم است. اما برخلاف یک سکه استاندارد در بلاک چین بیت‌کوین، NFT منحصر به فرد است و نمی‌توان آن‌ را معاوضه کرد.

بیشترین کاربرد NFT‌ ها در بازی‌های کارتی و متاورسی است. از NFT برای تعریف دارایی‌ های درون بازی استفاده می‌شود که مهم‌ترین ویژگی آن منحصر به فرد بودن است. دیسنترالند از جمله بازارهای NFT آینده‌نگر است که که بر مبنای مفهوم «متاورس» فعالیت می‌کند. این پلتفرم در بین کاربران به قدری محبوب است که در حال تبدیل شدن به برترین بستر رمز ارزی – متاورسی در حال حرکت است.

غیر قابل معاوضه به چه معناست؟

برخلاف ارزهای دیجیتال معروف همچون بیت کوین و اتریوم که می توان در وب سایت ایرانی متا به معنا و تفاوت‌های آنها با یکدیگر پی برد، دارایی‌های NFT از نظر ارزش با یکدیگر یکسان نیستند. این موضوع سبب شده تا به اصطلاح NFTها با یکدیگر قابل تعویض و مبادله نباشند. برای درک بهتر این موضوع بهتر است به مثال زیر توجه کنید.

سیستم پولی کشورها را در نظر بگیرد؛ در این سیستم پولی سنتی اسکناس‌هایی که ارزش یکسان دارند با یکدیگر قابل تعویض هستند. یک اسکناس 10 هزار تومانی با یک اسکناس 10 هزار تومانی دیگر ارزش یکسانی دارد، همچنین این اسکناس 10 هزار تومانی از نظر ارزش با 2 اسکناس 5 هزار تومانی 10 اسکناس هزار تومانی و 5 اسکناس 2 هزار تومانی برابر بوده و با یکدیگر قابل تعویض هستند.

همچنین در سیستم ارزهای دیجیتال نیز یک بیت کوین با یک بیت کوین دیگر از نظر ارزش کاملاً یکسان بوده و به جای یکدیگر قابل استفاده خواهند بود. اما از آنجاییکه هر کدام از توکن‌های NFT نماینده اقلام ارزشمند متفاوت و باارزش متغیر هستند، امکان معاوضه آنها با یکدیگر وجود ندارد.

نحوه کارکرد NFT به چه شکل است؟

دارایی‌های دیجیتالی NFT، بر روی بلاک چین به‌ویژه بلاک چین اتریوم اجرا شده‌اند؛ بلاک چین مانند یک دفتر کل عمومی توزیع‌شده، تراکنش‌های انجام شده را در خود ثبت می‌کند. در سیستم NFT از یک پایگاه داده منحصر به فرد استفاده شده و هر توکن نیز دارای یک کد مختص به خودش است. وجود این کد و پایگاه داده منحصر به فرد سبب شده تا فرایند تأیید مالکیت NFT معامله شده و انتقال آن به راحتی انجام شود.

NFTها دارایی‌های دیجیتالی منحصر به فردی هستند که اطلاعات ارزشمندی را در خود ذخیره و نگهداری می‌کنند. از آنجاییکه این نوع دارایی دیجیتالی ارزشی را در خود نگهداری می‌کند، با گذر زمان، بر اساس میزان عرضه و تقاضا و با توجه به وضعیت بازار، می‌تواند دچار نوسان شده و ارزش متفاوتی پیدا کند.

همانطور که پیش از این نیز اشاره شد، دارایی‌های NFT نماینده اقلام ارزشمند دنیای واقعی همچون آثار هنری، املاک و مستغلات و… هستند. توکنیزه کردن دارایی‌های ملموس دنیای واقعی سبب شده تا از نظر برخی معامله‌گران بازار، خرید و فروش NFTها نسبت به سایر دارایی‌های دیجیتالی کارآمدتر بوده و احتمال تقلب در آن کمتر شود.

 ویژگی‌های اصلی NFT

برخی از مهم‌ترین ویژگی‌هایNFT  عبارتند از:

غیرقابل تعویض بودن

این ویژگی اصلی‌ترین قابلیت NFTها است. این توکن‌ها قابلیت تعویض با یک دارایی مانند خود را ندارند و کاملا یک دارایی منحصر به فرد محسوب می‌شوند.

 کمیاب بودن

توسعه‌دهندگان این توکن‌ها توانایی تولید آن‌ها با تعداد بالا را دارند، اما ترجیح این افراد تولید NFT به تعداد محدود و نادر و منحصر به ‌فرد ماندن این توکن‌هاست.

 غیرقابل تقسیم بودن

NFT را نمی‌توان به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم کرد و عملا بر خلاف رمزارزها قابلیت بخش پذیری را ندارند. NFT همواره یکپارچه باقی می‌ماند.

 منحصر به‌ فرد بودن

 این توکن‌ها دارای اطلاعات ثبت شده و غیر قابل تغییر هستند و این اطلاعات همان گواهی اصالت NFT محسوب می‌شود.

دلیل‌ ارزش‌ بالای توکن‌ های‌ NFT چیست؟

سوالی که در عنوانِ‌ این بخش از مقاله مطرح شده، دقیقا مانند این است که بپرسیم: «چرا طلا ارزشمند است؟»

مهم ‌ترین‌ دلیل ‌باارزش بودنِ فلزاتی مثل طلا، کمیاب بودن (Scarcity) آن‌ها است. در مورد توکن‌های‌ ‌غیرقابل‌ تعویض هم همچین موضوعی صادق است. چرا که فقط یک عدد از یک دارایی‌ وجود دارد و افراد متخصص، می‌توانند روی‌ آن‌ ارزش گذاری کنند و ارزشی که برای یک NFT تعیین می‌شود، ‌می‌تواند بدون‌ محدودیت باشد!

هر کسی می‌تواند هر چیزی را تبدیل به یک توکن NFT کند و NFT بودن به خودی خود ارزشی ندارد. ارزش یک NFT به پشتوانه آن است؛ یعنی همان اثر یا کاراکتر و اینکه آن اثر چقدر خواهان دارد.

شباهت‌ NFT و توکن‌های مثلی

• هردو بر بستر تکنولوژی‌ بلاک چین کار می‌کنند.
• نمی‌توان داده‌های آن‌ها را تغییر داد یا حذف کرد.
• نمی‌توان‌ مالکیت آن‌ها را زیر سوال‌ برد.
• هر دو در کیف پول‌های رایج می‌توانند ذخیره شوند. البته تمام کیف پول‌ها قابلیت پشتیبانی از NFT ها را ندارند.

تفاوت NFT و توکن‌های مثلی

• پیش تر گفتیم که رمزارزها و ارزهای فیات، هردو با یک دیگر قابل مبادله هستند. به عنوان‌ مثال، می‌توان‌ بیت کوین را با مقداری اتر یا مقداری دلا آمریکا معاوضه کرد! امّا در مورد NFT ها همچین چیزی صادق نیست. زیرا نمی‌توان‌ آنها را با یکدیگر مبادله کرد و از هر یک صرفا یک عدد موجود است.
• یکی دیگر از تفاوت‌های میان‌ این دو این است که، رمزارزها ارزش‌ دارایی را مشخص‌ می‌کنند؛ درحالی که‌ NFT ها خود دارایی هستند!
• یک ارز دیجیتال مثلی مثل ترون یا اتریوم دقیقا برابر با یک ترون یا یک اتریوم دیگر است ولی هیچ دو NFT شبیه هم نیستند یک دارایی مشابه را منتقل نمی‌کنند.